WZ 6/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:02-04-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II KZ 31/83
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt: WZ 6/13
POSTANOWIENIE
Dnia 7 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Steckiewicz (przewodniczący)
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
SSN Andrzej Tomczyk
Protokolant : Marcin Szlaga
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Waldemara Dubasa
w sprawie ppłk. M. W., podejrzanego o popełnienie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. i
art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i inne k.k., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na posiedzeniu w dniu 7 marca 2013 r. zażalenia obrońcy podejrzanego
na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgowego z dnia 14 lutego 2013 r., o
zastosowaniu wobec ppłk. M. W. środka zapobiegawczego tymczasowego
aresztowania na okres 3 (trzech) miesięcy, tj. do dnia 11 maja 2013 r., po
wysłuchaniu wniosku prokuratora
p o s t a n o w i ł:
zaskarżone postanowienie uchylić.
UZASADNIENIE
Ppłk M. W. jest podejrzany o popełnienie przestępstwa:
z art. 258 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„I. w okresie od 1 lutego 2011 r. do dnia 11 lutego 2013 r. w G., zajmując
stanowisko Szefa /…/, brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej mającej
2
na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych,
ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, polegających na przekraczaniu
obowiązków służbowych poprzez ujawnianie tajemnicy służbowej i wejście w
porozumienie z innymi osobami w związku z udzielanymi zamówieniami publicz-
nymi, w celu uzyskania zamówień dla firm wytypowanych do uzyskania zamówień,
celem doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa,
kierowanej przez kmdr G. S. - Szefa Rejonowego /…/, a której członkami byli
właściciele i przedstawiciele firm: R. P., M. W., A. S., Z. F. oraz Kierownik Sekcji
/…/ - I. K.”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„II. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/, działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i) Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz obowiąz-
ków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/ nie
dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o udzielenie
zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poprzez nie-
przestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności przewidzianych w
przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie powstawaniu szkód w
mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych środków finansowych,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B. zarejestrowaną na M. W.,
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na wymianę podłóg drewnianych na posadzki z wykładziną zgrzewalną
w budynku nr 37 G. na kwotę 68.940,36 zł tj. zadania oznaczonego nr
78/IH/14/2012, dane wskazanych przez kmdr. G. S. firm, które należy zaprosić do
złożenia oferty, w wyniku czego firma M.-B. uzyskała to zamówienie publicznej”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że
„ III. w okresie od nieustalonego dnia listopada 2012 r. do dnia 10 grudnia 2012 r. w
G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując stanowisko Szefa /…/, działając
3
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie
przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych, ochronie informacji i
wiarygodności dokumentów, w skład której wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W.,
A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit. i) Regulaminu Udzielania Zamówień
Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i Dostawy oraz Pracy Komisji
Przetargowej z dnia 05 stycznia 2012 r. oraz obowiązków określonych w pkt 4 ppkt
12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/ nie dopełnił swoich obowiązków
polegających na realizowaniu wniosków o udzielenie zamówienia publicznego
niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poprzez nieprzestrzeganie zasad
dyscypliny finansów w zakresie czynności przewidzianych w przepisach o
zamówieniach publicznych, niezapobieganie powstawaniu szkód w mieniu wojska,
nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych środków finansowych, w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B. zarejestrowaną na M. W.,
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na naprawę posadzki betonowej w budynku nr … J.W. /…/ na kwotę
67.815,89 zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane wskazanych przez kmdr. G. S.
firm S.-B. zarejestrowanej na G. S., P.-M. zarejestrowanej na I. S. oraz innej
nieustalonej firmy, jako firm, które należy zaprosić złożenia ofert, w wyniku czego
firma M.- B. uzyskała to zamówienie publiczne”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym:
„IV. w grudniu 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi V pkt 1 lit. i)
Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
4
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B.
zarejestrowaną na M.W . umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie robót budowlanych w budynku
nr … J.W. /…/ na kwotę 68.247,87 zł tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane
wskazanych przez kmdr. G. S. firm S.- B. zarejestrowanej na G. S., P.-M.
zarejestrowanej na I.S. oraz innej nieustalonej firmy, jako firm, które należy
zaprosić złożenia ofert, w wyniku czego firma M.-B. uzyskała to zamówienie
publiczne
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z arat. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„V. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P.M.
