Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KZ 9/13
POSTANOWIENIE
Dnia 4 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Ryński
w sprawie M. L. M.
skazanego z art. 26 ust.1 pkt. 2 ustawy - Prawo o miarach
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu, w dniu 4 kwietnia 2013 r.
zażalenia skazanego
na postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia 20 lutego 2013 r., o odmowie
przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku
na podstawie art. 11 § 1 k.p.w. w zw z art. 35 § 1 k.p.k. i art. 15 § 2 k.p.w.
p o s t a n o w i ł:
stwierdzić niewłaściwość Sądu Najwyższego do podjęcia
decyzji w przedmiocie wniesionego zażalenia i sprawę
przekazać do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w P.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w P. zaskarżonym postanowieniem odmówił skazanemu
przywrócenia terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie uzasadnienia
wyroku Sądu Okręgowego w P. z dnia 30 stycznia 2013 r. uznając, że nie wykazał
on, iż niedotrzymanie terminu zawitego określonego w art. 107 § 2 k.p.w.
nastąpiło z przyczyn od strony niezależnych.
Na powyższe postanowienie zażalenie złożył skazany podnosząc, że
niemożność dotrzymania terminu do złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie
uzasadnienia wyroku Sądu odwoławczego utrzymującego w mocy wyrok Sądu I
instancji skazujący go za wykroczenie z art. 26 ust.1 pkt. 2 ustawy- Prawo o
miarach powstała z przyczyn od niego niezależnych, na które składają się jego zła
sytuacja materialna i skutki urazu kolana jakiego doznał w dniu 17 stycznia 2013 r.
2
Z tych względów skarżący nie mógł dotrzeć do siedziby Sądu Okręgowego w P.,
jak też do najbliższego urzędu pocztowego odległego o 9 km. Do zażalenia
skarżący dołączył między innymi skierowanie go na zabiegi fizjoterapeutyczne
przez lekarza specjalistę ortopedę i traumatologa z dnia 29 stycznia 2013r.
Powołując się na powyższe skarżący wnosił o przywrócenie terminu do
złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Niezależnie od argumentów przytoczonych w zażaleniu skazanego, w
sprawie niniejszej należało rozstrzygnąć problem właściwości funkcjonalnej Sądu
Najwyższego do rozpoznania zażalenia na postanowienie Sądu Okręgowego w
przedmiocie odmowy przywrócenia terminu zawitego wskazanego w art. 107 § 2
k.p.w. do złożenia wniosku o doręczenie uzasadnienia wyroku sądu odwoławczego,
utrzymującego w mocy wyrok sądu I instancji w sprawie o wykroczenie.
Okolicznością nie kwestionowaną jest fakt, że zgodnie z art. 126 § 3 k.p.k.,
który znajduje zastosowanie w postępowaniu wykroczeniowym przez odesłanie
zawarte w art. 38 § 1 k.p.w., na odmowę przywrócenia terminu zawitego
przysługuje zażalenie. Nie oznacza to jednak, że do jego rozpoznania właściwy jest
Sąd Najwyższy. Warto zaakcentować że przepisy procesowe, w tym także Kodeks
postępowania w sprawach o wykroczenia, nie przewidują żadnego domniemania
właściwości Sądu Najwyższego, który jest konstytucyjnie i funkcjonalnie wydzielony
ze struktury sądownictwa powszechnego (zob. postanowienie SN: z dnia 27
czerwca 2012 r., sygn. V KZ 30/12 niepublikowane, z dnia 26 października 2007 r.
V KZ 66/07, LEX 476337). Zgodnie z art.15 § 2 k.p.w. Sąd Najwyższy w
postępowaniu wykroczeniowym rozpoznaje kasacje i inne sprawy przekazane mu
przez ustawę a to: udzielanie odpowiedzi na pytania prawne sądów odwoławczych
z ewentualnym przejęciem sprawy do własnego orzekania (art. 441 k.p.k. w zw. z
art. 109 § 2 k.p.w.), rozpoznawanie zażaleń na odmowę przyjęcia kasacji (art. 530
§ 3 k.p.k. w zw. z art. 112 k.p.w.) i rozpatrywanie apelacji od wyroków sądu
apelacyjnego o uniewinnieniu obwinionego lub umorzeniu postępowania po jego
wznowieniu przez ten sąd (art. 547 § 3 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.p.w.).
