Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PZ 23/12
POSTANOWIENIE
Dnia 19 listopada 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący)
SSN Małgorzata Gersdorf
SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca)
w sprawie z powództwa J. S.
przeciwko A. Spółce z o. o.
o odszkodowanie za naruszenie zasady równości w zatrudnieniu,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 19 listopada 2012 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w P.
z dnia 31 maja 2012 r.,
oddala zażalenie.
Uzasadnienie
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w punkcie drugim
wyroku z dnia 31 maja 2012 r. przyznał na rzecz radcy prawnego T. B. kwotę 900 zł
(powiększoną o podatek VAT) tytułem wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc
prawna świadczoną z urzędu na rzecz powoda za drugą instancję. W niniejszej
sprawie mimo faktu, że apelacja pełnomocnika powoda została oddalona Sąd nie
obciążył go na podstawie art. 102 k.p.c. kosztami procesu na rzecz pozwanego z
uwagi na fakt, iż byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Z
ustaleń niniejszej sprawy wynikało, że powód był ofiarą dyskryminacji a wysokość
2
zasądzonego odszkodowania zależała od obrachunku Sądu. Nadto wskutek
działań pozwanego pozbawiony został pracy i tym samym źródła utrzymania. Wyżej
wymienione wynagrodzenia za nieopłaconą pomoc prawną świadczoną z urzędu
Sąd przyznał stosownie do § 11 ust. 1 pkt 2 w związku z § 12 ust 1 rozporządzenia
Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz
ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę
prawnego. Charakter sprawy i stopień jej skomplikowania nie uzasadniał
podwyższenia tej stawki do wysokości 150% zgodnie z § 15 cytowanego
rozporządzenia.
Pełnomocnik powoda – radca prawny T. B. w dniu 11 lipca 2012 wniósł
zażalenie od wyżej wskazanego postanowienia o kosztach skarżąc to
postanowienie w zakresie rozstrzygnięcia co do kosztów zastępstwa procesowego
poprzez oddalenie wniosku o zasądzenie na rzecz pełnomocnika powoda kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu w kwocie przekraczającej stawkę minimalną
wynikającą z norm przepisanych, z ograniczeniem do kwoty 450 zł + 23% VAT, tj.
553,50 zł. W zażaleniu powołał się na naruszenie § 2 ust. 1, § 3 ust. 1, § 6 pkt 5, §
12 ust. 1 pkt 1, § 15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat
za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów
pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu -
poprzez niewłaściwe zastosowanie i w konsekwencji zasądzenie kosztów
nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu w zaniżonej wysokości,
nieodzwierciedlającej w pełni skomplikowanego charakteru sprawy, i złożoności jej
stanu faktycznego i prawnego, w tym konieczności sporządzenia apelacji powoda i
odpowiedzi na apelację pozwanego, a zatem związanego z tym znacznego nakładu
pracy pełnomocnika powoda w postępowaniu apelacyjnym. Podnosząc powyższe
zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez zasądzenie na rzecz
pełnomocnika powoda - radcy prawnego T. B. dalszej kwoty 450 zł + 23% VAT
tytułem kosztów nieopłaconej przez powoda pomocy prawnej świadczonej z urzędu
oraz o zwrotu opłaty uiszczonej od niniejszego zażalenia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Zażalenie jest nieuzasadnione. W niniejszej sprawie należy w pierwszej
kolejności zauważyć, że § 15 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.) stanowi, że koszty
nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa obejmują: 1) opłatę
w wysokości nie wyższej niż 150% stawek minimalnych, o których mowa w
rozdziałach 3 i 4, oraz 2) niezbędne, udokumentowane wydatki radcy prawnego.
Punkt pierwszy ustanawia jedynie górną granicę kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego z urzędu i jest odstępstwem od zasad ustalonych
w rozdziałach 3 i 4 ponoszenia kosztów nieopłaconej pomocy prawnej przez Skarb
Państwa. Po drugie, zgodnie z art. 98 § 3 w związku z art. 99 k.p.c., do
niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez radcę prawnego
zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w
odrębnych przepisach i wydatki jednego radcy prawnego, koszty sądowe oraz
koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Stosownie zaś do
art. 109 § 2 zdanie drugie k.p.c., przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych
przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego radcą prawnym sąd
bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte
przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład pełnomocnika w
przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. Stawki opłat za czynności
radców prawnych, o których mowa w art. 98 § 3 k.p.c. określa rozporządzenie
Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności
radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz.
1349). Według § 2 tego rozporządzenia podstawę zasądzenia opłaty, stanowią
stawki minimalne określone w rozdziałach 3-4. W świetle powyższych unormowań
nie ulega wątpliwości, że podstawę zasądzenia opłaty stanowią stawki minimalne
określone w rozporządzeniu; jeżeli natomiast przemawia za tym niezbędny nakład
pracy pełnomocnika, charakter sprawy oraz jego wkład w przyczynienie się do jej
wyjaśnienia i rozstrzygnięcia, wówczas sąd może zasądzić opłatę wyższą. (por.
postanowienie SN z dnia 21 grudnia 2010 r., III CZ 64/10, niepubl.). Odstępstwo od
4
zasądzenia kosztów w innej wysokości, niż stanowią o tym wskazane wyżej
przepisy o stawkach minimalnych jest suwerennym uprawnieniem jurysdykcyjnym
sądu orzekającego i to do jego oceny należy przesądzenie, czy wystąpiły
okoliczności uzasadniające zasadzenie kosztów w wyższej wysokości. Z tego
względu sposób stosowania § 15 powołanego rozporządzenia podlega
dyskrecjonalnej ocenie sędziowskiej i w zasadzie wymyka się spod kontroli
sprawowanej przez Sąd Najwyższy, chyba że zaskarżone orzeczenie zostało
wydane z rażącym naruszeniem prawa. Jednakże w niniejszej sprawie nie
zachodzą takie okoliczności, skoro strona powodowa przegrała spór sądowy, a
mimo to została przez sąd na podstawie art. 102 k.p.c. uwolniona od ponoszenia
kosztów procesu w myśl art. 98 k.p.c., tym samym nieuzasadnione było pokrywanie
przez Skarb Państwa wyższych kosztów zastępstwa procesowego od tych
przewidzianych w przepisach o stawkach minimalnych (tj. w § 11 ust. 1 pkt 2 w
związku z § 12 ust 1 powołanego rozporządzenia).
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 3941
§ 3 k.p.c. w związku z
art. 39814
k.p.c. Sąd Najwyższy oddalił zażalenie, jako pozbawione uzasadnionych
podstaw.