V CZ 81/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-07-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CZ 81/12
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa Nordea Bank Polska Spółki Akcyjnej
przeciwko Województwu […]
z udziałem interwenienta ubocznego Drogowej Trasy Średnicowej Spółki Akcyjnej
w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 kwietnia 2013 r.,
zażalenia interwenienta ubocznego na postanowienie o kosztach zawarte
w punkcie 3 wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 grudnia 2011 r. oddalił apelację powoda,
zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania, oddalił wniosek interwenienta ubocznego, występującego po stronie
pozwanego, o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia o oddaleniu wniosku interwenienta
ubocznego o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania Sąd ograniczył się do
wskazania „z uwagi na treść art. 107 k.p.c.”.
Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda.
Zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego w przedmiocie oddalenia
wniosku o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, zawarte w wyroku z dnia 8
grudnia 2011 r., wniósł interwenient uboczny. Wnosząc o zmianę postanowienia
poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty 5.400 zł zarzucił naruszenie art. 98 § 3 w
zw. z art. 107 k.p.c. oraz art. 109 § 2 w zw. z art. 107 k.p.c., naruszenie art. 328 § 2
k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest zasadne.
Jak zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego
postanowienie o kosztach procesu, do którego - zgodnie z art. 361 k.p.c. - stosuje
się odpowiednio art. 328 § 2 k.p.c., powinno zawierać nie tylko przytoczenie
stanowiących podstawę prawną rozstrzygnięcia przepisów prawa, ale także
wyjaśnienie, dlaczego w indywidualnej sprawie mają zastosowanie powołane
przepisy prawa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r.,
V CZ 7/10, OSNC-ZD 2010, Nr 4, poz. 104, postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 12 października 2012 r., IV CZ 70/12, niepubl.). W wypadku odstępstw od
zasady odpowiedzialności za wynik sporu obowiązkiem Sądu jest ponadto
przytoczenie motywów i ocen, które legły u podstaw takiego orzeczenia. Nie jest
obowiązkiem Sądu drugiej instancji poszukiwanie przyczyn, jakimi kierował się sąd
orzekając o kosztach procesu.
Uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach postępowania jest
tak skrótowe, że nie poddaje się skutecznej kontroli odwoławczej, co czyni
niezbędnym jego uchylenie. Po pierwsze Sąd zaniechał oceny charakteru
3
interwencji ubocznej. Przepis art. 107 k.p.c. dotyczy wyłącznie interwenienta
ubocznego niesamoistnego (występującego w postępowaniu w charakterze
pomocnika strony, do której przystąpił). Do interwenienta samoistnego stosuje się
przepisy o współuczestnictwie jednolitym, a tym samym rozstrzygnięcie o zwrocie
kosztów procesu, tak jak i rozstrzygnięcie sporu, dotyczy także interwenienta (art.
81 i 73 § 2 k.p.c.). Po drugie art. 107 k.p.c. składa się z trzech zdań, z których
każde stanowi samodzielną podstawę orzekania o kosztach należnych od lub na
rzecz interwenienta ubocznego. Tak ogólnikowe wskazanie podstawy uniemożliwia
przyjęcie, które z nich i z jakich przyczyn uczynił Sąd podstawą orzeczenia. Po
trzecie zgodnie z treścią zd. 3 wymienionego przepisu Sąd może zasądzić na rzecz
interwenienta koszty interwencji od przeciwnika zobowiązanego do zwrotu kosztów
przy spełnieniu przesłanek z art. 98 § 1 i art. 109 k.p.c., ale nie musi. Odmowa
przyznania zwrotu poniesionych kosztów postępowania wymaga zatem
szczegółowego uzasadnienia.
Niewskazanie podstawy prawnej, jak również motywów, którymi kierował się
sąd orzekając o kosztach postępowania odwoławczego, oznacza, że uzasadnienie
nie odpowiada wymogom art. 328 § 2 k.p.c. Już tylko z tej przyczyny zaskarżone
orzeczenie nie może się ostać i podlega uchyleniu na podstawie art. 3941
§ 3 w zw.
z art. 39815
§ 1 k.p.c.
db
POSTANOWIENIE
Dnia 17 kwietnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Anna Owczarek (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa Nordea Bank Polska Spółki Akcyjnej
przeciwko Województwu […]
z udziałem interwenienta ubocznego Drogowej Trasy Średnicowej Spółki Akcyjnej
w K.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 17 kwietnia 2013 r.,
zażalenia interwenienta ubocznego na postanowienie o kosztach zawarte
w punkcie 3 wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 8 grudnia 2011 r.,
uchyla zaskarżone postanowienie i w tym zakresie przekazuje
sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu,
pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach
postępowania zażaleniowego.