Uwzględniając właściwość funkcjonalną Sądu Najwyższego nie można uznać, że
rozpoznawanie zażaleń strony na odmowę przywrócenia terminu zawitego
wskazanego w art. 107 § 2 k.p.w. jest rodzajem czynności procesowej związanej z
ewentualnym wniesieniem kasacji, albowiem w sprawach o wykroczenia kasację,
3
kierowaną bezpośrednio do Sądu Najwyższego, może wnieść jedynie Prokurator
Generalny, Rzecznik Praw Obywatelskich, Naczelny Prokurator Wojskowy i
Rzecznik Praw Dziecka (art. 110 § 1 i 3 k.p.w.). Natomiast przepisy procedury
wykroczeniowej, w przeciwieństwie do regulacji zawartych w Kodeksie
postępowania karnego, nie przewidują możliwości wniesienia kasacji przez stronę.
W konsekwencji również i z tego względu nie można uznać, aby Sąd Najwyższy był
właściwy do rozpoznania przedmiotowego środka odwoławczego, skoro
kwestionowana w zażaleniu czynność procesowa nie ma związku z ewentualnym
przyszłym postępowaniem kasacyjnym.
Reasumując trzeba stwierdzić, że brak jest stosownego przepisu
kompetencyjnego upoważniającego Sąd Najwyższy do rozpoznawania w sprawach
o wykroczenia środka odwoławczego przewidzianego w art. 126 § 2 k.p.k. w zw. z
art. 38 § 1 k.p.w.
Niewątpliwie postanowienie w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu
zawitego wskazanego w art. 107 § 2 k.p.w. nie należy do kategorii postanowień
zamykających drogę do wydania wyroku. Natomiast jest orzeczeniem sądu
odwoławczego, ponieważ dotyczy doręczenia uzasadnienia sądu odwoławczego.
Podobny pogląd wyraził Sąd Najwyższy uznając, że niezaskarżalne zarządzenie o
odmowie przyjęcia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wyroku sądu
odwoławczego złożonego w trybie art. 107 § 2 k.p.w. jest decyzją sądu
odwoławczego - w rozumieniu art. 426 k.p.k. – stosowanego na podstawie
odesłania z art. 109 § 2 k.p.w. (zob. postanowienie SN z dnia 30 sierpnia 2006 r.,
sygn. III KZ 44/06, Lex 169979).
Należy podkreślić, że w analizowanym układzie procesowym nie przewidziano
właściwości funkcjonalnej sądu apelacyjnego, który rozpoznaje środki odwoławcze
od orzeczeń i zarządzeń wydawanych w pierwszej instancji przez sąd okręgowy
oraz inne sprawy przekazane mu przez ustawę (art. 15 § 1 k.p.w.). Zatem, Sąd
Najwyższy uznaje, że do tej sytuacji procesowej znajdzie odpowiednie
zastosowanie art. 14 § 1 ust. 2 k.p.w., który przewiduje instancję poziomą do
rozpoznawania zażaleń na postanowienia i zarządzenia, nie zamykające drogi do
wydania wyroku. Wprawdzie przepis ten wprost dotyczy właściwości funkcjonalnej
sądu rejonowego, jednak w tym układzie, na zasadzie analogii będzie miał
zastosowanie do sądu okręgowego. Dlatego też przewidziane w art. 126 § 3 k.p.k.
w zw. z art. 38 § 1 k.p.k. zażalenie rozpozna Sąd Okręgowy w P., w ramach
4
instancji poziomej, albowiem w tej sprawie ma on wyłączne kompetencje do
orzekania w przedmiocie wniosku strony skierowanym w trybie art. 107 § 2 k.p.w.
Uwzględniając przedstawione wyżej okoliczności należało stwierdzić
niewłaściwość Sądu Najwyższego do rozpoznania zażalenia M. M. na
postanowienie Sądu Okręgowego w P. z dnia 20 lutego 2013 r., i akta sprawy
przekazać temu Sądowi według właściwości.