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na remont pomieszczeń budynku nr … J.W. /…/ na kwotę 43.979,47
zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane wskazanej przez kmdr. G. S. firmy M.-B.
zarejestrowanej na M. W. oraz dwóch nieustalonych firm, które należało zaprosić
do złożenia ofert”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„VI. w grudniu 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym — zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
5
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z.F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit. i
Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P.-M.
zarejestrowanej na I. S., umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego na konserwację bram stalowych garażowych w
budynku nr … J.W. /…/ na kwotę 52.171,09 zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/,
dane wskazanych przez kmdr G.S. nieustalonych firm, które należy zaprosić do
złożenia ofert, w wyniku czego firma P.-M. uzyskała to zamówienie publiczne”
z art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 266 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
„VII. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/, działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i) Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, działając tym na szkodę interesu publicznego - zasad
uczciwej konkurencji poprzez wyeliminowanie z postępowania innych
ewentualnych oferentów i wykonawców zdolnych do wykonania przedmiotowego
6
zamówienia oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę B. w ten
sposób, że ujawnił Z. F. przedstawicielowi firmy B. zarejestrowanej na A. F.- M.
informacje o przygotowywanym zamówieniu publicznym związanym z
przeprowadzeniem prac remontowych w budynku nr … Centrum Wsparcia
Teleinformatycznego i Dowodzenia /…/ na kwotę 68.575,22 zł, tj. zadaniu
oznaczonym nr /…/ przed przeprowadzeniem stosownej procedury, ustalił z
wymienionym, które z firm mają złożyć oferty w celu stworzenia rzekomej
konkurencyjności na etapie ich składania a następnie umieścił ustalone w ten
sposób firmy we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamó-
wienia publicznego”
z art. 228 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„VIII. bliżej nieustalonego dnia września 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszom
publicznym - w związku z pełnieniem funkcji Szefa /…/ przyjął od Prezesa Zarządu
Spółki S. Sp. z o.o. – A. W., korzyść majątkową w postaci zegarka męskiego marki
ATLANTIC o wartości nie niższej niż 400 zł w zamian za uwzględnienie wniosku o
częściową płatność po częściowym odbiorze zakresu robót związanych z
remontem ogrodzenia i budynku nr /…/, tj. zadania nr /…/ na kwotę 737.992,03 zł.”
Na wniosek Naczelnika Wydziału ds. Przestępczości Zorganizowanej
Wojskowej Prokuratury Okręgowej, Wojskowy Sąd Okręgowy postanowieniem z
dnia 14 lutego 2013 r., zastosował wobec ppłk. M. W. środek zapobiegawczy w
postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy tj. do dnia 11 maja 2013 r.
Uzasadniając zastosowanie tego środka zapobiegawczego wobec
podejrzanego, Wojskowy Sąd Okręgowy, w ślad za argumentami prokuratora
podniósł, iż zgromadzony dotychczas materiał dowodowy w postaci wyjaśnień
współoskarżonej I. K. oraz zeznań świadków: /…/, a także zabezpieczone dowody
rzeczowe i dokumentacja wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia
przez podejrzanego Wierzbickiego zarzucanych mu przestępstw.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji zastosowanie tymczasowego
aresztowania wobec podejrzanego jest uzasadnione również ze względu na treść
przesłanki o której mowa w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.
7
Podejrzany ppłk. M. W. nie przyznaje się do żadnego z zarzucanych mu
czynów i podaje mało prawdopodobną i niepotwierdzoną motywację swoich
działań.
Na obecnym etapie postępowania przygotowawczego, zachodzi potrzeba
przeprowadzenia jeszcze wielu innych dowodów, istnieje zatem uzasadniona
obawa, że będzie on nakłaniał inne osoby do składania fałszywych zeznań bądź
wyjaśnień lub, też w inny sposób utrudniał postępowanie karne.
Z uwagi na górną granicę kary (powyżej 8 lat pozbawienia wolności) za
przestępstwa zarzucane oskarżonemu, zastosowanie tymczasowego aresztowania
w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania uzasadnia zdaniem Sądu
grożąca oskarżonemu surowa kara.
