Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 416/12
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 30 stycznia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras (przewodniczący)
SSN Tomasz Grzegorczyk
SSN Eugeniusz Wildowicz (sprawozdawca)
Protokolant Dorota Szczerbiak
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w sprawie A. K.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 30 stycznia 2013 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w C.
z dnia 9 lutego 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi
Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w C., wyrokiem łącznym z dnia 9 lutego 2012 r., po
rozpoznaniu sprawy A. K. - skazanego prawomocnymi wyrokami Sądu Rejonowego
w C.:
1. z dnia 27 lutego 2003 r. (XI K 928/01), za przestępstwo popełnione w dniu
29 maja 2001 r.;
2
2. z dnia 12 marca 2004 r. (XI K 1355/03), za przestępstwo popełnione w
dniu 2 lutego 2002 r.;
3. z dnia 16 czerwca 2005 r. (III K 716/04), za przestępstwo popełnione w
dniu 2 grudnia 2003 r.;
4. z dnia 24 października 2005 r. (III K 112/05), za przestępstwo popełnione
w dniu 1 lutego 2004 r.;
5. z dnia 12 października 2009 r. (III K 395/09), za przestępstwo popełnione
w okresie od października 2008 r. do maja 2009 r.;
6. z dnia 28 października 2010 r. (IV K 559/10), za przestępstwo popełnione
w dniu 11 czerwca 2010 r. - na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 87 k.k. w
zw. z art. 569 § 1 k.p.k. „w miejsce kar jednostkowych zawartych w wyrokach Sądu
Rejonowego w C. w sprawach XI K 1355/03 i III K 716/04, opisanych w punktach 2 i
3 niniejszego wyroku, a podlegających łączeniu”, wymierzył skazanemu A. K. karę
łączną roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 577 k.p.k. na
poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył okresy rzeczywistego pozbawienia wolności
w sprawach podlegających łączeniu; na podstawie art. 572 k.p.k. umorzył
postępowanie odnośnie wydania wyroku łącznego w pozostałych sprawach oraz
ustalił, że „pozostałe orzeczenia zawarte w wyrokach podlegających łączeniu
zostaną wykonane odrębnie”.
Powyższy wyrok nie został zaskarżony przez strony i uprawomocnił się w
dniu 17 lutego 2012 r.
Kasację od tego wyroku wniósł – na podstawie art. 521 § 1 k.p.k. –
Prokurator Generalny, zaskarżając wyrok w całości na korzyść skazanego. W
kasacji zarzucił rażące i mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie
przepisów prawa procesowego i materialnego, a mianowicie art. 569 § 1 k.p.k. w
zw. z art. 85 k.k., polegające na zaniechaniu orzeczenia wobec A. K. kary łącznej w
stosunku do wszystkich spełniających warunki do połączenia kar wymierzonych na
mocy wyroków jednostkowych objętych postępowaniem w przedmiocie wydania
wyroku łącznego, pomimo istnienia ku temu warunków.
Na tej podstawie wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie
sprawy Sądowi Rejonowemu w C. do ponownego rozpoznania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja jest oczywiście zasadna, albowiem zaskarżony wyrok został wydany
z rażącym naruszeniem przepisów prawa procesowego i materialnego,
wskazanych w zarzucie kasacji.
Zgodnie z art. 569 § 1 k.p.k., jeżeli zachodzą określone w art. 85 k.k. warunki
do orzeczenia kary łącznej, to jest jeżeli skazany popełnił dwa lub więcej
przestępstw zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do
któregokolwiek z nich i wymierzono mu za nie kary tego samego rodzaju albo inne
podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną. Sformułowanie „sąd orzeka karę
łączną” oznacza, że zastosowanie tej instytucji jest obligatoryjne, a więc w razie
spełnienie przesłanek wskazanych w art. 85 k.k. nie ma możliwości jej
niezastosowania. W orzecznictwie Sądu Najwyższego zasadnie wskazuje się, że w
takim wypadku sąd obowiązany jest do wydania wyroku łącznego, co oznacza
również brak swobody w doborze skazań podlegających łączeniu i niemożność
pominięcia części z nich (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2005
r., I KZP 30/04, OSNKW 2005, z. 1, poz. 2).
Z zestawienia dat popełnienia czynów przypisanych A. K. oraz dat wydania
wyroków w sprawach objętych postępowaniem w przedmiocie wydania wyroku
łącznego wynika, że oprócz połączonych skazań - kar orzeczonych wyrokami
opisanymi w pkt 2 i 3 części wstępnej - połączeniu podlegały również kary
orzeczone wyrokiem z dnia 24 października 2005 r., sygn. akt III K 112/05,
opisanym w pkt 4 części wstępnej wyroku. Pierwszy wyrok, w rozumieniu art. 85
k.k., został bowiem wydany w dniu 12 marca 2004 r., natomiast skazany
przestępstwa przypisanego mu tym ostatnim wyrokiem dopuścił się w dniu 1 lutego
2004 r. Ponieważ wyrokiem tym wymierzono skazanemu karę pozbawienia
wolności i grzywnę, a takie kary jednostkowe orzeczono również w sprawie sygn.
akt III K 716/04, w wyroku łącznym powinna zostać orzeczona ponadto kara łączna
grzywny.
Sąd Rejonowy w C., odstępując od objęcia wyrokiem łącznym skazania z
wyroku z dnia 24 października 2005 r., sygn. akt III K 112/05, pomimo istnienia
warunków do orzeczenia kary łącznej, rażąco naruszył przepisy art. 569 § 1 k.p.k. i
art. 85 k.k. Uchybienie to miało ewidentny wpływ na treść wyroku, gdyż w jego
następstwie pozostawiono do odrębnego wykonania karę pozbawienia wolności
orzeczoną za przestępstwo pozostające w zbiegu realnym z przestępstwami, co do
których orzeczono karę łączną.
4
W tym stanie rzeczy Sąd Najwyższy, oceniając zarzut i wniosek skarżącego
za oczywiście zasadne, uwzględnił kasację na posiedzeniu.
Ponownie rozpoznając sprawę sąd właściwy będzie procedował z
poszanowaniem przepisów prawa procesowego i materialnego dotyczących wyroku
łącznego.
Kierując się powyższym, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.