IV CZ 55/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:09-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 55/12
POSTANOWIENIE
Dnia 20 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy Miasta G.
przeciwko J. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 września 2012 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 28 listopada 2011 r.,
I. uchyla zaskarżone postanowienie w punkcie 2. (drugim);
II. zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę
120 (sto dwadzieścia) zł z tytułu zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 6 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy w G. umorzył
postępowanie w sprawie z powództwa Miasta i Gminy G. przeciwko J. K. o zapłatę
kwoty 37.306,62 zł z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalno-
socjalnego i zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania sądowego.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że powód pismem z dnia 30 czerwca 2011 r. cofnął
powództwo i zrzekł się roszczenia, wnosząc jednocześnie o zasądzenie na jego
rzecz zwrotu kosztów procesu. Sąd doszedł do przekonania, że względy słuszności
przemawiają za niezasądzeniem ich od żadnej ze stron i jako podstawę
rozstrzygnięcia w tym zakresie powołał art. 102 k.p.c.
Postanowienie to w części dotyczącej kosztów postępowania pozwana
zaskarżyła zażaleniem, które Sąd Okręgowy oddalił postanowieniem z dnia 28
listopada 2011 r., zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą. Sąd drugiej
instancji nie zgodził się z poglądem pozwanej, że w sprawie nie zachodził
szczególnie uzasadniony przypadek (art. 102 k.p.c.), który przemawiał za
niezasądzeniem na jej rzecz kosztów procesu, podzielając w tym zakresie
stanowisko Sądu pierwszej instancji. Jako podstawę orzeczenia o kosztach
postępowania odwoławczego powołał art. 108 zd. 1 w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
Powyższe postanowienie w części dotyczącej zasądzenia kosztów
postępowania odwoławczego pozwana zaskarżyła zażaleniem, w którym wniosła
o zmianę orzeczenia poprzez odstąpienie od obciążenia jej tymi kosztami,
zarzucając naruszenie art. 98 § 3, art. 102 i art. 328 § 2 k.p.c. Skarżąca wskazała,
że skoro Sąd odwoławczy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji co do
podstaw zastosowania w sprawie art. 102 k.p.c., powinien przepis ten
konsekwentnie zastosować także w postępowaniu odwoławczym i odstąpić
od obciążenia jej kosztami postępowania zażaleniowego. Skarżąca podniosła
bezzasadność obciążenia jej kosztami postępowania zażaleniowego pomimo
niezłożenia przez pełnomocnika powoda odpowiedzi na zażalenie
i nieustosunkowania się do podniesionych w nim zarzutów i twierdzeń.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Podstawę zasądzenia zwrotu kosztów postępowania dla strony
reprezentowanej przez radcę prawnego lub adwokata stanowi stosowny wniosek
w tym przedmiocie (art. 109 § 1 k.p.c.). Mimo że powód był w sprawie
zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika - radcę prawnego, nie złożył
skutecznego wniosku o zasądzenie zwrotu tych kosztów. Zasądzenie ich od
pozwanej przez Sąd odwoławczy było zatem nieuzasadnione.
W piśmie z dnia 8 września 2011 r., mającym stanowić odpowiedź na
zażalenie pozwanej na postanowienie z dnia 6 lipca 2011 r., powód zawarł
wprawdzie wniosek dotyczący kosztów postępowania odwoławczego, lecz pismo
to podlegało zwrotowi na podstawie art. 132 § 1 zd. 3 k.p.c., gdyż mimo
obowiązku przewidzianego w zdaniu drugim tego przepisu, do pisma nie
dołączono dowodu jego doręczenia bądź wysłania przesyłką poleconą
pełnomocnikowi strony przeciwnej. Obowiązek przewidziany w tym przepisie
dotyczy także odpowiedzi na zażalenie, na co Sąd Najwyższy zwracał już uwagę
w swym orzecznictwie (por. m.in. postanowienie tego Sądu z dnia 12 października
2011 r., II CZ 70/11, niepubl.). Chociaż pismo to nie zostało zwrócone (nie wydano
stosownego zarządzenia), nie wywołało skutków prawnych jakie wiążą się
z wniesieniem odpowiedzi na zażalenie, w tym ze zgłoszeniem żądania
dotyczącego kosztów postępowania odwoławczego.
Niezależnie od tego, zawarty w piśmie wniosek nie stanowi podstawy
zasądzenia zwrotu kosztów postępowania odwoławczego od pozwanej. W piśmie
tym bowiem radca prawny zastępujący stronę powodową nie wnosił o takie
zasądzenie, lecz o „obciążenie” strony pozwanej kosztami postępowania, co nie
jest tożsame z żądaniem zasądzenia kosztów od przeciwnika.
