Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 427/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dorota Rysińska (przewodniczący)
SSN Michał Laskowski
SSN Zbigniew Puszkarski (sprawozdawca)
Protokolant Teresa Jarosławska
w sprawie D. Z.
skazanego z art. 284 § 2 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 9 stycznia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Rejonowego w B.
z dnia 5 maja 2011 r.,
uchyla wyrok w zaskarżonej części, tj. zawierającej wydane na
podstawie art. 46 § 1 k.k. orzeczenie o środku karnym i w tym
zakresie sprawę przekazuje do ponownego rozpoznania Sądowi
Rejonowemu w B .
UZASADNIENIE
Prokurator Prokuratury Rejonowej w B. oskarżył D. Z. o to, że:
w okresie od 29 października 2010 roku do 2 listopada 2010 roku, będąc
zatrudnionym w firmie ”M”. S. na stanowisku montera, pobrał sprzęt do instalacji i
montażu telewizji cyfrowej w postaci 3 sztuk uchwytów balkonowych wartości 690
2
zł, 9 sztuk uchwytów ściennych wartości 270 zł, 10 sztuk przewodów euro - euro
wartości 100 zł, 5 sztuk przewodów euro - chinch wartości 50 zł, przewodu
antenowego 150 m, 82 sztuk wtyk F4 wartości 123 zł, 9 sztuk konwertera single
wartości 450 zł, 2 sztuk konwertera twin wartości 200 zł, 1 konwertera quad
wartości 180 zł, 2 sztuk konwertera monoblok wartości 300 zł, 1 konwertera
monoblok - twin wartości 180 zł, 9 sztuk czasz anten satelitarnych 70 cm wartości
810 zł, 3 sztuk czasz anten satelitarnych 80 cm wartości 360 zł, 75 sztuk wkrętów i
koszulek o średnicy 12 mm wartości 150 zł, 9 sztuk dekoderów z kartami
startowymi technisat wartości 2511 zł, a także narzędzia w postaci wiertarki marki
Bosch, PBH 20 00 SRE wartości 460 zł, przedłużacza 25 m wartości 100 zł,
skrzynki narzędziowej z wyposażeniem kluczy, młotka, wkrętarki, wierteł, kluczy
płaskooczkowych, nasadek, grzechotki, kombinerek wartości 300 zł, jak również
miernika sygnału satelitarnego cyfrowego wartości 300 zł, notebooka Acer o nr
seryjnym … wartości 2500 zł z aktywnym Internetem w abonamencie 110 zł,
urządzenia wielofunkcyjnego Samsung SCX 4300 wartości 600 zł, nawigacji MIO
300v wartości 250 zł oraz gotówkę w kwocie 689 zł, tj. o łącznej wartości 11 083 zł
służące mu do wykonywania zleconych obowiązków, a następnie dokonał jego
przywłaszczenia w ten sposób, że nie zwrócił go do firmy w przewidywanym
umową terminie, nie realizując zleconych czynności, nie rozliczając się z użytego i
sprzedanego sprzętu, czym działał na szkodę firmy „M”. S.,
tj. o czyn z art. 284 § 2 k.k.
W akcie oskarżenia prokurator umieścił – na podstawie art. 335 k.p.k. –
wniosek o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy i
orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kar: roku i 6 miesięcy pozbawienia
wolności, z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres próby 4 lat i
grzywny w wysokości 100 stawek dziennych po 10 zł jedna stawka, nadto
obowiązku naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem oraz
zasądzenie opłaty i kosztów sądowych.
W uwzględnieniu tego wniosku Sąd Rejonowy w B. wydał na posiedzeniu w
dniu 5 maja 2011 r. wyrok, którym D. Z. uznał za winnego popełnienia zarzucanego
mu czynu i za to na podstawie art. 284 § 2 k.k. w zw. z art. 33 § 1, 2 i 3 k.k. skazał
go na rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości 100
stawek dziennych, przyjmując jako równowartość jednej stawki kwotę 10 zł; na
podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. oraz art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec
3
oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres 4 lat tytułem
próby; na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek
naprawienia w całości szkody wyrządzonej przestępstwem, poprzez zapłatę na
rzecz firmy „M”. S., kwoty 11 083 zł; zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu
Państwa kwotę 400 zł tytułem opłaty i obciążył go pozostałymi kosztami sądowymi
w sprawie w wysokości 90 zł.
Wyrok ten nie został zaskarżony przez żadną ze stron i uprawomocnił się w
dniu 13 maja 2012 r.
Kasację od powyższego wyroku wniósł na podstawie art. 521 § 1 k.p.k.
