Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CZ 6/12
POSTANOWIENIE
Dnia 14 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Wojciech Katner
SSA Władysław Pawlak
w sprawie z powództwa Z. P.
przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Instytutu Pamięci Narodowej
Oddział w P.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 14 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie o kosztach zawarte w pkt. 2
wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 24 sierpnia 2011 r.,
1. odrzuca zażalenie,
2. oddala wniosek pełnomocnika powoda o przyznanie
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu
w postępowaniu zażaleniowym.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem zawartym w punkcie drugim wyroku z dnia 24 sierpnia
2011 r. Sąd Apelacyjny zasądził od powoda Z. P. na rzecz Skarbu Państwa –
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa kwotę 2 700 zł tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Wyrok Sądu Apelacyjnego
wraz z uzasadnieniem doręczono w dniu 4 października 2011 r. ustanowionemu z
urzędu w postępowaniu apelacyjnym pełnomocnikowi powoda na jego wniosek.
Postanowienie o kosztach postępowania apelacyjnego pełnomocnik powoda
zaskarżył zażaleniem wniesionym w dniu 9 listopada 2011 r., po uzyskaniu
informacji o ustanowieniu go pełnomocnikiem z urzędu w postępowaniu
kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zakres obowiązków pełnomocnika ustanowionego dla strony z urzędu
określony został w art. 118 § 2 k.p.c., zgodnie z którym adwokat lub radca prawny
ustanowiony przez sąd jest obowiązany zastępować stronę do prawomocnego
zakończenia postępowania, chyba że z postanowienia sądu wynika, iż obowiązek
zastępowania strony ustaje wcześniej.
Od chwili wprowadzenia do kodeksu postępowania cywilnego możliwości
zaskarżenia postanowienia sądu drugiej instancji o kosztach, orzeczenia takie nie
stają się prawomocne z chwilą wydania. Oznacza to, że Sąd Najwyższy właściwy
do rozpoznawania zażaleń na takie postanowienia wydane przed dniem wejścia
w życie ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks
postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2011r. Nr 233, poz.
1381), tj. przed dniem 3 maja 2012 r. (art. 9 ust. 6 powołanej ustawy), orzeka w tym
zakresie jako sąd drugiej instancji. Z chwilą ogłoszenia takiego orzeczenia
pełnomocnik ustanowiony przez sąd nie traci zatem uprawnienia do zaskarżenia
zażaleniem orzeczenia o kosztach. W takiej sytuacji nie znajduje zastosowania art.
124 § 2 k.p.c., nie ma bowiem potrzeby ustanawiania pełnomocnika przez sąd
w celu wniesienia zażalenia do Sądu Najwyższego. Złożenie zażalenia wchodzi
w zakres obowiązków pełnomocnika umocowanego już wcześniej w postępowaniu
przed sądem powszechnym.
3
Wyrok Sądu Apelacyjnego wraz z uzasadnieniem został pełnomocnikowi
powoda doręczony w dniu 4 października 2011 r., termin do wniesienia zażalenia
na zawarte w nim postanowienie o kosztach upłynął zatem w dniu 11 października
2011 r. W konsekwencji zażalenie wniesione dopiero w dniu 9 listopada 2011 r.
podlegało odrzuceniu, jako wniesione po upływie dopuszczalnego terminu.
Z przytoczonych względów, na podstawie art. 3986
§ 3 w zw. z art. 3941
§ 3
k.p.c., Sąd Najwyższy postanowił jak w sentencji.
Wniosek o zasądzenie kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu został
oddalony. Zażalenie podlegające odrzuceniu kwalifikować należy jako sporządzone
sprzecznie z zasadami profesjonalizmu. W judykaturze utrwalony jest pogląd,
według którego czynności profesjonalnego pełnomocnika ustanowionego przez
sąd, które są sprzeczne z zasadami profesjonalizmu, nie uzasadniają przyznania
mu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej (postanowienie SN z dnia 12 lutego
1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, nr 6, poz.123).
db