Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 50/12
POSTANOWIENIE
Dnia 10 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w dniu 10 października 2012r.
sprawy M. G.
skazanego za popełnienie przestępstwa z art. 148 § 1 k.k. i innych
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego,
od wyroku Sądu Apelacyjnego z dnia 20 października 2011r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego z dnia 7 czerwca 2011r.,
postanowił :
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć skazanego M. G. kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego .
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 7 czerwca 2011 r., uznał M. G. za winnego
tego, że:
1. w dniu 15 sierpnia 2010 r. w D., przewidując możliwość pozbawienia
życia A. K. i na to się godząc, wielokrotnie uderzał go rękoma, pięściami, łokciem
oraz przedramieniem po głowie oraz kopał po całym ciele w następstwie czego A.
K. doznał obrażeń ciała w postaci licznych zlewających się intensywnych
podbiegnięć krwawych na twarzy, głowie, szyi, obu barkach, obu rękach,
ramionach, przedramionach, obu kończynach dolnych, biodrach, plecach i w
okolicy pachwinowej prawej, krwiaków podskórnych na bocznej powierzchni szyi po
stronie prawej, obustronnych krwiaków okularowych i wylewów krwawych
podspojówkowych, rany tłuczonej łuku brwiowego prawego, ran tłuczonych okolicy
zamałżowinowej i małżowiny usznej lewej, złamania nosa, otarcia naskórka nosa
2
oraz linijnych otarć naskórka i płytkich ran okolicy czołowo-skroniowo-ciemieniowej
prawej, zlewających się śródskórnych wybroczyn krwawych na obu barkach,
złamania żeber po stronie lewej, rozległych zlewających się podbiegnięć krwawych
powłok miękkich czaszki, krwiaka podpajęczynówkowego w okolicy ciemieniowo-
potylicznej, krwiaka podpajęczynówkowego w okolicy ciemieniowej na dolnej
powierzchni obu półkul mózgu oraz górnej i dolnej powierzchni obu półkul móżdżku,
stłuczenia tkanki mózgowej w płacie czołowym prawym oraz w lewej półkuli
móżdżku, które spowodowały śmierć pokrzywdzonego, tj. popełnienia zbrodni z art.
148 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 148 § 1 k.k. wymierzył mu karę 15 lat
pozbawienia wolności;
2. w dniu 13 sierpnia 2010 r. w D., po uprzednim wyłamaniu zamka w
drzwiach wszedł do mieszkania A. K. skąd zabrał w celu przywłaszczenia bluzę
koloru czerwonego oraz dwie koszulki z krótkim rękawem o łącznej wartości 50 zł,
artykuły spożywcze o wartości 35 zł oraz psa rasy amstaf na szkodę wyżej
wymienionego pokrzywdzonego, tj. występku z art. 279 § 1 k.k. i za to na podstawie
art. 279 § 1 k.k. wymierzył mu karę roku pozbawienia wolności;
3. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. orzekł karę łączną 15 lat
pozbawienia wolności;
4. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu na poczet
wymierzonej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności
w sprawie;
5. na podstawie art. 230 § 2 k.p.k. orzekł w przedmiocie dowodów
rzeczowych oraz zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.
Wyrok ten został zaskarżony apelacją przez obrońcę oskarżonego M. G.,
który zarzucił zaskarżonemu wyrokowi:
1. „obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 148 §1 k.k., poprzez
błędne jego zastosowanie, a to przyjęcie, w oparciu o błędną ocenę okoliczności
faktycznych, że oskarżony M. G. przewidywał możliwość pozbawienia życia A. K. i
na to się godził,
2. obrazę przepisów postępowania mających wpływ na treść
zaskarżonego wyroku, a to przepisu art. 4, art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k., co skutkowało
przyjęciem niewłaściwej kwalifikacji prawnej popełnionego przez oskarżonego M.
G. czynu, skutkującego śmiercią A. K., jak i wysokością wymierzonej temu
oskarżonemu kary,
3
3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę
rozstrzygnięcia mających wpływ na jego treść poprzez przyjęcie, że motywem
pobicia pokrzywdzonego, którego skutkiem była jego śmierć, była szczególna złość
oskarżonego do pokrzywdzonego, a nie chęć zabrania mu psa,
4. rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego kary za
czyn wymieniony w pkt I wyroku.”
