Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 84/12
POSTANOWIENIE
Dnia 25 października 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Grzegorz Misiurek
SSA Władysław Pawlak
w sprawie z powództwa H. – B. K. C. i M. K. Spółki Jawnej
przeciwko M. G. – S.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 25 października 2012 r.,
zażalenia pozwanej
na postanowienie o kosztach procesu zawarte w punkcie trzecim wyroku
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 23 lutego 2012 r.,
1) zmienia zaskarżone postanowienie w ten sposób,
że zasądza od powódki na rzecz pozwanej M. G. – S. kwotę
341 (trzysta czterdzieści jeden) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego;
2) oddala zażalenie w pozostałej części;
3) zasądza od powódki na rzecz pozwanej M. G. – S. kwotę
150 (sto pięćdziesiąt) zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Wyrokiem z dnia 23 lutego 2012 r. Sąd Okręgowy w L. na skutek apelacji
pozwanej M. G.-S. zmienił wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 18 sierpnia 2011 r.
w punkcie I w ten sposób, że zasądzoną kwotę 13.647 zł obniżył do kwoty 6.823,50
zł i w pozostałym zakresie umorzył postępowanie (pkt I); oddalił apelację
w pozostałym zakresie (pkt II) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powódki H.-B. K.
C. i M. K. spółki jawnej kwotę 1.200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego (pkt III).
Według ustaleń Sądu Okręgowego, zaskarżonym w całości przez pozwaną
M. G.-S. wyrokiem z dnia 18 sierpnia 2011 r. Sąd Rejonowy zasądził solidarnie od
pozwanych A. B. i M. G.-S. kwotę 13.647 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 26
września 2009 r. do dnia zapłaty oraz rozstrzygnął o kosztach procesu. Pismem z
dnia 8 września 2011 r. pełnomocnik powoda cofnął pozew w stosunku do
pozwanej A.B. oraz zrzekł się wobec niej roszczenia. Postanowieniem z dnia 23
listopada 2011 r., Sąd Rejonowy uchylił wyrok w stosunku do pozwanej A. B. i w
tym zakresie umorzył postępowanie w sprawie. Na rozprawie apelacyjnej, w dniu
23 lutego 2012 r., pełnomocnik powoda cofnął pozew w stosunku do skarżącej co
do części należności głównej – kwoty 6.823,50 zł. Przyczyną tej czynności
procesowej powódki było zawarcie ugody pozasądowej między stroną powodową a
pozwaną A. B. oraz okoliczność, że pozwana ta zaspokoiła częściowo powódkę (w
zakresie połowy należności głównej dochodzonej pozwem oraz należnych od tej
kwoty odsetek ustawowych). Zapłata dokonana przez pozwaną A. B. na rzecz
powódki części należności zwolniła w tym zakresie z zobowiązania także drugą
pozwaną. Nie oznacza to jednak, że w sytuacji, gdy zaspokojenie to miało miejsce
już po wydaniu zaskarżonego orzeczenia, a tym samym cofnięcie pozwu w
stosunku do skarżącej miało miejsce również dopiero w postępowaniu
odwoławczym, to powódkę można uznać za stronę przegrywającą sprawę.
Przyczyną cofnięcia było bowiem uiszczenie części dochodzonej należności przez
jedną z pozwanych, której odpowiedzialność względem strony powodowej opierała
się na solidarności ze skarżącą. Z tych względów, Sąd drugiej instancji na
podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok Sądu pierwszej instancji,
obniżając zasądzoną w nim kwotę o połowę oraz na podstawie art. 385 k.p.c.
oddalił apelację w pozostałym zakresie. O kosztach postępowania apelacyjnego
3
orzekł na podstawie art. 98, art. 99 w zw. z art. 108 k.p.c., bowiem skarżąca
przegrała zasadnie w całości sprawę przed Sądem drugiej instancji.
Od postanowienia dotyczącego kosztów postępowania, zawartego w punkcie
III wyroku Sądu Okręgowego, zażalenie wniosła pozwana M. G.-S. Zarzucając
naruszenie art. 100 w zw. z art. 203 § 2 i art. 103 k.p.c., wniosła o jego zmianę
poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania
odwoławczego w wysokości 342 zł.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Z ustaleń Sądu Okręgowego wynika, że ugoda pozasądowa pomiędzy
stroną powodową a drugą pozwaną A. B. została zawarta w dniu 8 września 2011 r.
