WO 15/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:28-01-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:I KZP 13/12 IV KK 42/07
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: WO 15/12
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Edward Matwijów (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Andrzej Tomczyk
bez udziału stron, w sprawie kmdr. M. Ż. i innych, oskarżonych z art. 231 1 i 2 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 10 stycznia 2013 r.,
wniosku Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia 13 grudnia 2012 r. o
wyłączenie go od udziału w sprawie oraz przekazanie niniejszej sprawy do
rozpoznania Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., z uwagi na brak możliwości
utworzenia składu orzekającego do jej rozpoznania w Wojskowym Sądzie
Okręgowym w W.
p o s t a n o w i ł:
1. wyłączyć Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W. płk.
M. J. od udziału w rozpoznaniu sprawy sygn. akt So …,
2. przekazać sprawę kmdr. M. Ż. i innych do rozpoznania
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 13 grudnia 2012 r. Zastępca Prezesa Wojskowego
Sądu Okręgowego w W. przekazał do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu Izbie
Wojskowej w Warszawie wniosek sędziego płk. M. J. o wyłączenie go od orzekania
w sprawie So. … przeciwko oskarżonym płk. rez. S. L., płk. rez. T. D., kmdr. rez. M.
Ż. i płk. J. W., oskarżonym o popełnienie przestępstwa z art. 231 § 2 k.k.
2
W uzasadnieniu zarządzenia podnosi się, że rozpoznanie wniosku sędziego
płk. M. J. nie jest możliwe w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W., albowiem
wszyscy sędziowie Sądu wyłączyli się od orzekania w tej sprawie.
Jednocześnie w oparciu o art. 43 k.p.k. w przypadku uwzględnienia wniosku
o wyłączenie płk. M. J. od udziału w przedmiotowej sprawie, Zastępca Prezesa
Wojskowego Sądu Okręgowego w W. wnosi o przekazanie sprawy do rozpoznania
sądowi równorzędnemu, tj. Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Płk M. J. aktualnie pełni funkcję Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w
W. Z tej racji łączą go kontakty służbowe z kmdr. rez. M. Ż. i płk. J. W., którzy
pełnią służbę w wojskowym wymiarze sprawiedliwości. Te okoliczności oraz
wieloletnie kontakty służbowe i towarzyskie z pozostałymi oskarżonymi, do czasu
zwolnienia ich z zawodowej służby wojskowej, mogłyby wywołać uzasadnioną
wątpliwość co do jego bezstronności w przedmiotowej sprawie. Z tych też
względów żądanie wyłączenia płk M. J. od rozpoznania przedmiotowej sprawy
należało uznać za zasadne.
Wyłączenie Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W., a tym samym
wszystkich sędziów tego sądu, uzasadniało przekazanie sprawy do rozpoznania
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., jako sądowi równorzędnemu.
W ocenie Sądu Najwyższego przedmiotową sprawę należało przekazać
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., który jest sądem właściwym rzeczowo i
funkcjonalnie do jej rozpoznania i nie ma obecnie możliwości aby rozpoznał ją inny
sąd równorzędny.
Pomimo wyłączenia się w Wojskowym Sądzie Okręgowym w P.
zdecydowanej większości sędziów od rozpoznania przedmiotowej sprawy, jest
możliwe utworzenie składu orzekającego w tym sądzie bez potrzeby korzystania z
właściwości z delegacji.
Nie stanowi żadnej przeszkody do rozpoznania sprawy fakt delegowania
sędziego do orzekania poza sądem macierzystym. Zgodnie z utrwaloną praktyką
orzeczniczą udzielenie sędziemu aktu delegacji nie pozbawia go prawa do
3
orzekania w sądzie macierzystym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca
2007 r. IV KK 42/07, Lex nr 282829).
Akt delegacji nie polega na „przesunięciu” uprawnień do wykonywania
obowiązków sędziowskich, ale na ich „rozszerzeniu” tj. objęciu ich zakresem
również sądu innego niż macierzysty (Uchwała z dnia 17 lipca 2012 r. I KZP 13/12,
OSNKW 2012, z. 9, poz. 87).
