Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WK 5/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Marian Buliński (przewodniczący)
SSN Marek Pietruszyński (sprawozdawca)
SSN Jan Bogdan Rychlicki
Protokolant Anna Krawiec
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Zbigniewa
Badelskiego
w sprawie chor. S. K. i mł. chor. sztab. J. K., wobec których postępowanie karne o
czyny określone w art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 286 § 3 k.k. warunkowo umorzono,
po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na rozprawie w dniu 9 października 2012 r. ,
kasacji wniesionej przez Zastępcę Prokuratora Generalnego Naczelnego
Prokuratora Wojskowego na korzyść od wyroku Wojskowego Sądu Garnizonowego
z dnia 23 sierpnia 2011 r., postanowil:
uchylić zaskarżony wyrok Wojskowego Sądu Garnizonowego
w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach postępowania i
sprawę w tym zakresie przekazać temu Sądowi do ponownego
rozpoznania.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 23 sierpnia 2011 r., Wojskowy Sąd Garnizonowy
warunkowo umorzył postępowanie karne w stosunku do chor. S. K. w przedmiocie
dwukrotnego, a wobec mł. chor. sztab. J. K. trzykrotnego popełnienia występku
określonego w art. 286§1 k.k. w zw. z art. 286§3 k.k. W orzeczeniu kończącym
postępowanie Sąd pierwszej instancji zasądził od oskarżonego S. K. na rzecz
Skarbu Państwa koszty sądowe w wysokości 270 złotych, w tym na podstawie art.
7 ustawy o opłatach w sprawach karnych opłatę w kwocie 200 zł, a od
oskarżonego J. K. koszty sądowe w wysokości 370 zł, w tym na podstawie art. 7
ustawy o opłatach w sprawach karnych 300 zł opłaty.
Wyrok ten uprawomocnił się bez postępowania odwoławczego.
W dniu 31 sierpnia 2012 r. do Sądu Najwyższego-Izby Wojskowej wpłynęła
kasacja Zastępcy Prokuratora Generalnego Naczelnego Prokuratora Wojskowego
na korzyść chor. S. K. i mł. chor. sztab. J. K. od wyroku Wojskowego Sądu
Garnizonowego z dnia 23 sierpnia 2011 r., w części dotyczącej ustalenia kosztów
postępowania. Skarżący zarzucił wyrokowi rażące naruszenie prawa, a to art.
626§1 k.p.k. w zw. z art. 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. w zw. z art. 7 ustawy z
dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych ( Dz. U z 1983 Nr 49, poz.
223 ze zm. ) mające wpływ na treść orzeczenia polegające na zasądzeniu tytułem
kosztów procesu opłat w wysokości 200 zł od chor. S. K. i 300 zł od mł. chor. sztab.
J. K. będących sumą maksymalnych stawek opłat liczonych z osobna za każdy
warunkowo umorzony czyn, podczas gdy wskazany przepis ustawy o opłatach w
sprawach karnych limituje opłatę w razie warunkowego umorzenia postępowania
od 60 zł do maksymalnie kwoty 100 zł. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego wyroku w części dotyczącej rozstrzygnięcia o kosztach i przekazanie
sprawy Wojskowemu Sądowi Garnizonowemu, w tym zakresie, do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Artykuł 7 ustawy o opłatach w sprawach karnych stanowi,
że w razie warunkowego umorzenia postępowania oskarżony zobowiązany jest do
uiszczenia opłaty w wysokości od 60 do 100 zł. Analiza tego przepisu prowadzi,
3
zdaniem Sądu Najwyższego, do jednoznacznego, w warstwie językowej wniosku, iż
w razie warunkowego umorzenia postępowania i to niezależnie od ilości czynów, co
do których orzeczono w trybie art. 66 § 1 k.k. oskarżony zobowiązany jest do
uiszczenia jednej opłaty, której wysokość kształtowana jest treścią przepisu art. 7
ustawy o opłatach w sprawach karnych. Nie może budzić wątpliwości, że w tej
sprawie doszło do warunkowego umorzenia jednym wyrokiem całości
postępowania o czyny zarzucone oskarżonym, a nie warunkowych umorzeń
postępowań o poszczególne zarzucone im czyny. Zatem w realiach tej sprawy
każdemu z oskarżonych powinna zostać wymierzona jedna opłata w wysokości
przewidzianej w art. 7 ustawy o opłatach w sprawach karnych. Przyjęcie
interpretacji Sądu pierwszej instancji oznaczałoby, że zastosowanie instytucji
warunkowego umorzenia postępowania do dwóch czynów i wymierzenie nawet
najniższej opłaty jednostkowej, doprowadziłoby do przekroczenia maksymalnej
wysokości opłaty określonej w art. 7 ustawy o opłatach. Co więcej, akceptacja
omawianego poglądu mogłaby skutkować powstaniem sytuacji trudnej do
pogodzenia z zasadą racjonalnego ustawodawcy i względami celowościowymi,
gdyż w przypadku warunkowego umorzenia postępowania karnego o więcej niż
jeden czyn oskarżony uiszczałby opłatę w wysokości większej niż sprawca
przestępstw, wobec którego orzeczono karę łączną pozbawienia wolności w
wysokości wskazanej w art. 2 ust. 1 ustawy o opłatach w sprawach karnych.
Rozwiązanie to przeczyłoby też zasadzie sprawiedliwości bowiem stawiałoby osobę,
wobec której warunkowo umorzono postępowanie karne w sytuacji gorszej od
sytuacji skazanych za przestępstwa. Podzielenie wskazanego poglądu mogłoby
również doprowadzić, w określonej sytuacji procesowej, do orzeczenia opłaty w
wyroku warunkowo umarzającym postępowania w wysokości przekraczającej tę
maksymalną ustaloną w art. 2 ust. 1 pkt 6 ustawy o opłatach w sprawach karnych.
W końcu należało podnieść, że również w świetle treści art. 6 zdanie pierwsze
ustawy o opłatach w sprawach karnych, trudno byłoby, bez naruszenia zasady
racjonalności ustawodawcy, uzasadnić koncepcję orzekania opłaty od każdego z
czynów, do którego zastosowano warunkowe umorzenie postępowania i
sumowania tych opłat. Z tych też powodów rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji
w zakresie opłat należnych zgodnie z unormowaniem zawartym w ustawie o
opłatach w sprawach karnych, należało uznać za nietrafne. Wskazane argumenty
przekonały Sąd Najwyższy o trafności zarzutu kasacji.
4
Skoro do chwili orzekania przez Sąd Najwyższy w przedmiocie kasacji nie doszło
do „poprawienia” zaskarżonego orzeczenia w zakresie jednego ze składników
kosztów procesu, to trafność postawionego zarzutu i wykazany istotny wpływ tego
uchybienia na treść wyroku Sądu pierwszej instancji - musiał doprowadzić do
uchylenia zaskarżonego wyroku w części dotyczącej ustalenia należnych opłat i
przekazania sprawy – w tym zakresie- Sądowi pierwszej instancji do ponownego
rozpoznania.