I CZ 122/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:31-01-2013
Dodatkowe informacje:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt I CZ 122/12
POSTANOWIENIE
Dnia 17 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSA Władysław Pawlak
w sprawie ze skargi H. W. o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 13 stycznia 2012 r., wydanego w sprawie
z powództwa H. W.
przeciwko P.-C. S.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 października 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 marca 2012 r.,
oddala zażalenie; oddala wniosek pełnomocnika powoda
adwokata M. M. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 15 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę H. W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wskazując, że
skarga jest niedopuszczalna, gdyż zaskarżone orzeczenie jest postanowieniem, nie
zaś wyrokiem. Poza tym podkreślił, że skarżący wniósł ją z naruszeniem art. 871
k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zażądał jego uchylenia, wskazując -
w obszernym uzasadnieniu - że Sąd Apelacyjny nie był uprawniony do oceny,
czy złożona skarga rzeczywiście jest niedopuszczalna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Należy zgodzić się ze skarżącym, że w odniesieniu do skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia kontrola wstępna jej
dopuszczalności przez sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, jest ograniczona tylko
do okoliczności określonych w art. 4246
§ 3 k.p.c. Jedną z tych okoliczności jest kwestia
ewentualnego naruszenia art. 871
§ 1 k.p.c. W postępowaniach przed Sądem
Najwyższym bowiem obowiązuje - co do zasady - zastępstwo stron przez
profesjonalnego pełnomocnika. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego
zażaleniem postanowienia wyraźnie stwierdził, że co do wymienionej skargi wymaganie
to nie było spełnione. Stwierdzenia tego, a także jego zgodności z obiektywnym faktem
skarżący zresztą nie podważa. Skoro tak, to wszelkie inne argumenty zmierzające do
podważenia trafności stanowiska Sądu Apelacyjnego należy uznać za zbyteczne
z punktu widzenia procesowego i nie ma potrzeby ustosunkowywania się do nich.
Wprawdzie na gruncie kodeksu postępowania cywilnego trudno mówić o istnieniu
jakiejś hierarchii przesłanek dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia, jednakże jest oczywiste, że z punktu
widzenia pewnego rodzaju logiki procesowej na plan pierwszy wysuwa się
wymaganie zachowania odnośnie do jej wniesienia tzw. przymusu adwokacko-
radcowskiego. W razie zaistnienia tej podstawy do odrzucenia skargi, pozostałe
wymagania jej złożenia stają się bezprzedmiotowe. Znaczenie ma tutaj także
okoliczność, że wadliwość skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia w postaci naruszenia art. 871
k.p.c. pociąga za sobą
3
odrzucenie tej skargi a limine, a zatem bez wcześniejszego uruchomienia
postępowania naprawczego. Innymi słowy, tego rodzaju wadliwość jest
nieusuwalna.
Z tych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 3941
§ 3 w zw. z art.
39814
k.p.c.).
Wniosek pełnomocnika skarżącego o przyznanie kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym także podlegał oddaleniu, gdyż - wbrew wymaganiu przewidzianemu
w przepisie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163,
poz. 1348 ze zm.) - wniosek ten nie zawierał oświadczenia, że opłaty nie
zostały zapłacone w całości lub w części. Sama zaś określenie żądania
zawierające ustawowe sformułowanie: „nieopłaconej pomocy prawnej" nie może
być, jak to wynika z utrwalonego i publikowanego orzecznictwa Sądu
Najwyższego, utożsamiane ze złożeniem wymaganego prawem oświadczenia.