Jedną z ustrojowych zasad wymiaru sprawiedliwości jest wykonywanie przez
sędziego obowiązków służbowych w jego sądzie macierzystym. Sąd Najwyższy w
wyroku z dnia 12 czerwca 2007 r., IV KK 42/07, Lex nr 282829, stwierdził, że
„osoba powołana na stanowisko sędziego jako uprawniona do orzekania z mocy
tego powołania, orzekać może tylko w sądzie macierzystym”.
Orzekanie sędziego poza sądem macierzystym w ramach delegacji jest
odstępstwem od tej zasady.
Akceptowane w Wojskowym Sądzie Okręgowym w P. praktyki udzielania
sędziom tego Sądu wieloletnich delegacji do innych sądów podważa podstawową
zasadę ustrojową, iż sędzia powinien wykonywać obowiązki służbowe w sądzie
macierzystym i negatywnie odbija się na jakości sprawowanego wymiaru
sprawiedliwości.
Z przytoczonych wyżej względów nie ma żadnych przeszkód, aby do
rozpoznania przedmiotowej sprawy wyznaczeni zostali przebywający poza
macierzystym sądem sędziowie: ppłk W. W., któremu aktualna delegacja kończy
się 31 maja 2013 r. (na delegacji od 1 grudnia 2005 r.), ppłk D. B. (na delegacji od 3
stycznia 2011 r.) oraz ppłk P. W. (na delegacji od 3 stycznia 2011 r.).
Należy podkreślić, iż prezes wojskowego sądu okręgowego może również
skorzystać z przysługujących mu uprawnień delegowania sędziego wojskowego
sądu garnizonowego do pełnienia obowiązków sędziego w wojskowym sądzie
okręgowym.
Z tych też powodów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej.
4
POSTANOWIENIE
Dnia 10 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Edward Matwijów (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Marian Buliński
SSN Andrzej Tomczyk
bez udziału stron, w sprawie kmdr. M. Ż. i innych, oskarżonych z art. 231 1 i 2 k.k.,
po rozpoznaniu w Izbie Wojskowej na posiedzeniu w dniu 10 stycznia 2013 r.,
wniosku Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W. z dnia 13 grudnia 2012 r. o
wyłączenie go od udziału w sprawie oraz przekazanie niniejszej sprawy do
rozpoznania Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., z uwagi na brak możliwości
utworzenia składu orzekającego do jej rozpoznania w Wojskowym Sądzie
Okręgowym w W.
p o s t a n o w i ł:
1. wyłączyć Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W. płk.
M. J. od udziału w rozpoznaniu sprawy sygn. akt So …,
2. przekazać sprawę kmdr. M. Ż. i innych do rozpoznania
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
UZASADNIENIE
Zarządzeniem z dnia 13 grudnia 2012 r. Zastępca Prezesa Wojskowego
Sądu Okręgowego w W. przekazał do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu Izbie
Wojskowej w Warszawie wniosek sędziego płk. M. J. o wyłączenie go od orzekania
w sprawie So. … przeciwko oskarżonym płk. rez. S. L., płk. rez. T. D., kmdr. rez. M.
Ż. i płk. J. W., oskarżonym o popełnienie przestępstwa z art. 231 § 2 k.k.
2
W uzasadnieniu zarządzenia podnosi się, że rozpoznanie wniosku sędziego
płk. M. J. nie jest możliwe w Wojskowym Sądzie Okręgowym w W., albowiem
wszyscy sędziowie Sądu wyłączyli się od orzekania w tej sprawie.