Uzasadnienie
2
Sąd Apelacyjny wyrokiem z dnia 8 grudnia 2011 r. oddalił apelację powoda,
zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 5.400 zł tytułem zwrotu kosztów
postępowania, oddalił wniosek interwenienta ubocznego, występującego po stronie
pozwanego, o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia o oddaleniu wniosku interwenienta
ubocznego o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania Sąd ograniczył się do
wskazania „z uwagi na treść art. 107 k.p.c.”.
Sąd Najwyższy odmówił przyjęcia do rozpoznania skargi kasacyjnej powoda.
Zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego w przedmiocie oddalenia
wniosku o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, zawarte w wyroku z dnia 8
grudnia 2011 r., wniósł interwenient uboczny. Wnosząc o zmianę postanowienia
poprzez zasądzenie na jego rzecz kwoty 5.400 zł zarzucił naruszenie art. 98 § 3 w
zw. z art. 107 k.p.c. oraz art. 109 § 2 w zw. z art. 107 k.p.c., naruszenie art. 328 § 2
k.p.c. w zw. z art. 361 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył:
Zażalenie jest zasadne.
Jak zgodnie przyjmuje się w orzecznictwie Sądu Najwyższego
postanowienie o kosztach procesu, do którego - zgodnie z art. 361 k.p.c. - stosuje
się odpowiednio art. 328 § 2 k.p.c., powinno zawierać nie tylko przytoczenie
stanowiących podstawę prawną rozstrzygnięcia przepisów prawa, ale także
wyjaśnienie, dlaczego w indywidualnej sprawie mają zastosowanie powołane
przepisy prawa (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2010 r.,
V CZ 7/10, OSNC-ZD 2010, Nr 4, poz. 104, postanowienie Sądu Najwyższego
z dnia 12 października 2012 r., IV CZ 70/12, niepubl.). W wypadku odstępstw od
zasady odpowiedzialności za wynik sporu obowiązkiem Sądu jest ponadto
przytoczenie motywów i ocen, które legły u podstaw takiego orzeczenia. Nie jest
obowiązkiem Sądu drugiej instancji poszukiwanie przyczyn, jakimi kierował się sąd
orzekając o kosztach procesu.
Uzasadnienie zaskarżonego rozstrzygnięcia o kosztach postępowania jest
tak skrótowe, że nie poddaje się skutecznej kontroli odwoławczej, co czyni
niezbędnym jego uchylenie. Po pierwsze Sąd zaniechał oceny charakteru
3
interwencji ubocznej. Przepis art. 107 k.p.c. dotyczy wyłącznie interwenienta
ubocznego niesamoistnego (występującego w postępowaniu w charakterze
pomocnika strony, do której przystąpił). Do interwenienta samoistnego stosuje się
przepisy o współuczestnictwie jednolitym, a tym samym rozstrzygnięcie o zwrocie
kosztów procesu, tak jak i rozstrzygnięcie sporu, dotyczy także interwenienta (art.
81 i 73 § 2 k.p.c.). Po drugie art. 107 k.p.c. składa się z trzech zdań, z których
każde stanowi samodzielną podstawę orzekania o kosztach należnych od lub na
rzecz interwenienta ubocznego. Tak ogólnikowe wskazanie podstawy uniemożliwia
przyjęcie, które z nich i z jakich przyczyn uczynił Sąd podstawą orzeczenia. Po
trzecie zgodnie z treścią zd. 3 wymienionego przepisu Sąd może zasądzić na rzecz
interwenienta koszty interwencji od przeciwnika zobowiązanego do zwrotu kosztów
przy spełnieniu przesłanek z art. 98 § 1 i art. 109 k.p.c., ale nie musi. Odmowa
przyznania zwrotu poniesionych kosztów postępowania wymaga zatem
szczegółowego uzasadnienia.
Niewskazanie podstawy prawnej, jak również motywów, którymi kierował się
sąd orzekając o kosztach postępowania odwoławczego, oznacza, że uzasadnienie
nie odpowiada wymogom art. 328 § 2 k.p.c. Już tylko z tej przyczyny zaskarżone
orzeczenie nie może się ostać i podlega uchyleniu na podstawie art. 3941
§ 3 w zw.
z art. 39815
§ 1 k.p.c.
db