W zażaleniu na to postanowienie obrońca podejrzanego zarzucił:
1.obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, to
jest art. 249 § 1 k.p.k. polegającą na zastosowaniu tymczasowego aresztowania,
mimo że nie jest ono niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego toku
postępowania,
- obrazę art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k. polegającą na zastosowaniu w
stosunku do podejrzanego wymienionego środka zapobiegawczego mimo braku
podstaw określanych tymi przepisami
2. błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający
na założeniu, że istnieje duże prawdopodobieństwo – w myśl art. 249 §1 k.p.k. –
że podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów - mimo iż prawidłowa ocena
materiału dowodowego nie daje podstaw do przyjęcia takiej tezy,
- stwierdzeniu, iż zachodzi uzasadniona obawa, że podejrzany będzie nakłaniał do
składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób
utrudniał postępowanie karne – mimo że materiał dowodowy w sprawie został już
zgromadzony, odpowiednio zabezpieczony, a korzystanie przez podejrzanego z
prawa odmowy składania wyjaśnień nie stanowi wystarczającej podstawy do
stwierdzenia zachodzenia obawy matactwa – w konsekwencji brak jest
jakichkolwiek dowodów, które mogłyby taką obawą potwierdzić.
Wskazując na powyższe, autor zażalenia wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia przez orzeczenie wobec podejrzanego M. W. środka
zapobiegawczego w postaci dozoru Policji.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
8
Zażalenie obrońcy podejrzanego zasługiwało na uwzględnienie.
Uważna lektura zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego, na
którą powołał się Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu postanowienia, mająca na
celu uzasadnić słuszność zastosowania wobec ppłk. M. W. środka
zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, prowadzi do wniosku, że
decyzja ta budzi poważne wątpliwości.
Zgodnie z podstawową zasadą stosowania środków zapobiegawczych
określoną w art. 249 § 1, zdanie 2 k.p.k. środki zapobiegawcze można stosować
tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo że
podejrzany popełnił przestępstwo.
Stan dowodowy sprawy wskazywać musi na duże prawdopodobieństwo, że
oskarżony popełnił przestępstwo (zdaniem K. Marszałek, Proces s. 285, to
uprawdopodobnienie powinno być zbliżone do pewności). Por. również post. SN z
15.04.1983 r., II KZ 31/83 wraz z aprobującymi uwagami F. Prusaka, Przegląd NP.
1984, Nr 5, s. 92.
Konfrontując obszerne opisy czynów zarzucanych podejrzanemu z treścią
zeznań świadków i pozostałymi dowodami w postaci treści rozmów telefonicznych,
dowodami rzeczowymi, na które powołał się Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu
postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, nie można zdaniem
Sądu odwoławczego uznać za prawidłowe wykazanie, że dowody te dostatecznie
uzasadniają iż podejrzany popełnił zarzucane mu przestępstwa. Odwołanie się
bowiem do słów jakimi posłużył się ustawodawca w art. 249 § 1 zd. 2 k.p.k. ze
wskazaniem na ogólne zeznania świadków, w świetle których zarzut popełnienia
przez podejrzanego przestępstw został istotnie w stopniu dostatecznym
uprawdopodobniony, nie może być uznane za przekonywujące uzasadnienie
orzeczenia sądu w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania, jeśli
się weźmie pod uwagę, że z treści tych zeznań nie wynika nic więcej ponad to, że
oskarżony M. W. wykonywał polecenia swojego przełożonego G. S., natomiast
protokoły z treści rozmów telefonicznych o numerach powtórzonych za wnioskiem
prokuratora, tj. od 41 do 128 nie dotyczą osoby podejrzanego.
Współoskarżony G. S. potwierdził fakt przekazywania poleceń oskarżonemu
W., bowiem miał zastrzeżenia do wydziału którym ten ostatni kierował w zakresie
przygotowania dokumentacji przetargowej.
9
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia nie została również poddana
wnikliwej analizie tzw. podstawa dowodowa dotycząca zarzutu popełnienia
przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. Wymogom tym nie czyni zadość lakoniczna
argumentacja zawarta na s. 6 uzasadnienia postanowienia.