Oświadczenie, o którym mowa, jest obligatoryjnym elementem wniosku, a jego
pominięcie stanowi brak, który nie podlega usunięciu.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 17 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSA Władysław Pawlak
w sprawie ze skargi H. W. o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego
z dnia 13 stycznia 2012 r., wydanego w sprawie
z powództwa H. W.
przeciwko P.-C. S.A.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 17 października 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego
z dnia 15 marca 2012 r.,
oddala zażalenie; oddala wniosek pełnomocnika powoda
adwokata M. M. o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy
prawnej udzielonej powodowi z urzędu w postępowaniu przed
Sądem Najwyższym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 15 marca 2012 r. Sąd Apelacyjny odrzucił skargę H. W.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia, wskazując, że
skarga jest niedopuszczalna, gdyż zaskarżone orzeczenie jest postanowieniem, nie
zaś wyrokiem. Poza tym podkreślił, że skarżący wniósł ją z naruszeniem art. 871
k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący zażądał jego uchylenia, wskazując -
w obszernym uzasadnieniu - że Sąd Apelacyjny nie był uprawniony do oceny,
czy złożona skarga rzeczywiście jest niedopuszczalna.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.
Należy zgodzić się ze skarżącym, że w odniesieniu do skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia kontrola wstępna jej
dopuszczalności przez sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, jest ograniczona tylko
do okoliczności określonych w art. 4246
§ 3 k.p.c. Jedną z tych okoliczności jest kwestia
ewentualnego naruszenia art. 871
§ 1 k.p.c. W postępowaniach przed Sądem
Najwyższym bowiem obowiązuje - co do zasady - zastępstwo stron przez
profesjonalnego pełnomocnika. Sąd Apelacyjny w uzasadnieniu zaskarżonego
zażaleniem postanowienia wyraźnie stwierdził, że co do wymienionej skargi wymaganie
to nie było spełnione. Stwierdzenia tego, a także jego zgodności z obiektywnym faktem
skarżący zresztą nie podważa. Skoro tak, to wszelkie inne argumenty zmierzające do
podważenia trafności stanowiska Sądu Apelacyjnego należy uznać za zbyteczne
z punktu widzenia procesowego i nie ma potrzeby ustosunkowywania się do nich.
Wprawdzie na gruncie kodeksu postępowania cywilnego trudno mówić o istnieniu
jakiejś hierarchii przesłanek dopuszczalności skargi o stwierdzenie niezgodności
z prawem prawomocnego orzeczenia, jednakże jest oczywiste, że z punktu
widzenia pewnego rodzaju logiki procesowej na plan pierwszy wysuwa się
wymaganie zachowania odnośnie do jej wniesienia tzw. przymusu adwokacko-
radcowskiego. W razie zaistnienia tej podstawy do odrzucenia skargi, pozostałe
wymagania jej złożenia stają się bezprzedmiotowe. Znaczenie ma tutaj także
okoliczność, że wadliwość skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia w postaci naruszenia art. 871
k.p.c. pociąga za sobą
3
odrzucenie tej skargi a limine, a zatem bez wcześniejszego uruchomienia
postępowania naprawczego. Innymi słowy, tego rodzaju wadliwość jest
nieusuwalna.
Z tych względów należało orzec, jak w sentencji (art. 3941
§ 3 w zw. z art.
39814
k.p.c.).
Wniosek pełnomocnika skarżącego o przyznanie kosztów nieopłaconej
pomocy prawnej udzielonej skarżącemu z urzędu w postępowaniu przed Sądem
Najwyższym także podlegał oddaleniu, gdyż - wbrew wymaganiu przewidzianemu
w przepisie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb
Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163,
poz. 1348 ze zm.) - wniosek ten nie zawierał oświadczenia, że opłaty nie
zostały zapłacone w całości lub w części. Sama zaś określenie żądania
zawierające ustawowe sformułowanie: „nieopłaconej pomocy prawnej" nie może
być, jak to wynika z utrwalonego i publikowanego orzecznictwa Sądu
Najwyższego, utożsamiane ze złożeniem wymaganego prawem oświadczenia.
Oświadczenie, o którym mowa, jest obligatoryjnym elementem wniosku, a jego
pominięcie stanowi brak, który nie podlega usunięciu.
jw