Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KZ 69/12
POSTANOWIENIE
Dnia 5 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Przemysław Kalinowski
w sprawie E. M. i D. M.,
co do których umorzono postępowanie o czyn określony w art. 13 § 1 kk w zw.
z art. 272 kk w zw. z art. 12 kk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w dniu 5 grudnia 2012 r.,
zażalenia J. T.
na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Karnego Odwoławczego Sądu
Okręgowego w C.
z dnia 24 września 2012 r.,
w przedmiocie odmowy przyjęcia wniosku o doręczenie wyroku tego Sądu
z dnia 20 sierpnia 2012 r. wraz z uzasadnieniem
p o s t a n o w i ł :
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.
UZASADNIENIE
W toku postępowania przed Sądem I instancji J. T. występował w roli
oskarżyciela posiłkowego z uwagi na status pokrzywdzonego czynem zarzuconym
oskarżonym w tej sprawie. Jednak Sąd Okręgowy w C. postanowieniem z dnia 27
kwietnia 2012 r. pozostawił bez rozpoznania apelację wniesioną przez
pełnomocnika J. T. wskazując, że w świetle ustaleń zawartych w opisie czynu
przypisanego oskarżonym przez Sąd I instancji i jego kwalifikacji prawnej, nie jest
on stroną uprawnioną do działania w niniejszym procesie. To postanowienie było
przedmiotem kontroli odwoławczej w wyniku zażalenia wniesionego m.in. przez w/w
do składu równorzędnego Sądu Okręgowego w C. Postanowieniem z dnia 18
czerwca 2012 r. utrzymano w mocy dotychczasowe orzeczenie w przedmiocie
2
pozostawienia bez rozpoznania apelacji pełnomocnika dotychczasowego
oskarżyciela posiłkowego. Dodatkowo, postanowieniem z dnia 28 czerwca 2012 r.
Sąd Okręgowy– orzekając na podstawie art. 56 § 2 i 53 k.p.k. – odmówił J. T. i R.
B. dopuszczenia do udziału w postępowaniu w charakterze oskarżycieli
posiłkowych.
Wyrok sądu odwoławczego w tej sprawie zapadł w dniu 20 sierpnia 2012 r. –
w związku z rozpoznaniem apelacji oskarżonych. W związku z tym ostatnim
rozstrzygnięciem J. T. złożył wniosek o doręczenie mu tego wyroku wraz z
uzasadnieniem.
Zarządzeniem z dnia 24 września 2012 r., Przewodniczący Wydziału
Karnego Odwoławczego Sądu Okręgowego w C. odmówił przyjęcia tego wniosku,
jako złożonego przez osobę nieuprawnioną. Zażalenie na to zarządzenie wniósł
obecnie J. T. podnosząc, że w wydaniu postanowienia z dnia 28 czerwca 2012 r. o
odmowie dopuszczenia go do udziału w sprawie VII Ka … w charakterze
oskarżyciela posiłkowego uczestniczyli sędziowie: B. Z. i J. P., którzy byli również
członkami składu orzekającego o nieuwzględnieniu zażalenia skarżącego na
postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 18 czerwca 2012 r. o pozostawieniu bez
rozpoznania apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Zażalenie wniesione przez J. T. okazało się niezasadne, zaś zawarty w nim
wniosek o uchylenie zaskarżonego zarządzenia – nie zasługiwał na uwzględnienie.
Podkreślić trzeba od razu, że w istocie wywody skarżącego kontestują nie tyle
samo zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Karnego Odwoławczego Sądu
Okręgowego z dnia 24 września 2012 r., ile wcześniejsze postanowienia tego Sądu
o pozostawieniu bez rozpoznania apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego
oraz o odmowie dopuszczenia J. T. do udziału w niniejszej sprawie w charakterze
oskarżyciela posiłkowego. Gdy chodzi o pierwsze zagadnienie, tj. pozostawienie
bez rozpoznania apelacji pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego – zostało ono
prawomocnie rozstrzygnięte w drodze wykorzystania środka odwoławczego.
Zatem, bez ewentualnego otwarcia drogi w trybie nadzwyczajnych środków
zaskarżenia, do tej materii nie ma obecnie dostępu ze względu na istnienie
przeszkody procesowej. Orzeczenie Sądu Okręgowego z dnia 18 czerwca 2012 r.,
rozstrzygające o nieuwzględnieniu zażalenia na wcześniejsze postanowienie tego
sądu w przedmiocie pozostawienia apelacji skarżącego bez rozpoznania, zostało
3
wydane przez sąd orzekający w układzie instancyjnym. W tej sytuacji, ma ono
status orzeczenia sądu odwoławczego, który to status determinuje jego
niezaskarżalność zwykłymi środkami stosownie do zakazu przewidzianego w art.
426 § 1 k.p.k.
Taka konfiguracja procesowa czyniła bezprzedmiotowym rozważanie statusu
J. T. i R. B. w postanowieniu z dnia 28 czerwca 2012 r. W istocie bowiem, wbrew
dyrektywie płynącej z powołanego przepisu, Sąd Okręgowy w C. orzekł o materii
rozstrzygniętej już prawomocnie wcześniejszymi postanowieniami. Takie
postąpienie nie otwiera jednak drogi do zaskarżenia tegoż orzeczenia z uwagi na
regułę wyrażoną w art. 426 § 2 k.p.k., skoro zaistniała sytuacja nie należy do kręgu
wymienionych tam wyjątków i nie mieści się w kategorii określonej w art. 430 § 2
k.p.k.
Jedynie na marginesie, w nawiązaniu do twierdzeń związanych z kwestią
dotyczącą statusu pokrzywdzonego w niniejszym procesie odnotować trzeba, że w
odniesieniu do przestępstw skierowanych przeciwko wiarygodności dokumentów
wystawianych przez funkcjonariuszy publicznych, Sąd Najwyższy w wielu swoich
orzeczeniach prezentował pogląd, iż są one wymierzone w dobro o bardziej
ogólnym zasięgu, jakim jest pewność obrotu dokumentami mającymi cechę
zaufania publicznego oraz niezakłócone działanie organów wymiaru
sprawiedliwości. Czyny tego rodzaju naruszają przepisy, których przedmiotem
ochrony jest prawidłowość i wiarygodność czynności organów państwa oraz
dokumentów wytwarzanych w ramach ich działania. Właśnie na tę linię
orzecznictwa powołały się oba składy Sądu Okręgowego. Wypowiadanie się
obecnie co do tego aspektu sprawy nie jest jednak proceduralnie możliwe. Ta
materia należy bowiem do sfery merytorycznej kontroli rozstrzygnięć, które zapadły
w toku postępowania odwoławczego. Dostęp do jej analizowania w tej sprawie
mogłoby otworzyć dopiero skuteczne wniesienie nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, co dotychczas nie nastąpiło.
Mając to wszystko na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.