Ma rację obrońca podejrzanego ,iż materiał dowodowy nie dostarczył
żadnych podstaw uzasadniających obawę, że podejrzany będzie nakłaniał do
składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień, albo w inny bezprawny sposób
utrudniał postępowanie karne.
Z okoliczności, że podejrzany nie przyznaje się do popełnienia zarzucanych
mu czynów, które to uprawnienie gwarantuje mu ustawa, wyprowadzenie tak
daleko idących wniosków, iż zachodzi z jego strony obawa matactwa – jest
nieuprawnione.
Na obecnym etapie postępowania przygotowawczego w celu prawidłowego
jego zabezpieczenia, w ocenie Sądu Najwyższego brak jest podstaw
uzasadniających potrzebę zastosowania najsurowszego środka zapobiegawczego
jakim jest tymczasowe aresztowanie.
Z przytoczonych wyżej powodów zaskarżone postanowienie należało uchylić.
POSTANOWIENIE
Dnia 7 marca 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jerzy Steckiewicz (przewodniczący)
SSN Edward Matwijów (sprawozdawca)
SSN Andrzej Tomczyk
Protokolant : Marcin Szlaga
przy udziale prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej płk. Waldemara Dubasa
w sprawie ppłk. M. W., podejrzanego o popełnienie przestępstw z art. 258 § 1 k.k. i
art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i inne k.k., po rozpoznaniu w Izbie
Wojskowej na posiedzeniu w dniu 7 marca 2013 r. zażalenia obrońcy podejrzanego
na postanowienie Wojskowego Sądu Okręgowego z dnia 14 lutego 2013 r., o
zastosowaniu wobec ppłk. M. W. środka zapobiegawczego tymczasowego
aresztowania na okres 3 (trzech) miesięcy, tj. do dnia 11 maja 2013 r., po
wysłuchaniu wniosku prokuratora
p o s t a n o w i ł:
zaskarżone postanowienie uchylić.
UZASADNIENIE
Ppłk M. W. jest podejrzany o popełnienie przestępstwa:
z art. 258 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„I. w okresie od 1 lutego 2011 r. do dnia 11 lutego 2013 r. w G., zajmując
stanowisko Szefa /…/, brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej mającej
2
na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych,
ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, polegających na przekraczaniu
obowiązków służbowych poprzez ujawnianie tajemnicy służbowej i wejście w
porozumienie z innymi osobami w związku z udzielanymi zamówieniami publicz-
nymi, w celu uzyskania zamówień dla firm wytypowanych do uzyskania zamówień,
celem doprowadzenia do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarbu Państwa,
kierowanej przez kmdr G. S. - Szefa Rejonowego /…/, a której członkami byli
właściciele i przedstawiciele firm: R. P., M. W., A. S., Z. F. oraz Kierownik Sekcji
/…/ - I. K.”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„II. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/, działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i) Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz obowiąz-
ków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/ nie
dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o udzielenie
zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poprzez nie-
przestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności przewidzianych w
przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie powstawaniu szkód w
mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych środków finansowych,
w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B. zarejestrowaną na M. W.,
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na wymianę podłóg drewnianych na posadzki z wykładziną zgrzewalną
w budynku nr 37 G. na kwotę 68.940,36 zł tj. zadania oznaczonego nr
78/IH/14/2012, dane wskazanych przez kmdr. G. S. firm, które należy zaprosić do
złożenia oferty, w wyniku czego firma M.-B. uzyskała to zamówienie publicznej”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że
„ III. w okresie od nieustalonego dnia listopada 2012 r. do dnia 10 grudnia 2012 r. w
G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując stanowisko Szefa /…/, działając
3
w ramach zorganizowanej grupy przestępczej mającej na celu popełnianie
przestępstw przeciwko działalności instytucji państwowych, ochronie informacji i
wiarygodności dokumentów, w skład której wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W.,
A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit. i) Regulaminu Udzielania Zamówień
Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i Dostawy oraz Pracy Komisji
Przetargowej z dnia 05 stycznia 2012 r. oraz obowiązków określonych w pkt 4 ppkt
12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/ nie dopełnił swoich obowiązków
polegających na realizowaniu wniosków o udzielenie zamówienia publicznego
niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji, poprzez nieprzestrzeganie zasad
dyscypliny finansów w zakresie czynności przewidzianych w przepisach o
zamówieniach publicznych, niezapobieganie powstawaniu szkód w mieniu wojska,
nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych środków finansowych, w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B. zarejestrowaną na M. W.,
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na naprawę posadzki betonowej w budynku nr … J.W. /…/ na kwotę
67.815,89 zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane wskazanych przez kmdr. G. S.