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie
na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto stosownie do art. 98
§ 1 i 3 oraz art. 108 § 1 w zw. z art. 39821
i 391 § 1 k.p.c.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 20 września 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Kocon
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa Gminy Miasta G.
przeciwko J. K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 20 września 2012 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie Sądu Okręgowego
z dnia 28 listopada 2011 r.,
I. uchyla zaskarżone postanowienie w punkcie 2. (drugim);
II. zasądza od strony powodowej na rzecz pozwanej kwotę
120 (sto dwadzieścia) zł z tytułu zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 6 lipca 2011 r. Sąd Rejonowy w G. umorzył
postępowanie w sprawie z powództwa Miasta i Gminy G. przeciwko J. K. o zapłatę
kwoty 37.306,62 zł z tytułu bezumownego korzystania z lokalu mieszkalno-
socjalnego i zniósł wzajemnie pomiędzy stronami koszty postępowania sądowego.
W uzasadnieniu Sąd wskazał, że powód pismem z dnia 30 czerwca 2011 r. cofnął
powództwo i zrzekł się roszczenia, wnosząc jednocześnie o zasądzenie na jego
rzecz zwrotu kosztów procesu. Sąd doszedł do przekonania, że względy słuszności
przemawiają za niezasądzeniem ich od żadnej ze stron i jako podstawę
rozstrzygnięcia w tym zakresie powołał art. 102 k.p.c.
Postanowienie to w części dotyczącej kosztów postępowania pozwana
zaskarżyła zażaleniem, które Sąd Okręgowy oddalił postanowieniem z dnia 28
listopada 2011 r., zasądzając od pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł tytułem
zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą. Sąd drugiej
instancji nie zgodził się z poglądem pozwanej, że w sprawie nie zachodził
szczególnie uzasadniony przypadek (art. 102 k.p.c.), który przemawiał za
niezasądzeniem na jej rzecz kosztów procesu, podzielając w tym zakresie
stanowisko Sądu pierwszej instancji. Jako podstawę orzeczenia o kosztach
postępowania odwoławczego powołał art. 108 zd. 1 w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c.
Powyższe postanowienie w części dotyczącej zasądzenia kosztów
postępowania odwoławczego pozwana zaskarżyła zażaleniem, w którym wniosła
o zmianę orzeczenia poprzez odstąpienie od obciążenia jej tymi kosztami,
zarzucając naruszenie art. 98 § 3, art. 102 i art. 328 § 2 k.p.c. Skarżąca wskazała,
że skoro Sąd odwoławczy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji co do
podstaw zastosowania w sprawie art. 102 k.p.c., powinien przepis ten
konsekwentnie zastosować także w postępowaniu odwoławczym i odstąpić
od obciążenia jej kosztami postępowania zażaleniowego. Skarżąca podniosła
bezzasadność obciążenia jej kosztami postępowania zażaleniowego pomimo
niezłożenia przez pełnomocnika powoda odpowiedzi na zażalenie
i nieustosunkowania się do podniesionych w nim zarzutów i twierdzeń.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Zażalenie zasługuje na uwzględnienie.
Podstawę zasądzenia zwrotu kosztów postępowania dla strony
reprezentowanej przez radcę prawnego lub adwokata stanowi stosowny wniosek
w tym przedmiocie (art. 109 § 1 k.p.c.). Mimo że powód był w sprawie
zastępowany przez profesjonalnego pełnomocnika - radcę prawnego, nie złożył
skutecznego wniosku o zasądzenie zwrotu tych kosztów. Zasądzenie ich od
pozwanej przez Sąd odwoławczy było zatem nieuzasadnione.
W piśmie z dnia 8 września 2011 r., mającym stanowić odpowiedź na
zażalenie pozwanej na postanowienie z dnia 6 lipca 2011 r., powód zawarł
wprawdzie wniosek dotyczący kosztów postępowania odwoławczego, lecz pismo
to podlegało zwrotowi na podstawie art. 132 § 1 zd. 3 k.p.c., gdyż mimo
obowiązku przewidzianego w zdaniu drugim tego przepisu, do pisma nie
dołączono dowodu jego doręczenia bądź wysłania przesyłką poleconą
pełnomocnikowi strony przeciwnej. Obowiązek przewidziany w tym przepisie
dotyczy także odpowiedzi na zażalenie, na co Sąd Najwyższy zwracał już uwagę
w swym orzecznictwie (por. m.in. postanowienie tego Sądu z dnia 12 października
2011 r., II CZ 70/11, niepubl.). Chociaż pismo to nie zostało zwrócone (nie wydano
stosownego zarządzenia), nie wywołało skutków prawnych jakie wiążą się
z wniesieniem odpowiedzi na zażalenie, w tym ze zgłoszeniem żądania
dotyczącego kosztów postępowania odwoławczego.
Niezależnie od tego, zawarty w piśmie wniosek nie stanowi podstawy
zasądzenia zwrotu kosztów postępowania odwoławczego od pozwanej. W piśmie
tym bowiem radca prawny zastępujący stronę powodową nie wnosił o takie
zasądzenie, lecz o „obciążenie” strony pozwanej kosztami postępowania, co nie
jest tożsame z żądaniem zasądzenia kosztów od przeciwnika.
Z omówionych przyczyn Sąd Najwyższy uchylił zaskarżone postanowienie
na podstawie art. 39816
k.p.c. w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c.
O kosztach postępowania zażaleniowego rozstrzygnięto stosownie do art. 98
§ 1 i 3 oraz art. 108 § 1 w zw. z art. 39821
i 391 § 1 k.p.c.
jw