Mając powyższe na uwadze obrońca wniósł „o zmianę zaskarżonego wyroku
w zakresie jego pkt I i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy poprzez przyjęcie,
że oskarżony M. G. dopuścił się przestępstwa z art. 156 § 3 k.k. i znaczne
złagodzenie wymierzonej temu oskarżonemu kary za czyn wyszczególniony w pkt I
zaskarżonego wyroku i w konsekwencji zmianę pkt III zaskarżonego wyroku w
zakresie wymiaru kary łącznej, poprzez jej znaczne złagodzenie”.
Sąd Apelacyjny, po rozpoznaniu apelacji obrońcy oskarżonego, wyrokiem z
dnia 20 października 2011 r.:
1. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymierzoną oskarżonemu
M. G. za przypisany mu w pkt I czyn z art. 148 § 1 k.k. karę pozbawienia wolności
obniżył do 13 lat;
2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy;
3. wymierzył nową karę łączną 13 lat pozbawienia wolności, zaliczył na
jej poczet okres tymczasowego aresztowania w sprawie oraz zwolnił oskarżonego
od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
Wyrok Sądu odwoławczego został zaskarżony kasacją wniesioną przez
obrońcę skazanego M. G. Skarżący zarzucił mu „rażące naruszenie prawa
materialnego, a to art. 148 § 1 k.k. przez niewłaściwe jego zastosowanie
polegające na błędnym przyjęciu, iż czyn skazanego wyczerpuje dyspozycję tego
przepisu, pomimo iż skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego A. K. nie może być
obiektywnie przypisany zachowaniu skazanego”. Podnosząc ten zarzut obrońca
skazanego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi
Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Apelacyjnej
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja wniesiona przez obrońcę skazanego M. G. jest oczywiście
bezzasadna w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k. Z uwagi jednak na złożenie przez
4
skazanego wniosku o sporządzenie uzasadnienia postanowienia, Sąd Najwyższy
ustosunkuje się do zarzutu podniesionego w kasacji.
Przede wszystkim należy podkreślić, że obrońca skazanego nie sformułował
w kasacji żadnych zarzutów naruszenia przepisów o postępowaniu odwoławczym
przeciwko orzeczeniu Sądu Apelacyjnego, a przedmiotem zarzutu i całej
argumentacji zawartej w uzasadnieniu kasacji uczynił ocenę dowodów i ustalenia
faktyczne, które dokonane zostały przez Sąd Okręgowy. Zgodnie natomiast z
treścią art. 519 k.p.k. przedmiotem zaskarżenia kasacją mogą być jedynie
orzeczenia sądu odwoławczego, a nadto, czego obrońca nie dostrzega, Sąd
Apelacyjny w uzasadnieniu swojego orzeczenia już na wstępie swoich rozważań,
wskazał obrońcy, w jakich sytuacjach zarzut obrazy prawa materialnego może być
skutecznie podnoszony. Całkowicie jest więc chybiony i niezasadny zarzut
kasacyjny, gdyż poza formalnym wskazaniem obrazy art. 148 § 1 k.k., w
rzeczywistości kwestionuje winę skazanego, a więc odnosi się tylko i wyłącznie do
błędu w ustaleniach faktycznych. Zauważyć należy, że o ile skarżący w apelacji
postrzegał obrazę prawa materialnego w przyjęciu, w oparciu o błędną ocenę
okoliczności faktycznych, że oskarżony przewidywał możliwość pozbawienia życia
pokrzywdzonego i na to się godził, a więc kwestionował ustalenia faktyczne w
zakresie zamiaru z jakim działał oskarżony, o tyle z treści zarzutu jak i uzasadnienie
kasacji wynika, że Sąd I instancji niewłaściwe zastosował przepis art. 148 § 1 k.k.,
mimo iż skutek w postaci śmierci pokrzywdzonego nie mógł być obiektywnie
przypisany zachowaniu skazanego. Odnosząc się więc do rozważań w tym
zakresie przedstawionych w kasacji, należy jednoznacznie stwierdzić, iż nie mogą
mieć one bezpośredniego przełożenia na możliwość przypisania sprawcy
popełnienia czynu z art. 148 § 1 k.k., czyli przestępstwa skutkowego z działania.
