Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 444/12
POSTANOWIENIE
Dnia 7 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Rafał Malarski
SSN Dariusz Świecki
po rozpoznaniu na posiedzeniu, w trybie art. 535 § 5 k.p.k., w dniu 7 lutego
2013r.,
w sprawie D. W.,
w przedmiocie warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia
wolności,
kasacji wniesionej przez Rzecznika Praw Obywatelskich na korzyść
skazanego,
od prawomocnego postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 6 czerwca 2012r.,
zmieniającego postanowienie Sądu Okręgowego w Z. z dnia 2 maja 2012r., o
warunkowym zwolnieniu skazanego,
p o s t a n o w i ł:
uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w Z. postanowieniem z dnia 2 maja 2012r. udzielił
skazanemu D. W. warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary pozbawienia
wolności. Po rozpoznaniu zażalenia prokuratora, Sąd Apelacyjny, zaskarżonym
postanowieniem zmienił orzeczenie Sądu pierwszej instancji i odmówił
warunkowego przedterminowego zwolnienia.
2
Kasację od postanowienia Sądu Apelacyjnego wniósł Rzecznik Praw
Obywatelskich. Podniósł w niej zarzut rażącego naruszenia prawa procesowego, to
jest art. 22 § 1 k.k.w. w zw. z art. 8 § 1 k.k.w., mającego istotny wpływ na treść
postanowienia, polegającego na rozpoznaniu sprawy przez Sąd drugiej instancji
pod nieobecność obrońcy skazanego i wydaniu orzeczenia, w sytuacji, gdy obrońca
nie był zawiadomiony o terminie posiedzenia – co w konsekwencji naruszyło prawo
do obrony skazanego. Autor kasacji wniósł o uchylenie zaskarżonego
postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego
rozpoznania.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Kasacja była zasadna w stopniu oczywistym, uzasadniającym jej
uwzględnienie w trybie art. 535 § 5 k.p.k.
Bezspornie skazany D.W. w postępowaniu wykonawczym ustanowił obrońcę
z wyboru (k.13), który brał udział w posiedzeniu Sądu pierwszej instancji (k.14).
Sąd ten udzielił skazanemu warunkowego zwolnienia z odbycia reszty kary
pozbawienia wolności. Postanowienie to zaskarżył prokurator. Po przekazaniu akt
Sądowi Apelacyjnemu, w zarządzeniu o wyznaczeniu terminu posiedzenia,
wskazano na konieczność zawiadomienia prokuratora, skazanego i dyrektora
zakładu karnego, pomijając zawiadomienie obrońcy skazanego (k.33). W
konsekwencji, w posiedzeniu z dnia 6 czerwca 2012r. obrońca nie brał udziału
(k.37), a zapadło na nim orzeczenie zmieniające postanowienie Sądu pierwszej
instancji – odmawiające udzielenia warunkowego przedterminowego zwolnienia
skazanego.
Wobec takiego przebiegu czynności procesowych w postępowaniu
odwoławczym, nie może być wątpliwości co do zasadności kasacji wniesionej przez
Rzecznika Praw Obywatelskich. W postępowaniu wykonawczym skazany może
korzystać z pomocy obrońcy – art. 8 § 1 k.k.w. Obrońca ma prawo wziąć udział w
posiedzeniu sądu penitencjarnego – art. 161 § 1 k.k.w., a zatem ma także prawo do
udziału w posiedzeniu sądu wyższej instancji – art. 22 § 1 k.k.w. Oczywistą
konsekwencją tego uprawnienia jest obowiązek sądu zawiadamiania
ustanowionego obrońcy o terminie posiedzenia, a jednie należyte go
zawiadomienie, nie wstrzymuje rozpoznania sprawy – art. 22 § 1a k.k.w.
W niniejszej sprawie pominiecie przez Sąd Apelacyjny zawiadomienia
obrońcy skazanego o terminie posiedzenia, na którym rozpoznawano zażalenie
3
prokuratora, w sposób rażący naruszyło wskazane w kasacji przepisy art. 22 § 1
k.k.w. i art. 8 § 1 k.k.w., przy czym – co równie oczywiste – naruszenie prawa do
obrony mogło mieć istotny wpływ na treść zaskarżonego postanowienia.
Implikacją wystąpienia przesłanek określonych w art. 523 § 1 k.p.k. było
uchylenie tego postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania, w toku którego, rzecz jasna, konieczne będzie unikniecie
uchybienia stanowiącego przyczynę niniejszego orzeczenia.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej postanowienia.