V CSK 524/12
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:11-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt V CSK 524/12
POSTANOWIENIE
Dnia 28 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa A. S. i in. ,
przeciwko L. K.
o zachowek,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 sierpnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w C.
z dnia 12 czerwca 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną; zasądza od pozwanej tytułem
kosztów postępowania kasacyjnego kwoty po 600 zł (sześćset)
na rzecz A. S. i T. S., kwoty po 1200 zł (jeden tysiąc dwieście) na
rzecz J. L. i G. R. oraz kwotę 300 zł (trzysta) na rzecz M. K.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w C. oddalił apelację pozwanej od
wyroku Sądu Rejonowego w C. z dnia 16 lutego 2012 r., którym zasądzono od
pozwanej na rzecz powodów: A. S. kwotę 9930,55 zł, T. S. kwotę 9930,55 zł, M. K.
kwotę 4965,27 zł, J. L. kwotę 13240,74 zł, G. R. kwotę 13240,74 zł tytułem
zachowków, z ustawowymi odsetkami odnośnie każdej z tych kwot od dnia 6
sierpnia 2010 r. Pozwana wniosła skargę kasacyjną, w której wskazała jako
wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę 51308 zł, stanowiącą sumę kwot
zasądzonych każdej z powódek.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dopuszczalność skargi kasacyjnej od wydanego przez sąd drugiej instancji
prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie o prawa majątkowe,
uzależniona została od wartości przedmiotu zaskarżenia, określonej w art. 3982
k.p.c. W odniesieniu do wymienionych rodzajów orzeczeń wydanych w sprawach
cywilnych, według stanu prawnego obowiązującego do dnia 3 maja 2012 r.,
mającego zastosowanie w sprawie, wartość ta oznaczona została na kwotę co
najmniej 50000 zł. W razie podmiotowej kumulacji po stronie powodowej lub
pozwanej wartość praw lub zobowiązań dotyczących każdego podmiotu podlega
zliczeniu jedynie w przypadku łączącego ich współuczestnictwa materialnego;
istnienia pomiędzy nimi więzi o charakterze materialnoprawnym. Nie dochodzi do
tego w wypadku współuczestnictwa formalnego, które w istocie stanowi połączenie
w jednej sprawie samodzielnych roszczeń lub zobowiązań każdego podmiotu.
Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. do współuczestnictwa formalnego dochodzi, gdy
w charakterze powodów lub pozwanych występuje kilka osób, a przedmiot sporu
stanowią roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej
podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona
dla każdego z roszczeń lub z zobowiązań z osobna, jak też dla wszystkich
wspólnie. Na odrębne traktowanie każdego współuczestnika formalnego wskazuje
również art. 4 ust. 1 u.k.s.c., przewidując obowiązek uiszczenia opłaty sądowej
oddzielnie od swojego roszczenia lub zobowiązania.
3
Współuczestnictwo osób dochodzących roszczeń o zachowek jest
współuczestnictwem formalnym, nie zachodzi pomiędzy nimi więź o charakterze
materialnoprawnym, łączy je natomiast jednorodzajowość samodzielnych roszczeń
oraz jednakowa podstawa faktyczna i prawna. Takie zapatrywanie wyrażone
zostało również w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r.,
II CZ 143/11, niepubl. i z dnia 23 maja 2012 r., II CSK 705/11, niepubl., które
podziela Sąd Najwyższy w rozpatrywanej sprawie, jako odpowiadające istocie
uprawnień i zobowiązań wynikających z prawa do zachowku.
Zakres zaskarżenia objęty skargą kasacyjną pozwanej dotyczy zasądzenia
na rzecz powódek wskazanych kwot, które zostały przez nią zliczone, podczas gdy
świadczenie przyznane każdej z powódek jest niższe od 50000 zł. Błędnie zatem
pozwana określiła wartość przedmiotu zaskarżenia, którą jest wartość każdego
ze świadczeń zasądzonych prawomocnie w odniesieniu do każdej z powódek.
Z tych przyczyn skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu jako
niedopuszczalna, na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c. Na zasadzie
odpowiedzialności za wynik sprawy na tym etapie postępowania, stosownie do art.
98 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c., Sąd Najwyższy zasądził na rzecz
powódek koszty postępowania kasacyjnego odpowiednio do kwestionowanej
wartości ich świadczeń.
es
POSTANOWIENIE
Dnia 28 sierpnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Bogumiła Ustjanicz
w sprawie z powództwa A. S. i in. ,
przeciwko L. K.
o zachowek,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 28 sierpnia 2013 r.,
na skutek skargi kasacyjnej pozwanej
od wyroku Sądu Okręgowego w C.
z dnia 12 czerwca 2012 r.,
odrzuca skargę kasacyjną; zasądza od pozwanej tytułem
kosztów postępowania kasacyjnego kwoty po 600 zł (sześćset)
na rzecz A. S. i T. S., kwoty po 1200 zł (jeden tysiąc dwieście) na
rzecz J. L. i G. R. oraz kwotę 300 zł (trzysta) na rzecz M. K.
