V KO 63/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:26-08-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:V KO 48/12 IV KO 130/08
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V KO 63/13
POSTANOWIENIE
Dnia 13 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Roman Sądej
w sprawie W. W.
oskarżonego o przestępstwo z art. 300 § 1 k.k. i innych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 13 sierpnia 2013 roku
wniosku Sądu Rejonowego w P. o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu
równorzędnemu sądowi w trybie art. 37 k.p.k.
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w M.
UZASADNIENIE
Do Sądu Rejonowego w P., jako właściwego miejscowo i rzeczowo, wpłynął
akt oskarżenia przeciwko W. W. oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art.
300 § 1 k.k. oraz innych.
Postanowieniem z dnia 12 lipca 2013 r. Sąd ten wystąpił w trybie art. 37
k.p.k. do Sądu Najwyższego z wnioskiem o przekazanie niniejszej sprawy innemu
sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości.
Na uzasadnienie podniesiono, iż zarzucane oskarżonemu przestępstwo z art.
300 § 1 k.k. jest ściśle związane ze sprawą prowadzoną w Wydziale IV Rodzinnym
i Nieletnich Sądu Rejonowego w P., w której wyrokiem z dnia 27 stycznia 2011
2
roku W. W. uzyskał rozstrzygnięcie zgodne z żądaniem pozwu. Przeciwko
sędziemu prowadzącemu tę sprawę – B. R. - toczyło się postępowanie
dyscyplinarne zakończone prawomocnym uznaniem winy w zakresie przewinienia
dyscyplinarnego z art. 107 § 1 ustawy- Prawo o ustroju sądów powszechnych i
wymierzeniem stosownej kary. W przedmiotowej sprawie karnej sędzia B. R.
występuje w charakterze świadka, a jej zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla
merytorycznego rozstrzygnięcia tego postępowania. W przekonaniu Sądu
występującego z wnioskiem, zaistniała sytuacja może budzić wątpliwości co do
obiektywizmu orzekania w sprawie karnej przez innego sędziego Sądu Rejonowego
w P., którego długoletnim sędzią była także B. R. Wskazane okoliczności
przemawiają zatem za przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu
równorzędnemu sądowi.
Rozpoznając przedmiotowy wniosek Sąd Najwyższy zważył, co
następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego w P. jest zasadny i zasługuje na uwzględnienie.
Należy oczywiście podkreślić, że instytucja określona w art. 37 k.p.k. ma
charakter wyjątkowy, zaś odstąpienie od zasady rozpoznania sprawy przez sąd
miejscowo właściwy może nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie
świadczącej o tym, iż pozostawienie sprawy w gestii tego sądu sprzeciwiałoby się
dobru wymiaru sprawiedliwości. Innymi słowy, przekazanie sprawy w omawianym
trybie może nastąpić tylko wtedy, gdy w sposób realny występują okoliczności,
które mogą stwarzać uzasadnione przekonanie o braku warunków do obiektywnego
i bezstronnego rozpoznania sprawy w danym sądzie.
Za takie okoliczności należy uznać sytuacje, które mogłyby wywierać wpływ
na swobodę orzekania lub stwarzać nawet mylne przekonanie, podjęte jednak w
oparciu o racjonalne przesłanki, że w sądzie właściwym miejscowo nie ma
wystarczających warunków do rozpoznania sprawy w sposób w pełni obiektywny,
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08,
OSNKW – R 2008, poz. 2280, z dnia 29 sierpnia 2012 r., V KO 48/12, Lex Nr
1220979).
Należy stwierdzić, że tego rodzaju sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie,
zaś okoliczności faktyczne wskazane przez wnioskujący Sąd przemawiają za jej
3
przekazaniem do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. Występujący w
sprawie kontekst sytuacyjny powoduje, że z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości jest rzeczą niepożądaną, aby o odpowiedzialności karnej lub jej
braku po stronie oskarżonego W. W. orzekali sędziowie Sądu Rejonowego w P.
Przedmiotowym aktem oskarżenia zarzucono oskarżonemu W. m. in.
przestępstwo z art. 300 § 1 k.k. polegające – skrótowo rzecz ujmując – na działaniu
w zamiarze uszczuplenia zaspokojenia swoich wierzycieli przez pozorne obciążenie
swojego majątku w ten sposób, że zawarł przed Sądem Rejonowym w P., Wydział
IV Rodzinny i Nieletnich, jako pozwany z powodem ugodę, na mocy której
zobowiązał się, nie mając takich możliwości finansowych do łożenia na utrzymanie
małoletnich dzieci alimentów w kwocie 50.000 zł miesięcznie na każde dziecko oraz
uregulowania zaległych alimentów na kwotę 6.000.000 zł i 500.000 zł, a następnie
złożył w tym sądzie pozew o obniżenie miesięcznych świadczeń alimentacyjnych
na rzecz dzieci do kwoty 47. 500 zł na każde dziecko, uzyskując rozstrzygnięcie
zgodne z żądaniem pozwu.