firm S.-B. zarejestrowanej na G. S., P.-M. zarejestrowanej na I. S. oraz innej
nieustalonej firmy, jako firm, które należy zaprosić złożenia ofert, w wyniku czego
firma M.- B. uzyskała to zamówienie publiczne”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym:
„IV. w grudniu 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi V pkt 1 lit. i)
Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
4
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę M.-B.
zarejestrowaną na M.W . umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego na wykonanie robót budowlanych w budynku
nr … J.W. /…/ na kwotę 68.247,87 zł tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane
wskazanych przez kmdr. G. S. firm S.- B. zarejestrowanej na G. S., P.-M.
zarejestrowanej na I.S. oraz innej nieustalonej firmy, jako firm, które należy
zaprosić złożenia ofert, w wyniku czego firma M.-B. uzyskała to zamówienie
publiczne
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z arat. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„V. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P.M.
umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na remont pomieszczeń budynku nr … J.W. /…/ na kwotę 43.979,47
zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/, dane wskazanej przez kmdr. G. S. firmy M.-B.
zarejestrowanej na M. W. oraz dwóch nieustalonych firm, które należało zaprosić
do złożenia ofert”
z art. 231 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„VI. w grudniu 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym — zajmując
stanowisko Szefa /…/ , działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
5
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z.F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit. i
Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę P.-M.
zarejestrowanej na I. S., umieścił we wniosku o przeprowadzenie postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego na konserwację bram stalowych garażowych w
budynku nr … J.W. /…/ na kwotę 52.171,09 zł, tj. zadania oznaczonego nr /…/,
dane wskazanych przez kmdr G.S. nieustalonych firm, które należy zaprosić do
złożenia ofert, w wyniku czego firma P.-M. uzyskała to zamówienie publiczne”
z art. 231 § 2 k.k. w zb. z art. 266 § 2 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.;
„VII. w listopadzie 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszem publicznym - zajmując
stanowisko Szefa /…/, działając w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko działalności instytucji
państwowych, ochronie informacji i wiarygodności dokumentów, w skład której
wchodzili kmdr G. S., I. K., R. P., M. W., A. S., Z. F., wbrew rozdziałowi VII pkt 1 lit.
i) Regulaminu Udzielania Zamówień Publicznych Na Roboty Budowlane, Usługi i
Dostawy oraz Pracy Komisji Przetargowej z dnia 5 stycznia 2012 r. oraz
obowiązków określonych w pkt 4 ppkt 12, 13 i 26 zakresu obowiązków Szefa /…/
nie dopełnił swoich obowiązków polegających na realizowaniu wniosków o
udzielenie zamówienia publicznego niezgodnie z zasadami uczciwej konkurencji,
poprzez nieprzestrzeganie zasad dyscypliny finansów w zakresie czynności
przewidzianych w przepisach o zamówieniach publicznych, niezapobieganie
powstawaniu szkód w mieniu wojska, nieracjonalne wykorzystanie przydzielonych
środków finansowych, działając tym na szkodę interesu publicznego - zasad
uczciwej konkurencji poprzez wyeliminowanie z postępowania innych
ewentualnych oferentów i wykonawców zdolnych do wykonania przedmiotowego
6
zamówienia oraz w celu osiągnięcia korzyści majątkowej przez firmę B. w ten
sposób, że ujawnił Z. F. przedstawicielowi firmy B. zarejestrowanej na A. F.- M.