Prokurator Generalny. Zaskarżył wyrok na korzyść skazanego, w części dotyczącej
rozstrzygnięcia opartego na art. 46 § 1 k.k., zarzucając rażące i mające istotny
wpływ rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa
karnego procesowego, tj. art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 k.p.k., polegające na
uwzględnieniu wadliwego wniosku prokuratora o skazanie D. Z. bez
przeprowadzenia rozprawy i wydaniu wyroku zgodnego z tym wnioskiem, w
konsekwencji czego doszło do rażącej obrazy art. 46 § 1 k.k., poprzez orzeczenie
wobec oskarżonego obowiązku naprawienia szkody w całości, poprzez zapłatę na
rzecz firmy „M”. S. kwoty 11 083 zł, mimo że uprzednio w toku postępowania
przygotowawczego zwrócono pokrzywdzonemu część przywłaszczonego mienia o
wartości 9 788 zł.
Wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy w tym
zakresie do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w B.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest oczywiście zasadna, co pozwoliło uwzględnić ją w całości na
posiedzeniu, zgodnie z art. 535 § 5 k.p.k. Nie ulega wątpliwości, że Sąd, do którego
jest kierowany akt oskarżenia z wnioskiem, o którym mowa w art. 335 k.p.k., o ile
widzi możliwość wydania wyroku skazującego bez przeprowadzenia rozprawy, ma
obowiązek starannego rozważenia, czy uzgodniona przez strony treść
proponowanego orzeczenia jest zgodna z przepisami prawa. Tymczasem
rozpoznając sprawę, Sąd Rejonowy nie dostrzegł, że wniosek prokuratora w
zakresie, w jakim postulował zobowiązanie oskarżonego do naprawienia w całości
szkody wyrządzonej przestępstwem, jest wadliwy, bowiem większość rzeczy
przywłaszczonych przez oskarżonego została odzyskana i w dniu 19 listopada
2010 r. zwrócona pokrzywdzonemu (k. 66-67). Potwierdził to przesłuchany w
4
charakterze świadka pokrzywdzony zeznając, iż wartość nieodzyskanego mienia
wynosi 1 295 zł (k. 68). Wobec tego, że szkoda w mieniu pokrzywdzonego została
w znacznej części naprawiona, nie było podstaw, by na podstawie art. 46 § 1 k.k.
nałożyć na oskarżonego obowiązek jej naprawienia w całości.
W analogicznej sytuacji Sąd Najwyższy stwierdził, że dokonując kontroli
wniosku prokuratora sąd powinien sprawdzić, w oparciu o materiał dowodowy
znajdujący się w aktach sprawy, czy szkoda rzeczywiście powstała, a jeżeli tak, to
w jakiej wysokości, czy ewentualnie została naprawiona, a tym samym, czy
prokurator prawidłowo uzgodnił z pokrzywdzonym wysokość szkody, do której
naprawienia oskarżony miał zostać zobowiązany (wyrok z dnia 15 marca 2011 r., V
KK 31/11, LEX nr 784283). W powołanym oraz licznych innych orzeczeniach
wskazywano też, że sąd ma obowiązek respektować poczynione przez prokuratora
i oskarżonego uzgodnienie, jednak związanie sądu umieszczonym w akcie
oskarżenia wnioskiem nie ma charakteru bezwzględnego, a dostrzegając potrzebę
uzupełnienia lub zmiany wniosku, sąd powinien wystąpić do stron z inicjatywą jego
modyfikacji. W każdym razie nie jest dopuszczalne wydanie wyroku zgodnego z
wnioskiem, jeżeli ten jest pod względem prawnym wadliwy, bowiem – co zaistniało
w rozpoznawanej sprawie – również wyrok będzie dotknięty uchybieniem. Trafnie
więc wskazał w kasacji Prokurator Generalny, że wydanie zaskarżonego wyroku
nastąpiło z rażącą i mającą istotny wpływ na jego treść obrazą przepisów prawa
procesowego – art. 343 § 7 k.p.k. w zw. z art. 335 k.p.k., czego konsekwencją była
rażąca obraza art. 46 § 1 k.k., polegająca na orzeczeniu obowiązku naprawienia
szkody w całości, zamiast obowiązku naprawienia szkody w części odpowiadającej
wartości nieodzyskanego przez pokrzywdzonego mienia. Realizacja obowiązku w
postaci określonej w wyroku prowadziłaby do przyjęcia przez pokrzywdzonego
nienależnego w istocie świadczenia.
Należało również podzielić pogląd skarżącego, że usunięcie zaistniałego
uchybienia powinno nastąpić przez uchylenie tylko tej części wyroku Sądu
Rejonowego, która zawiera rozstrzygnięcie wydane na podstawie art. 46 § 1 k.k. i
przekazanie sprawy w tym zakresie do ponownego rozpoznania.
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
5