Postępowania w tych sprawach prowadziła sędzia Sądu Rejonowego w P.,
przeciwko której wszczęto następnie postępowanie dyscyplinarne.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w […] wyrokiem z dnia 28 listopada
2012 roku, uznał sędziego za winną oczywistej i rażącej obrazy przepisów art. 223
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 203 § 4 k.p.c. oraz art. 135 § 1 k.r.i.o., poprzez zezwolenie na
zawarcie ugody sądowej pomiędzy pozwanym W. a małoletnimi dziećmi mimo, iż
okoliczności sprawy wskazywały, że czynność ta jest sprzeczna z prawem i
zmierza do obejścia prawa, czym stworzyła niebezpieczeństwo utrudnienia
dochodzenia roszczeń przez podmioty będące wierzycielami W. W.
W przedmiotowej sprawie karnej dotyczącej oskarżonego W., sędzia
występuje w charakterze świadka. Nie przesądzając ostatecznej oceny tego
dowodu należy jednak podkreślić, iż jej zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego W. Sąd
prowadzący sprawę będzie zmuszony poddać analizie także rzetelność czynności
służbowych podejmowanych przez świadka jako sędziego.
Trafnie we wniosku wskazuje Sąd Rejonowy w P., że w sytuacji, gdy B. R.
była długoletnim sędzią tego Sądu, rozpoznanie niniejszej sprawy przez tenże Sąd
4
mogłoby budzić wątpliwości co do obiektywizmu orzekania, zaś przedstawione
okoliczności faktyczne stanowią wyjątkową sytuację przemawiającą za
uruchomieniem instytucji z art. 37 k.p.k.
Sąd Najwyższy uznał, że przekazanie sprawy powinno nastąpić do sądu
rejonowego w innym okręgu, niż Sądu Okręgowego w P.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za
przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd
Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego w M.
POSTANOWIENIE
Dnia 13 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
SSN Roman Sądej
w sprawie W. W.
oskarżonego o przestępstwo z art. 300 § 1 k.k. i innych
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 13 sierpnia 2013 roku
wniosku Sądu Rejonowego w P. o przekazanie sprawy do rozpoznania innemu
równorzędnemu sądowi w trybie art. 37 k.p.k.
na podstawie art. 37 k.p.k.
p o s t a n o w i ł:
przekazać sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w M.
UZASADNIENIE
Do Sądu Rejonowego w P., jako właściwego miejscowo i rzeczowo, wpłynął
akt oskarżenia przeciwko W. W. oskarżonemu o popełnienie przestępstwa z art.
300 § 1 k.k. oraz innych.
Postanowieniem z dnia 12 lipca 2013 r. Sąd ten wystąpił w trybie art. 37
k.p.k. do Sądu Najwyższego z wnioskiem o przekazanie niniejszej sprawy innemu
sądowi równorzędnemu z uwagi na dobro wymiaru sprawiedliwości.
Na uzasadnienie podniesiono, iż zarzucane oskarżonemu przestępstwo z art.
300 § 1 k.k. jest ściśle związane ze sprawą prowadzoną w Wydziale IV Rodzinnym
i Nieletnich Sądu Rejonowego w P., w której wyrokiem z dnia 27 stycznia 2011
2
roku W. W. uzyskał rozstrzygnięcie zgodne z żądaniem pozwu. Przeciwko
sędziemu prowadzącemu tę sprawę – B. R. - toczyło się postępowanie
dyscyplinarne zakończone prawomocnym uznaniem winy w zakresie przewinienia
dyscyplinarnego z art. 107 § 1 ustawy- Prawo o ustroju sądów powszechnych i
wymierzeniem stosownej kary. W przedmiotowej sprawie karnej sędzia B. R.
występuje w charakterze świadka, a jej zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla
merytorycznego rozstrzygnięcia tego postępowania. W przekonaniu Sądu
występującego z wnioskiem, zaistniała sytuacja może budzić wątpliwości co do
obiektywizmu orzekania w sprawie karnej przez innego sędziego Sądu Rejonowego
w P., którego długoletnim sędzią była także B. R. Wskazane okoliczności
przemawiają zatem za przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu
równorzędnemu sądowi.
Rozpoznając przedmiotowy wniosek Sąd Najwyższy zważył, co
następuje.
Wniosek Sądu Rejonowego w P. jest zasadny i zasługuje na uwzględnienie.