Skarżący wprawdzie powołuje się na opisywaną w doktrynie i orzecznictwie
konieczność wykazania w przypadku przestępstw skutkowych, że działanie
sprawcy musiało urzeczywistnić ryzyko niebezpieczeństwa, a także, że możliwość
przypisania skutku obejmuje jedynie normalne, a nie wykraczające poza możliwość
przewidywania następstwa jego zachowania, pozostające z nim w związku
„kinetyczno-funkcjonalnym”. Jednakże nie zauważa autor kasacji, iż cytowane
orzeczenia dotyczą całkowicie odmiennych sytuacji, w tym popełnienia
przestępstwa nieumyślnego z art. 177 k.k., gdy konieczne jest stwierdzenie, czy
istnieje związek przyczynowy pomiędzy stwierdzonym naruszeniem przepisów o
5
ruchu drogowym a zaistniałą kolizją (wyrok SN z 16 czerwca 2000 r., III KKN
123/98, LEX nr 51434), naruszenia reguł ostrożności w przypadku przestępstwa z
art. 163 k.k. (wyrok SN z dnia 2 sierpnia 2001 r., II KKN 63/99. LEX nr 51381) oraz
przestępstwa popełnionego przez narażenie, o którym mowa w art. 191 k.k. z 1969
r., obecnie przepis art. 220 k.k. (wyrok SN z dnia 9 kwietnia 2001 r., II KKN 521/98,
LEX nr 51677).
Nadto, należy zauważyć, że obrońca skazanego uzasadniając zarzut obrazy
art. 148 § 1 k.k. jedynie wybiórczo analizuje fragmenty z opinii biegłego z zakresu
medycyny sądowej. Wskazując, że obrażenia zadane pokrzywdzonemu były
jedynie „powierzchowne” i dlatego prawdopodobieństwo spowodowania przez nie
śmierci było „znikome” i dlatego też śmierć pokrzywdzonego w wyniku takich
lekkich obrażeń nie była obiektywnie normalnym następstwem zachowania
skazanego, całkowicie pomija dokonane w sprawie ustalenia faktyczne, ale w
oparciu o całość opinii, że przyczyną gwałtownej, nagłej śmierci pokrzywdzonego,
było zachłyśnięcie treścią krwistą w przebiegu krwotoku z dróg oddechowych,
zwłaszcza przewodów nosowych, po silnym pobiciu. Sąd I instancji ustalił, że
pokrzywdzony doznał licznych i rozległych obrażeń głównie w obrębie głowy, które
świadczyły o celowym „katowaniu” ofiary, a dodatkowo ślady krwawe na ścianach
świadczyły o dużej sile zadawanych ciosów. Rodzaj i kierunek tych uderzeń
wskazują, że śmierć pokrzywdzonego nie była przypadkowa i nie wynikała jedynie z
jego stanu upojenia alkoholowego. Oczywistym jest, że gdyby pokrzywdzony nie
doznał tak licznych obrażeń na skutek uderzeń skazanego, nie doszłoby do
krwotoku i zachłyśnięcia się krwią, a więc związek przyczynowy pomiędzy
zachowaniem skazanego, a skutkiem w postaci śmierci pokrzywdzonego, został
prawidłowo ustalony przez Sąd I instancji, a co zostało przez Sąd odwoławczy
słusznie zaaprobowane. Sąd Apelacyjny prawidłowo również wskazał, że
zachowanie skazanego cechowało się wielką brutalnością i celowością działania,
które stanowią o tym, że skazany działał z zamiarem ewentualnym zabójstwa. W
kasacji natomiast trudno poszukiwać nawet próby zdyskredytowania argumentacji
przedstawionej przez Sąd odwoławczy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku.
Sąd Najwyższy obciążył skazanego M. G. kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego w oparciu o przepis art. 636 § 1 k.p.k.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej postanowienia.
6