Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 305/12
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2012 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Szewczyk
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2012 r.,
sprawy G. S.
w przedmiocie odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika wnioskodawcy
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 19 kwietnia 2012 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Okręgowego z dnia
10 października 2011 r.,
p o s t a n o w i ł
oddala kasację jako oczywiście bezzasadną, a kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego obciąża wnioskodawcę G.
S.
U Z A S A D N I E N I E
Sąd Okręgowy w G. wyrokiem z dnia 10 października 2011 r., na mocy art. 8
ust. 1 oraz art. 8 ust. 2a i art. 13 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za
nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na
rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 z zm.) oddalił
wniosek G. S. o zasądzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za doznaną
krzywdę wynikłą ze skazania wyrokami Sądu Rejonowego w G. w sprawach III
Kp …/52 i III Kp …/54 oraz represjonowania wnioskodawcy w okresie od 1 stycznia
1944 r. do 31 grudnia 1956 r. przez radzieckie organy ścigania i wymiaru
sprawiedliwości oraz organy pozasądowe działające na obecnym terytorium Polski.
Apelację od powyższego wyroku wywiodła pełnomocnik wnioskodawcy,
która zaskarżyła wyrok w całości, zarzucając mu:
2
- błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, polegający
na stwierdzeniu, że wnioskodawca nie wykazał, aby prowadził działania, mogące
być ocenione jako walka o byt niepodległego Państwa Polskiego pomimo, iż w
ocenie wnioskodawcy, okoliczności ujawnione na przewodzie sądowym prowadzą
do wniosku przeciwnego.
W oparciu o tak sformułowany zarzut autorka apelacji wniosła o zmianę
zaskarżonego wyroku i zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz wnioskodawcy
odszkodowania w kwocie 3.759.266 zł oraz zadośćuczynienia w wysokości
7.500.000 zł.
Po rozpoznaniu apelacji, Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 19 kwietnia 2012 r.
utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.
Od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego kasację wywiodła
pełnomocnik wnioskodawcy, która zaskarżyła wyrok w całości, zarzucając mu:
-naruszenie prawa materialnego przez niewłaściwe zastosowanie art. 8 ust.
2a i art. 8 ust. 1 w zw. z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 23 lutego 1991 r. o uznaniu za
nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na
rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz. U. Nr 34, poz. 149 ze zm.).
Wskazując na powyższe uchybienie, autorka kasacji wniosła o uchylenie
zaskarżonego wyroku Sądu Apelacyjnego i przekazanie sprawy temu Sądowi do
ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście bezzasadna.
Sąd Najwyższy wielokrotnie podkreślał, że kasacja należy do środków
zaskarżenia o nadzwyczajnym charakterze, uzupełniającym jedynie system kontroli
odwoławczej.
Wzruszenie prawomocnego orzeczenia tą drogą możliwe jest jedynie w
wypadku stwierdzenia naruszenia prawa materialnego lub procesowego, jeżeli
mogło ono mieć istotny wpływ na treść orzeczenia.
Sąd Najwyższy rozpoznaje kasację jedynie w granicach podniesionych zarzutów
(art. 536 k.p.k.), tymczasem autorka kasacji nie podała w zarzucie na czym
polegała rażąca obraza prawa materialnego. Z treści uzasadnienia kasacji można
wnioskować, iż zdaniem pełnomocnika błędne jest ustalenie, że G. S. nie mieszka
w Polsce. Ponadto bezpodstawnie przyjęto, „że represje w stosunku do matki
wnioskodawcy nie miały in concreto represji karnosądowych i wynikały z walki
3
zbrojnej nieprzyjaznych, a nawet wrogich formacji wojskowych” (k. 4 akt SN).
„Również wysiedlenie wnioskodawcy wraz z rodziną w 1945 r. i zabranie im
gospodarstwa rolnego w Ł. aż do 1953 r. nie może być traktowane tylko przez
pryzmat przesiedleń ludności polskiej z terenów Kresów Wschodnich po
zakończeniu II wojny światowej” (k. 5 akt SN).
Autorka kasacji zarzuca rażące naruszenie prawa materialnego,
jednocześnie jak to wprost wynika z uzasadnienia zarzutu, pod pozorem obrazy
prawa materialnego kwestionuje ustalenia Sądu Okręgowego w G. zaaprobowane
przez Sąd Apelacyjny odnośnie miejsca zamieszkania wnioskodawcy, rodzaju
represji stosowanych wobec G. S. i jego matki.
W przedstawionej sytuacji przypomnieć należy, że podniesienie zarzutu
obrazy prawa materialnego musi być połączone z akceptacją dotychczasowych
ustaleń faktycznych. Sama istota obrazy prawa materialnego sprowadza się
bowiem do wadliwej subsumpcji normy prawnej do niespornego stanu faktycznego
(por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 5 lipca 2006 r., V KK 138/06, LEX nr
188367).
W rzeczywistości więc autorka kasacji podnosi (w ślad za apelacją)
niedopuszczalny w postępowaniu kasacyjnym zarzut błędu w ustaleniach
faktycznych.
Ponieważ błędne ustalenia faktyczne nie stanowią podstawy kasacji,
oczywiste jest, że nietrafne nazwanie przez skarżącego wadliwości polegającej na
przyjęciu za podstawę wyroku błędnych ustaleń faktycznych „naruszeniem prawa
materialnego” nie może prowadzić do ignorowania ustawowej regulacji podstaw
kasacji. Nie może ono zatem zobowiązywać ani też uprawniać instancji kasacyjnej
do badania – pod pozorem rozpoznania „zarzutu naruszenia prawa” – zasadności
ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku (por. wyrok
Sądu Najwyższego z 19 grudnia 1996 r., OSNKW 3 – 4/1997, poz. 34).
Podsumowując, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.