Należy oczywiście podkreślić, że instytucja określona w art. 37 k.p.k. ma
charakter wyjątkowy, zaś odstąpienie od zasady rozpoznania sprawy przez sąd
miejscowo właściwy może nastąpić tylko w razie zaistnienia sytuacji jednoznacznie
świadczącej o tym, iż pozostawienie sprawy w gestii tego sądu sprzeciwiałoby się
dobru wymiaru sprawiedliwości. Innymi słowy, przekazanie sprawy w omawianym
trybie może nastąpić tylko wtedy, gdy w sposób realny występują okoliczności,
które mogą stwarzać uzasadnione przekonanie o braku warunków do obiektywnego
i bezstronnego rozpoznania sprawy w danym sądzie.
Za takie okoliczności należy uznać sytuacje, które mogłyby wywierać wpływ
na swobodę orzekania lub stwarzać nawet mylne przekonanie, podjęte jednak w
oparciu o racjonalne przesłanki, że w sądzie właściwym miejscowo nie ma
wystarczających warunków do rozpoznania sprawy w sposób w pełni obiektywny,
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 13 listopada 2008 r., IV KO 130/08,
OSNKW – R 2008, poz. 2280, z dnia 29 sierpnia 2012 r., V KO 48/12, Lex Nr
1220979).
Należy stwierdzić, że tego rodzaju sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie,
zaś okoliczności faktyczne wskazane przez wnioskujący Sąd przemawiają za jej
3
przekazaniem do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu. Występujący w
sprawie kontekst sytuacyjny powoduje, że z uwagi na dobro wymiaru
sprawiedliwości jest rzeczą niepożądaną, aby o odpowiedzialności karnej lub jej
braku po stronie oskarżonego W. W. orzekali sędziowie Sądu Rejonowego w P.
Przedmiotowym aktem oskarżenia zarzucono oskarżonemu W. m. in.
przestępstwo z art. 300 § 1 k.k. polegające – skrótowo rzecz ujmując – na działaniu
w zamiarze uszczuplenia zaspokojenia swoich wierzycieli przez pozorne obciążenie
swojego majątku w ten sposób, że zawarł przed Sądem Rejonowym w P., Wydział
IV Rodzinny i Nieletnich, jako pozwany z powodem ugodę, na mocy której
zobowiązał się, nie mając takich możliwości finansowych do łożenia na utrzymanie
małoletnich dzieci alimentów w kwocie 50.000 zł miesięcznie na każde dziecko oraz
uregulowania zaległych alimentów na kwotę 6.000.000 zł i 500.000 zł, a następnie
złożył w tym sądzie pozew o obniżenie miesięcznych świadczeń alimentacyjnych
na rzecz dzieci do kwoty 47. 500 zł na każde dziecko, uzyskując rozstrzygnięcie
zgodne z żądaniem pozwu.
Postępowania w tych sprawach prowadziła sędzia Sądu Rejonowego w P.,
przeciwko której wszczęto następnie postępowanie dyscyplinarne.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w […] wyrokiem z dnia 28 listopada
2012 roku, uznał sędziego za winną oczywistej i rażącej obrazy przepisów art. 223
§ 2 k.p.c. w zw. z art. 203 § 4 k.p.c. oraz art. 135 § 1 k.r.i.o., poprzez zezwolenie na
zawarcie ugody sądowej pomiędzy pozwanym W. a małoletnimi dziećmi mimo, iż
okoliczności sprawy wskazywały, że czynność ta jest sprzeczna z prawem i
zmierza do obejścia prawa, czym stworzyła niebezpieczeństwo utrudnienia
dochodzenia roszczeń przez podmioty będące wierzycielami W. W.
W przedmiotowej sprawie karnej dotyczącej oskarżonego W., sędzia
występuje w charakterze świadka. Nie przesądzając ostatecznej oceny tego
dowodu należy jednak podkreślić, iż jej zeznania mogą mieć istotne znaczenie dla
rozstrzygnięcia w przedmiocie odpowiedzialności karnej oskarżonego W. Sąd
prowadzący sprawę będzie zmuszony poddać analizie także rzetelność czynności
służbowych podejmowanych przez świadka jako sędziego.
Trafnie we wniosku wskazuje Sąd Rejonowy w P., że w sytuacji, gdy B. R.
była długoletnim sędzią tego Sądu, rozpoznanie niniejszej sprawy przez tenże Sąd
4
mogłoby budzić wątpliwości co do obiektywizmu orzekania, zaś przedstawione
okoliczności faktyczne stanowią wyjątkową sytuację przemawiającą za
uruchomieniem instytucji z art. 37 k.p.k.
Sąd Najwyższy uznał, że przekazanie sprawy powinno nastąpić do sądu
rejonowego w innym okręgu, niż Sądu Okręgowego w P.
Z tych względów uznając, że dobro wymiaru sprawiedliwości przemawia za
przekazaniem sprawy do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, Sąd
Najwyższy przekazał ją do Sądu Rejonowego w M.