informacje o przygotowywanym zamówieniu publicznym związanym z
przeprowadzeniem prac remontowych w budynku nr … Centrum Wsparcia
Teleinformatycznego i Dowodzenia /…/ na kwotę 68.575,22 zł, tj. zadaniu
oznaczonym nr /…/ przed przeprowadzeniem stosownej procedury, ustalił z
wymienionym, które z firm mają złożyć oferty w celu stworzenia rzekomej
konkurencyjności na etapie ich składania a następnie umieścił ustalone w ten
sposób firmy we wniosku o przeprowadzenie postępowania o udzielenie zamó-
wienia publicznego”
z art. 228 § 1 k.k. polegającego na tym, że:
„VIII. bliżej nieustalonego dnia września 2012 r. w G., będąc funkcjonariuszom
publicznym - w związku z pełnieniem funkcji Szefa /…/ przyjął od Prezesa Zarządu
Spółki S. Sp. z o.o. – A. W., korzyść majątkową w postaci zegarka męskiego marki
ATLANTIC o wartości nie niższej niż 400 zł w zamian za uwzględnienie wniosku o
częściową płatność po częściowym odbiorze zakresu robót związanych z
remontem ogrodzenia i budynku nr /…/, tj. zadania nr /…/ na kwotę 737.992,03 zł.”
Na wniosek Naczelnika Wydziału ds. Przestępczości Zorganizowanej
Wojskowej Prokuratury Okręgowej, Wojskowy Sąd Okręgowy postanowieniem z
dnia 14 lutego 2013 r., zastosował wobec ppłk. M. W. środek zapobiegawczy w
postaci tymczasowego aresztowania na okres 3 miesięcy tj. do dnia 11 maja 2013 r.
Uzasadniając zastosowanie tego środka zapobiegawczego wobec
podejrzanego, Wojskowy Sąd Okręgowy, w ślad za argumentami prokuratora
podniósł, iż zgromadzony dotychczas materiał dowodowy w postaci wyjaśnień
współoskarżonej I. K. oraz zeznań świadków: /…/, a także zabezpieczone dowody
rzeczowe i dokumentacja wskazują na duże prawdopodobieństwo popełnienia
przez podejrzanego Wierzbickiego zarzucanych mu przestępstw.
Zdaniem Sądu pierwszej instancji zastosowanie tymczasowego
aresztowania wobec podejrzanego jest uzasadnione również ze względu na treść
przesłanki o której mowa w art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k.
7
Podejrzany ppłk. M. W. nie przyznaje się do żadnego z zarzucanych mu
czynów i podaje mało prawdopodobną i niepotwierdzoną motywację swoich
działań.
Na obecnym etapie postępowania przygotowawczego, zachodzi potrzeba
przeprowadzenia jeszcze wielu innych dowodów, istnieje zatem uzasadniona
obawa, że będzie on nakłaniał inne osoby do składania fałszywych zeznań bądź
wyjaśnień lub, też w inny sposób utrudniał postępowanie karne.
Z uwagi na górną granicę kary (powyżej 8 lat pozbawienia wolności) za
przestępstwa zarzucane oskarżonemu, zastosowanie tymczasowego aresztowania
w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania uzasadnia zdaniem Sądu
grożąca oskarżonemu surowa kara.
W zażaleniu na to postanowienie obrońca podejrzanego zarzucił:
1.obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia, to
jest art. 249 § 1 k.p.k. polegającą na zastosowaniu tymczasowego aresztowania,
mimo że nie jest ono niezbędne w celu zapewnienia prawidłowego toku
postępowania,
- obrazę art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k. polegającą na zastosowaniu w
stosunku do podejrzanego wymienionego środka zapobiegawczego mimo braku
podstaw określanych tymi przepisami
2. błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść orzeczenia, polegający
na założeniu, że istnieje duże prawdopodobieństwo – w myśl art. 249 §1 k.p.k. –
że podejrzany dopuścił się zarzucanych mu czynów - mimo iż prawidłowa ocena
materiału dowodowego nie daje podstaw do przyjęcia takiej tezy,
- stwierdzeniu, iż zachodzi uzasadniona obawa, że podejrzany będzie nakłaniał do
składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób
utrudniał postępowanie karne – mimo że materiał dowodowy w sprawie został już
zgromadzony, odpowiednio zabezpieczony, a korzystanie przez podejrzanego z
prawa odmowy składania wyjaśnień nie stanowi wystarczającej podstawy do
stwierdzenia zachodzenia obawy matactwa – w konsekwencji brak jest
jakichkolwiek dowodów, które mogłyby taką obawą potwierdzić.
