Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KZ 92/12
POSTANOWIENIE
Dnia 7 lutego 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Rafał Malarski
w sprawie L. B.
ukaranego za wykroczenie z art. 92a k.w.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 7 lutego 2013 r.,
zażalenia ukaranego na postanowienie Sądu Okręgowego w S.
z dnia 10 października 2012 r.
p o s t a n o w i ł
pozostawić zażalenie bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w S., postanowieniem z 10 października 2012 r., odmówił L.
B. przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie
uzasadnienia wyroku Sądu Okręgowego w S. z 4 czerwca 2012 r., którym
utrzymano w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S. z 13 stycznia 2012 r. orzekający
wobec obwinionego karę 200 zł grzywny za wykroczenie określone w art. 92 a k.w.
Wymienione postanowienie zaskarżył zażaleniem ukarany. Zostało ono
przyjęte przez przewodniczącego wydziału sądu ad quem i przesłane wraz z aktami
do rozpoznania Sądowi Najwyższemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
O ile nie budzi wątpliwości istnienie prawa do złożenia przez stronę wniosku
o przywrócenie terminu zawitego do zgłoszenia w trybie art. 107 § 2 k.p.k. żądania
sporządzenia uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego utrzymującego w mocy
wyrok sądu pierwszej instancji (art. 38 § 1 k.p.w. w zw. z art. 126 k.p.w.), o tyle
przesłanie in concreto Sądowi Najwyższemu zażalenia na odmowę przywrócenia
terminu było zdecydowanie błędne. Skoro kasację w sprawach o wykroczenia może
2
wnieść wyłącznie Prokurator Generalny lub Rzecznik Praw Obywatelskich i wnosi
ją bezpośrednio do Sądu Najwyższego (art. 110 § 1 i 3 k.p.w.), to siłą rzeczy
komentowany układ procesowy nie sposób określać mianem tzw. postępowania
okołokasacyjnego. Artykuł 15 § 2 k.p.k., który ustanawia kompetencje Sądu
Najwyższego w postępowaniu w sprawach o wykroczenia (uprawnia najwyższy
organ władzy sądowniczej do rozpoznania kasacji i innych spraw przekazanych mu
przez ustawę), nie miał tu zatem zastosowania.
Do rozstrzygnięcia pozostawało w tej sytuacji zagadnienie: czy na
postanowienie sądu okręgowego o odmowie przywrócenia terminu zawitego z art.
107 § 2 k.p.w. w ogóle przysługuje środek odwoławczy. Kwestę tę wypadało
rozwiązać w płaszczyźnie już to art. 109 § 2 k.p.w. w zw. z art. 426 k.p.k. (w
postępowaniu w sprawach o wykroczenia stosuje się odpowiednio regulację
zabraniającą wnoszenia środka odwoławczego od orzeczeń sądu odwoławczego),
już to art. 15 § 1 k.p.w., według którego sąd apelacyjny (jego kognicja ewentualnie
wchodziłaby in concreto w rachubę) „rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń i
zarządzeń wydanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy oraz inne sprawy
przekazane mu przez ustawę”. W przekonaniu Sądu Najwyższego: skoro art. 107
k.p.w. nie przewiduje zażalenia na odmowę przyjęcia żądania sporządzenia
uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego, a art. 109 § 2 k.p.w. nie zawiera
odesłania do art. 422 § 3 k.p.k. (stanowi on, że na zarządzenie prezesa sądu o
odmowie sporządzenia uzasadnienia wyroku przysługuje zażalenie), co w
konsekwencji oznacza, że zarządzenie o odmowie przyjęcia wniosku o
sporządzenie uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego złożonego w trybie art. 107
§ 2 jest niezaskarżalne (zob. post. SN z 30 sierpnia 2006 r., III KZ 44/06, LEX nr
196979), to tym samym – a wolno nawet powiedzieć, to tym bardziej -
postanowienie o odmowie przywrócenia terminu z art. 107 § 2 k.p.w. należało
uznać za „orzeczenie wydane przez sąd odwoławczy”, a nie za orzeczenie „wydane
w pierwszej instancji przez sąd okręgowy”.
Silnym argumentem natury systemowej przemawiającym za przedstawionym
punktem widzenia stał się wynik prześledzenia w Kodeksie postępowania w
sprawach o wykroczenia tych sytuacji, w których sąd apelacyjny występuje w roli
sądu odwoławczego. Otóż sąd apelacyjny jako sąd odwoławczy jest właściwy do
rozpoznania jedynie: 1) zażalenia od decyzji sądu okręgowego i jego prezesa
odnośnie do wznowienia postępowania (art. 429 k.p.k. w zw. z art. 545 § 1 k.p.k. i
3
art. 547 § 1 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. i art. 113 § 1 k.p.w.); 2) apelacji od
orzeczenia sądu okręgowego o uniewinnieniu lub umorzeniu postępowania po
wznowieniu procesu (art. 547 § 3 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.p.w.); 3) zażalenia na
postanowienie sądu okręgowego w kwestii nieważności orzeczenia kolegium (art.
18c § 3 d.k.p.w. w zw. z art. 102 § 9 d.k.p.k w zw. z art. 8 p.w.k.p.w.); 4) środka
odwoławczego od orzeczenia sądu okręgowego w sprawie o odszkodowanie za
niesłuszne ukaranie (zob. T. Grzegorczyk, Kodeks postępowania w sprawach o
wykroczenia. Komentarz, Warszawa 2012, s. 77). Przedstawione wyliczenie jest
wyczerpujące, a w związku z tym uprawniona pozostaje konkluzja: na
postanowienie sądu okręgowego o odmowie przywrócenia terminu do
zgłoszenia żądania o sporządzenie uzasadnienia wyroku sądu okręgowego w
trybie art. 107 § 2 k.p.k., jako wydane w drugiej instancji, a więc przez sąd
odwoławczy, zażalenie jest niedopuszczalne z mocy ustawy.
Dlatego Sąd Najwyższy, na podstawie art. 109 § 2 k.p.w. w zw. z art. 430 § 1
k.p.k. w zw. z art. 429 § 1 k.p.k., pozostawił zażalenie ukaranego bez rozpoznania.

III KZ 92/12

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia