Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 386/12
POSTANOWIENIE
Dnia 1 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w dniu 1 marca 2013 r.
sprawy Z. P. i S. M. uniewinnionych od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 231
§ 1 k.k. i innych,
z powodu kasacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego R. L.,
od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 18 kwietnia 2012 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego z dnia 7 stycznia 2009 r.,
postanowił
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć oskarżyciela posiłkowego R. L. kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy, wyrokiem z dnia 7 stycznia 2009 r., Z. P. i S. M. od zarzutu
popełnienia przestępstwa z art. 231 § 1 k.k., art. 193 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z
art. 11 § 2 k.k. Pełnomocnik oskarżyciela subsydiarnego R. L., zaskarżając wyrok
w całości na niekorzyść oskarżonych, zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych
przyjętych za podstawę orzeczenia oraz naruszenie szeregu przepisów prawa
procesowego i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy, po rozpoznaniu
apelacji pełnomocnika oskarżyciela subsydiarnego, wyrokiem z dnia 20 lipca 2009
r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście
bezzasadną. Kasację od prawomocnego wyroku Sądu odwoławczego wywiódł
pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego. Wyrokiem z dnia 5 lipca 2010 r., sygn. V
KK 5/10 Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok wobec wystąpienia w sprawie
2
bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k. w postaci
nienależytej obsady Sądu w dniu ogłoszenia wyroku i przekazał sprawę do
ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w W. w postępowaniu
odwoławczym. Po ponownym rozpoznaniu sprawy, Sąd Okręgowy wyrokiem z
dnia 18 kwietnia 2012 r., sygn. IV Ka …/10 utrzymał w mocy zaskarżony wyrok,
uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Kasację od wyroku Sądu Okręgowego ponownie wniósł pełnomocnik
oskarżyciela subsydiarnego.
Zarzucając „rażące naruszenie prawa mogące mieć istotny wpływ na treść
orzeczenia, a mianowicie:
1. art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 § 3 k.p.k. poprzez wynikający z niedostrzeżenia
istoty zarzutów apelacji wywiedzionej imieniem oskarżyciela subsydiarnego
brak ustosunkowania się w uzasadnieniu orzeczenia Sądu II instancji do
zarzutu odnoszącego się do błędnych ustaleń faktycznych Sądu
Rejonowego w kontekście: kwestionowania zeznań św. Z. w zakresie jego
obecności w trakcie szamotaniny, przyjętego stanu po spożyciu alkoholu
przez J. P., co doprowadziło do uznania tych wyjaśnień za niewiarygodne
oraz błędu polegającego na braku podpisu jednego z biegłych na opinii
sądowej,
2. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. w zw. z art. 458
k.p.k. poprzez naruszenie zasad obiektywizmu, przekroczenia granic
swobodnej oceny dowodów i dowolną ocenę materiału dowodowego przez
Sądy obu instancji, a zwłaszcza dowodu z: oględzin ciała J. P., notatki z
odtworzenia treści jego rozmów telefonicznych, opinii biegłego lekarza dra K.
oraz opisywanego przez oskarżonych przebiegu zajścia w krytycznym dniu,
co w ślad za opinią dra T. K. doprowadziło do dowolnych ustaleń, jakoby
świadek J. P. brał czynny udział w zdarzeniu,
3. art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 201 k.p.k. oraz 410 k.p.k. w zw. z
art. 458 k.p.k. poprzez całkowicie dowolne i nie znajdujące najmniejszych
podstaw w zgromadzonym materiale dowodowym oraz w świetle zasad
logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego przyjęcie sporządzonej
przez biegłego sądowego dra T. K. opinii, która nie spełnia wymagań w
zakresie jasności wniosków z niej wyprowadzonych, co doprowadziło do
uznania w niniejszej sprawie wymienionego dowodu za wiarygodny w
3
odniesieniu do wyjaśnienia okoliczności dotyczących przebiegu zdarzenia z
dnia 26 maja 2002 roku i nietrafnego przyjęcia jednej z przedstawionych
przez wszystkich opiniujących w sprawie lekarzy możliwych wersji
zdarzenia”,
wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Okręgowego i utrzymującego nim
wyroku Sądu Rejonowego i przekazanie sprawy S. M. i Z. P. do ponownego
rozpoznania w postępowaniu przed Sądem I instancji.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego R. L. jest oczywiście
bezzasadna w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k.
Nie można podzielić stanowiska pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, że
Sąd odwoławczy, w uzasadnieniu swego orzeczenia nie odniósł się do zarzutu
błędu w ustaleniach faktycznych, z uwagi na niedostrzeżenie jego istoty,
dopuszczając się w ten sposób naruszenia przepisów art. 433 § 2 k.p.k. i art. 457 §
3 k.p.k. Sąd odwoławczy podzielił ocenę dowodów i ustalenia będące udziałem
Sądu I instancji ograniczając się, do czego był uprawniony, do wskazania, że
dokonane w tej sprawie ustalenia oparte są nie tylko na wyjaśnieniach
oskarżonych, ale także zeznaniach świadków ocenionych z punktu widzenia ich
wiarygodności w granicach określonych w art. 7 k.p.k. oraz opiniach biegłych
lekarzy. Wbrew twierdzeniom skarżącego Sąd odwoławczy odniósł się do oceny
zeznań świadka R. Z. w zakresie jego obecności w trakcie zdarzenia podkreślając,
że brak jest podstaw do uznania, że zeznania były sprzeczne czy nacechowane złą
wolą. Sąd Rejonowy ustalił, że R. Z. nie był naocznym świadkiem całego
zdarzenia, a jedynie dwukrotnie podchodził na jego miejsce i wówczas
zaobserwował agresywne zachowanie R. L. Podstawą zaś nie dania wiary
zeznaniom J. P. w zakresie wskazanym przez Sąd Rejonowy, nie był stan po
spożyciu alkoholu, jak to usiłuje wykazać autor kasacji, ale fakt, że zeznania te były
sprzeczne z ustalonym przez Sąd, w oparciu o wiarygodne dowody, stanem
faktycznym. Sąd Okręgowy nie odnosił się do spożywania przez tego świadka oraz
oskarżyciela posiłkowego alkoholu, gdyż w apelacji tego rodzaju zarzut nie był
podnoszony. Jeżeli natomiast chodzi o brak podpisu jednego z biegłych pod opinią
złożoną do akt sprawy, to Sąd Okręgowy uznał, że do takiego uchybienia doszło,
jednakże nie miało ono wpływu na treść zapadłego orzeczenia. W aktach sprawy
znajduje się opinia sądowo – lekarska z dnia 29 października 2008 r. podpisana
4
przez Kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej AM […] oraz dr. J. K. Z
ustaleń Sądu poczynionych w dniu 7 stycznia 2009 r. wynikało jednak, że
współautorem tej opinii jest również dr K. M., który jak oświadczył, omyłkowo jej nie
podpisał. Po ujawnieniu tej informacji, będący na rozprawie w dniu 7 stycznia 2009
r. pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego nie żądał uzupełnienia postępowania
dowodowego, ani nie zgłaszał zastrzeżeń czy też uwag do tej opinii. Należy
również zauważyć, że w ramach postępowania odwoławczego, Sąd Okręgowy
uzupełnił postępowanie dowodowe przez dopuszczenie dowodu z opinii obu tych
biegłych, którzy również byli przesłuchani na rozprawie odwoławczej w dniu 18
października 2011 r.
Nietrafny jest również zarzut drugi kasacji. Lektura uzasadnień orzeczeń
obu Sądów jednoznacznie wskazuje, że w niniejszej sprawie nie zostało ustalone,
tak jak to sugeruje skarżący, że świadek J. P. brał czynny udział w zdarzeniu. Sąd
Rejonowy ustalił jedynie, że świadek ten po zawiadomieniu telefonicznym policji i
pogotowia ratunkowego wyszedł na klatkę schodową i chwycił oskarżonego S. M.
za pas i bluzę i odciągał od R. L., a następnie obaj zamknęli się w mieszkaniu. Z
ustaleń tych wynika, że nie brał on żadnego, czynnego udziału w szarpaninie, w
trakcie której oskarżeni oraz oskarżyciel posiłkowy kilkakrotnie przewracali się na
podłogę klatki schodowej i nie doznał on żadnych obrażeń ciała.
W związku z trzecim zarzutem trzeba stwierdzić, że Sąd odwoławczy
zasadnie uznał, że opinia dr. T. K. korespondowała z opinią dr. K. i dr. M. również
w tym zakresie, że z medycznego punktu widzenia nie można jednoznacznie
stwierdzić, kto był stroną atakującą, a kto się bronił w czasie przedmiotowego
zajścia, a Sąd Rejonowy przyjmując za wiarygodną wersję oskarżonych, posiłkował
się innymi dowodami zgromadzonymi w sprawie. Z uzasadnienia kasacji wynika,
że sam skarżący zauważa, że która z wersji stanie się podstawą orzeczenia
decyduje organ procesowy.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy orzekł jak w części
dyspozytywnej postanowienia, obciążając oskarżyciela posiłkowego R. L. kosztami
sądowymi postępowania kasacyjnego w oparciu o przepis art. 636 § 1 i 3 k.p.k. w
zw. z art. 640 k.p.k.
5