Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CSK 587/12
POSTANOWIENIE
Dnia 9 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Hubert Wrzeszcz
w sprawie z wniosku S. G. i W. G.
przy uczestnictwie S. S. i in. ,
o stwierdzenie nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 9 kwietnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej uczestnika postępowania M. S.
od postanowienia Sądu Okręgowego w P.
z dnia 24 maja 2012 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania
i zasądza od M. S. na rzecz wnioskodawców i Skarbu Państwa -
Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa po 900 (dziewięćset) zł
kosztów postępowania kasacyjnego.
Uzasadnienie
2
Postanowieniem z dnia 24 maja 2012 r. Sąd Okręgowy oddalił apelację
uczestnika postępowania M. S. od postanowienia Sądu Rejonowego w T.
stwierdzającego nabycie w drodze zasiedzenia przez wnioskodawców, na prawach
ustawowej wspólności majątkowej, udziału w wysokości 29/32 części we własności
nieruchomości składającej się z oznaczonych działek. Zaskarżając postanowienie
w całości, pełnomocnik uczestnika postępowania wniosek o przyjęcie skargi
kasacyjnej do rozpoznania oparł na przesłankach przewidzianych w art. 3989
§ 1
pkt 2 i 4 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia
funkcjonującym na rzecz państwa, a więc w interesie publicznym. Stoi ona
przede wszystkim na straży wykonywania prawa oraz jego jednolitej wykładni.
Interes prywatny uwzględnia zaś tylko na tyle, na ile może się on stać podłożem
zaspokojenia interesu ogólnego. Sąd Najwyższy już w okresie obowiązywania
kasacji, będącej zwyczajnym środkiem odwoławczym, podkreślał, że podstawowym
celem postępowania kasacyjnego jest ochrona interesu publicznego przez
zapewnienie jednolitości wykładni oraz wkład Sądu Najwyższego w rozwój prawa
i jursprudencji (postanowienie z dnia 4 lutego 2000 r., II CZ 178/99, OSNC 2000,
nr 7-8, poz. 147).
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Cel wymagania
przewidzianego w art. 3984
§ 1 pkt 3 k.p.c. może być zatem osiągnięty jedynie
przez powołanie i uzasadnienie istnienia przesłanek umożliwiających realizację
publicznoprawnych funkcji skargi kasacyjnej. Tylko na tych przesłankach Sąd
Najwyższy może oprzeć rozstrzygnięcie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania. Dopuszczenie i rozpoznanie skargi kasacyjnej
ustrojowo i procesowo jest uzasadnione jedynie w tych sprawach, w których mogą
być zrealizowane jej funkcje publicznoprawne.
3
Sąd Najwyższy, rozpoznając skargę kasacyjną, nie jest trzecią instancją
sądową. Sąd kasacyjny nie sądzi sprawy, lecz rozpoznaje skargę kasacyjną
w interesie publicznym, wyjaśniając istotne zagadnienie prawne, dokonując
wykładni przepisów budzących poważne wątpliwości lub wywołujących
rozbieżności w orzecznictwie sądów bądź usuwając z obrotu prawnego orzeczenia
wydane w postępowaniu dotkniętym nieważnością lub oczywiście wadliwe.
Dlatego nie każda skarga kasacyjna może być przyjęta do rozpoznania.
Ograniczenia środków zaskarżenia są znane współcześnie w różnych
ustawodawstwach. Są one zgodne z zaleceniami Rady Europy, które zmierzają do
ograniczenia liczby instancji oraz zezwalają na wprowadzenie środków
ograniczających dostęp do sądu najwyższego szczebla. W judykaturze Sądu
Najwyższego, odwołującej się do orzecznictwa Europejskiego Trybunału
Praw Człowieka, już w okresie obowiązywania kasacji zostało utrwalone
stanowisko, iż ograniczenie dostępności i dopuszczalności kasacji nie jest
sprzeczne ani z Konstytucją, ani z postanowieniami wiążących Polskę konwencji
międzynarodowych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia
1998 r., I PZ 54/97, OSNAPUS 1999, nr 3, poz. 92, postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 29 grudnia 1998 r., I PZ 67/98, OSNAPUS 2000, nr 2, poz. 65
oraz uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia
17 stycznia 2001 r. III CZP 49/00, OSNC 2001, nr 4, poz. 53). Takie stanowisko
wyraził również Trybunał Konstytucyjny (por. wyrok Trybunału Konstytucyjnego
z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99, OTK Zbiór Urzędowy 2000, nr 5, poz. 14).
W niniejszej sprawie nie zachodzą przytoczone przesłanki przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania.
Nie występuje potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne
wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów. Odwołanie się
do tej przesłani przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania wymaga – jak wyjaśnił
Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 15 października 2002 r., II CZ 102/02
(Lex nr 57 231) – wykazania, że określony przepis prawa, mimo że budzi poważne
wątpliwości, nie doczekał się wykładni bądź niejednolita wykładnia wywołuje
wyraźnie wskazane przez skarżącego rozbieżności w orzecznictwie.
4
Zawarte w uzasadnieniu wniosku argumenty nie pozwalają podzielić przekonania
skarżącego, że zachodzi w przedstawionym wyżej rozumieniu omawiana
przesłanka przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania. Skarżący nie wskazał
przepisu prawa, którego wykładnia – jego zdaniem – budzi pozwane wątpliwości;
nie przytoczył też orzeczeń świadczących o rozbieżności w orzecznictwie sądów.
Nie zachodzi również wskazana we wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej
do rozpoznania oczywista zasadność skargi kasacyjnej. Powołanie się na tę
przesłankę wymaga - jak wyjaśniono w orzecznictwie – wykazania, że zaskarżony
wyrok zapadł z oczywistym, rażącym naruszeniem przepisów prawa lub
podstawowych zasad prawa, widocznym prima facie, przy wykorzystaniu
podstawowej wiedzy prawniczej, bez potrzeby głębszej analizy i dłuższych badań
lub dociekań. Chodzi więc o szczególne, kwalifikowane wypadki naruszenia prawa
przez sąd drugiej instancji (por. postanowienie z dnia 10 stycznia 2003 r.,
V CZ 197/02, OSNC 2004 r., nr 3, poz. 49). Przedstawione w celu uzasadnienia tej
przesłanki wywody nie zawierają – w konfrontacji z motywami rozstrzygnięcia –
przekonujących argumentów, że zaskarżone postanowienie zostało wydane
z naruszeniem przepisów prawa lub podstawowych zasad prawa, uzasadniającym
oczywistą zasadność skargi w wyżej przedstawionym rozumieniu.
Ponadto należy przypomnieć, że w orzecznictwie zostało wyjaśnione,
że jeżeli w związku z domniemanym naruszeniem przepisu występuje istotne
zagadnienie prawne albo powstaje potrzeba wykładni przepisów prawa budzących
poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, to nie
może być mowy o oczywistym (rażącym) naruszeniu tego przepisu, prowadzącym
do oczywistej zasadności skargi kasacyjnej w rozumieniu art. 3989
§ 1 pkt 4 k.p.c.
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2009 r., V CSK 358/08,
niepubl.).
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 3989
§ 2 k.p.c. oraz art. 520 § 3 w związku z art. 39921
i art. 391
§ 1 k.p.c.).
5
jw