Wskazując na powyższe, autor zażalenia wniósł o zmianę zaskarżonego
postanowienia przez orzeczenie wobec podejrzanego M. W. środka
zapobiegawczego w postaci dozoru Policji.
Sąd Najwyższy zważył co następuje.
8
Zażalenie obrońcy podejrzanego zasługiwało na uwzględnienie.
Uważna lektura zgromadzonego w tej sprawie materiału dowodowego, na
którą powołał się Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu postanowienia, mająca na
celu uzasadnić słuszność zastosowania wobec ppłk. M. W. środka
zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania, prowadzi do wniosku, że
decyzja ta budzi poważne wątpliwości.
Zgodnie z podstawową zasadą stosowania środków zapobiegawczych
określoną w art. 249 § 1, zdanie 2 k.p.k. środki zapobiegawcze można stosować
tylko wtedy, gdy zebrane dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo że
podejrzany popełnił przestępstwo.
Stan dowodowy sprawy wskazywać musi na duże prawdopodobieństwo, że
oskarżony popełnił przestępstwo (zdaniem K. Marszałek, Proces s. 285, to
uprawdopodobnienie powinno być zbliżone do pewności). Por. również post. SN z
15.04.1983 r., II KZ 31/83 wraz z aprobującymi uwagami F. Prusaka, Przegląd NP.
1984, Nr 5, s. 92.
Konfrontując obszerne opisy czynów zarzucanych podejrzanemu z treścią
zeznań świadków i pozostałymi dowodami w postaci treści rozmów telefonicznych,
dowodami rzeczowymi, na które powołał się Sąd pierwszej instancji w uzasadnieniu
postanowienia o zastosowaniu tymczasowego aresztowania, nie można zdaniem
Sądu odwoławczego uznać za prawidłowe wykazanie, że dowody te dostatecznie
uzasadniają iż podejrzany popełnił zarzucane mu przestępstwa. Odwołanie się
bowiem do słów jakimi posłużył się ustawodawca w art. 249 § 1 zd. 2 k.p.k. ze
wskazaniem na ogólne zeznania świadków, w świetle których zarzut popełnienia
przez podejrzanego przestępstw został istotnie w stopniu dostatecznym
uprawdopodobniony, nie może być uznane za przekonywujące uzasadnienie
orzeczenia sądu w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania, jeśli
się weźmie pod uwagę, że z treści tych zeznań nie wynika nic więcej ponad to, że
oskarżony M. W. wykonywał polecenia swojego przełożonego G. S., natomiast
protokoły z treści rozmów telefonicznych o numerach powtórzonych za wnioskiem
prokuratora, tj. od 41 do 128 nie dotyczą osoby podejrzanego.
Współoskarżony G. S. potwierdził fakt przekazywania poleceń oskarżonemu
W., bowiem miał zastrzeżenia do wydziału którym ten ostatni kierował w zakresie
przygotowania dokumentacji przetargowej.
9
W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia nie została również poddana
wnikliwej analizie tzw. podstawa dowodowa dotycząca zarzutu popełnienia
przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. Wymogom tym nie czyni zadość lakoniczna
argumentacja zawarta na s. 6 uzasadnienia postanowienia.
Ma rację obrońca podejrzanego ,iż materiał dowodowy nie dostarczył
żadnych podstaw uzasadniających obawę, że podejrzany będzie nakłaniał do
składania fałszywych zeznań lub wyjaśnień, albo w inny bezprawny sposób
utrudniał postępowanie karne.
Z okoliczności, że podejrzany nie przyznaje się do popełnienia zarzucanych
mu czynów, które to uprawnienie gwarantuje mu ustawa, wyprowadzenie tak
daleko idących wniosków, iż zachodzi z jego strony obawa matactwa – jest
nieuprawnione.
Na obecnym etapie postępowania przygotowawczego w celu prawidłowego
jego zabezpieczenia, w ocenie Sądu Najwyższego brak jest podstaw
uzasadniających potrzebę zastosowania najsurowszego środka zapobiegawczego
jakim jest tymczasowe aresztowanie.
Z przytoczonych wyżej powodów zaskarżone postanowienie należało uchylić.