Wówczas też, po spełnieniu przez pozwaną połowy świadczenia dochodzonego
pozwem, powódka cofnęła pozew i zrzekła się w stosunku do tej pozwanej
roszczenia. Okoliczności te miały miejsce jeszcze przed doręczeniem pozwanej M.
G.-S. odpisu wyroku Sądu Rejonowego wraz z jego uzasadnieniem, co nastąpiło w
dniu 13 września 2011 r. (dowód: zwrotne poświadczenie odbioru – k. 177), oraz
przed jego zaskarżeniem, w dniu 26 września 2011 r. (dowód: koperta wraz z
adnotacją Urzędu Pocztowego - k. 201). Z zestawienia powyższych dat wynika, że
jeszcze w terminie otwartym do wniesienia apelacji przez pozwaną M. G.-S.
roszczenie strony powodowej zostało w części zaspokojone, co powodowało
umorzenie długu w tym zakresie dochodzonego pozwem w odniesieniu do obu
pozwanych odpowiadających solidarnie wobec powódki. Mimo tego, strona
powodowa cofnęła pozew jedynie w stosunku do jednej z pozwanych, narażając,
bez uzasadnionej przyczyny, drugą z nich na konieczność wniesienia apelacji od
całego wyroku uwzględniającego dochodzone roszczenie. Trafnie więc zarzucono
w zażaleniu, że zwłoka w cofnięciu pozwu w stosunku do pozwanej M. G.-S. – co
nastąpiło dopiero na drugiej rozprawie apelacyjnej - w części, w której roszczenie
strony powodowej zostało zaspokojone już po wydaniu wyroku Sądu pierwszej
instancji, spowodowała konieczność zaskarżenia przez pozwaną apelacją całego
wyroku Sądu Rejonowego. Zatem, w tych okolicznościach, nie można przyjąć, aby
mimo umorzenia postępowania w zakresie dochodzonego przez powódkę
roszczenia ponad kwotę 6.823,50 zł na skutek jego zaspokojenia dopiero w trakcie
postępowania sądowego, zachodziły okoliczności do uznania strony powodowej za
4
stronę wygrywającą sprawę w całości także w postępowaniu apelacyjnym. Apelacja
zostałaby bowiem uwzględniona w połowie, gdyby nie zostało powództwo w tej
części cofnięte. W tych okolicznościach zarzut naruszenia art. 100 oraz art. 103 § 1
w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. był uzasadniony. Wynik postępowania apelacyjnego
uzasadniał bowiem stosunkowe rozdzielenie poniesionych kosztów tego
postępowania na podstawie art. 100 k.p.c., przy czym niezależnie od wyniku
sprawy, strona powodowa powinna zwrócić pozwanej na podstawie art. 103 § 1
k.p.c. koszty (w kwocie 341 zł) związane z opłaceniem apelacji w części dotyczącej
roszczenia zaspokojonego już po wydaniu wyroku Sądu pierwszej instancji, a przed
jego zaskarżeniem apelacją, z uwzględnieniem jednak opłaty, jaką musiałaby uiścić
pozwana (w wysokości 342 zł), skarżąc wyrok w pozostałej części. Koszty te
zostały bowiem poniesione przez pozwaną wyłącznie wskutek niesumiennego
postępowania strony powodowej.
Z tych względów na podstawie art. 386 § 1 w zw. z art. 39821
i art. 3941
§ 3
k.p.c. zmieniono zaskarżone postanowienie w ten sposób, że zasądzono od strony
powodowej na rzecz pozwanej M. G.-S. kwotę 341 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania apelacyjnego, oddalając jako niezasadne, na podstawie art. 39814
w
zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c., zażalenie w pozostałej części (co do kwoty 1 zł). O
kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 100 zd. drugie
w zw. z art. 99, art. 391 § 1, art. 39821
i art. 3941
§ 3 k.p.c. przy uwzględnieniu
przepisów §12 ust. 2 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 2 i § 2 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra
Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców
prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.
1349 ze zm.).
jw