Jednocześnie w oparciu o art. 43 k.p.k. w przypadku uwzględnienia wniosku
o wyłączenie płk. M. J. od udziału w przedmiotowej sprawie, Zastępca Prezesa
Wojskowego Sądu Okręgowego w W. wnosi o przekazanie sprawy do rozpoznania
sądowi równorzędnemu, tj. Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
Płk M. J. aktualnie pełni funkcję Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w
W. Z tej racji łączą go kontakty służbowe z kmdr. rez. M. Ż. i płk. J. W., którzy
pełnią służbę w wojskowym wymiarze sprawiedliwości. Te okoliczności oraz
wieloletnie kontakty służbowe i towarzyskie z pozostałymi oskarżonymi, do czasu
zwolnienia ich z zawodowej służby wojskowej, mogłyby wywołać uzasadnioną
wątpliwość co do jego bezstronności w przedmiotowej sprawie. Z tych też
względów żądanie wyłączenia płk M. J. od rozpoznania przedmiotowej sprawy
należało uznać za zasadne.
Wyłączenie Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego w W., a tym samym
wszystkich sędziów tego sądu, uzasadniało przekazanie sprawy do rozpoznania
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., jako sądowi równorzędnemu.
W ocenie Sądu Najwyższego przedmiotową sprawę należało przekazać
Wojskowemu Sądowi Okręgowemu w P., który jest sądem właściwym rzeczowo i
funkcjonalnie do jej rozpoznania i nie ma obecnie możliwości aby rozpoznał ją inny
sąd równorzędny.
Pomimo wyłączenia się w Wojskowym Sądzie Okręgowym w P.
zdecydowanej większości sędziów od rozpoznania przedmiotowej sprawy, jest
możliwe utworzenie składu orzekającego w tym sądzie bez potrzeby korzystania z
właściwości z delegacji.
Nie stanowi żadnej przeszkody do rozpoznania sprawy fakt delegowania
sędziego do orzekania poza sądem macierzystym. Zgodnie z utrwaloną praktyką
orzeczniczą udzielenie sędziemu aktu delegacji nie pozbawia go prawa do
3
orzekania w sądzie macierzystym (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca
2007 r. IV KK 42/07, Lex nr 282829).
Akt delegacji nie polega na „przesunięciu” uprawnień do wykonywania
obowiązków sędziowskich, ale na ich „rozszerzeniu” tj. objęciu ich zakresem
również sądu innego niż macierzysty (Uchwała z dnia 17 lipca 2012 r. I KZP 13/12,
OSNKW 2012, z. 9, poz. 87).
Jedną z ustrojowych zasad wymiaru sprawiedliwości jest wykonywanie przez
sędziego obowiązków służbowych w jego sądzie macierzystym. Sąd Najwyższy w
wyroku z dnia 12 czerwca 2007 r., IV KK 42/07, Lex nr 282829, stwierdził, że
„osoba powołana na stanowisko sędziego jako uprawniona do orzekania z mocy
tego powołania, orzekać może tylko w sądzie macierzystym”.
Orzekanie sędziego poza sądem macierzystym w ramach delegacji jest
odstępstwem od tej zasady.
Akceptowane w Wojskowym Sądzie Okręgowym w P. praktyki udzielania
sędziom tego Sądu wieloletnich delegacji do innych sądów podważa podstawową
zasadę ustrojową, iż sędzia powinien wykonywać obowiązki służbowe w sądzie
macierzystym i negatywnie odbija się na jakości sprawowanego wymiaru
sprawiedliwości.
Z przytoczonych wyżej względów nie ma żadnych przeszkód, aby do
rozpoznania przedmiotowej sprawy wyznaczeni zostali przebywający poza
macierzystym sądem sędziowie: ppłk W. W., któremu aktualna delegacja kończy
się 31 maja 2013 r. (na delegacji od 1 grudnia 2005 r.), ppłk D. B. (na delegacji od 3
stycznia 2011 r.) oraz ppłk P. W. (na delegacji od 3 stycznia 2011 r.).
Należy podkreślić, iż prezes wojskowego sądu okręgowego może również
skorzystać z przysługujących mu uprawnień delegowania sędziego wojskowego
sądu garnizonowego do pełnienia obowiązków sędziego w wojskowym sądzie
okręgowym.
Z tych też powodów Sąd Najwyższy postanowił jak wyżej.
4