Uzasadnienie
2
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w C. oddalił apelację pozwanej od
wyroku Sądu Rejonowego w C. z dnia 16 lutego 2012 r., którym zasądzono od
pozwanej na rzecz powodów: A. S. kwotę 9930,55 zł, T. S. kwotę 9930,55 zł, M. K.
kwotę 4965,27 zł, J. L. kwotę 13240,74 zł, G. R. kwotę 13240,74 zł tytułem
zachowków, z ustawowymi odsetkami odnośnie każdej z tych kwot od dnia 6
sierpnia 2010 r. Pozwana wniosła skargę kasacyjną, w której wskazała jako
wartość przedmiotu zaskarżenia kwotę 51308 zł, stanowiącą sumę kwot
zasądzonych każdej z powódek.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Dopuszczalność skargi kasacyjnej od wydanego przez sąd drugiej instancji
prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo
umorzenia postępowania kończących postępowanie w sprawie o prawa majątkowe,
uzależniona została od wartości przedmiotu zaskarżenia, określonej w art. 3982
k.p.c. W odniesieniu do wymienionych rodzajów orzeczeń wydanych w sprawach
cywilnych, według stanu prawnego obowiązującego do dnia 3 maja 2012 r.,
mającego zastosowanie w sprawie, wartość ta oznaczona została na kwotę co
najmniej 50000 zł. W razie podmiotowej kumulacji po stronie powodowej lub
pozwanej wartość praw lub zobowiązań dotyczących każdego podmiotu podlega
zliczeniu jedynie w przypadku łączącego ich współuczestnictwa materialnego;
istnienia pomiędzy nimi więzi o charakterze materialnoprawnym. Nie dochodzi do
tego w wypadku współuczestnictwa formalnego, które w istocie stanowi połączenie
w jednej sprawie samodzielnych roszczeń lub zobowiązań każdego podmiotu.
Zgodnie z art. 72 § 1 pkt 2 k.p.c. do współuczestnictwa formalnego dochodzi, gdy
w charakterze powodów lub pozwanych występuje kilka osób, a przedmiot sporu
stanowią roszczenia lub zobowiązania jednego rodzaju, oparte na jednakowej
podstawie faktycznej i prawnej, jeżeli ponadto właściwość sądu jest uzasadniona
dla każdego z roszczeń lub z zobowiązań z osobna, jak też dla wszystkich
wspólnie. Na odrębne traktowanie każdego współuczestnika formalnego wskazuje
również art. 4 ust. 1 u.k.s.c., przewidując obowiązek uiszczenia opłaty sądowej
oddzielnie od swojego roszczenia lub zobowiązania.
3
Współuczestnictwo osób dochodzących roszczeń o zachowek jest
współuczestnictwem formalnym, nie zachodzi pomiędzy nimi więź o charakterze
materialnoprawnym, łączy je natomiast jednorodzajowość samodzielnych roszczeń
oraz jednakowa podstawa faktyczna i prawna. Takie zapatrywanie wyrażone
zostało również w postanowieniach Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia 2012 r.,
II CZ 143/11, niepubl. i z dnia 23 maja 2012 r., II CSK 705/11, niepubl., które
podziela Sąd Najwyższy w rozpatrywanej sprawie, jako odpowiadające istocie
uprawnień i zobowiązań wynikających z prawa do zachowku.
Zakres zaskarżenia objęty skargą kasacyjną pozwanej dotyczy zasądzenia
na rzecz powódek wskazanych kwot, które zostały przez nią zliczone, podczas gdy
świadczenie przyznane każdej z powódek jest niższe od 50000 zł. Błędnie zatem
pozwana określiła wartość przedmiotu zaskarżenia, którą jest wartość każdego
ze świadczeń zasądzonych prawomocnie w odniesieniu do każdej z powódek.
Z tych przyczyn skarga kasacyjna podlegała odrzuceniu jako
niedopuszczalna, na podstawie art. 3986
§ 2 i 3 k.p.c. Na zasadzie
odpowiedzialności za wynik sprawy na tym etapie postępowania, stosownie do art.
98 § 1 w związku z art. 391 § 1 i art. 39821
k.p.c., Sąd Najwyższy zasądził na rzecz
powódek koszty postępowania kasacyjnego odpowiednio do kwestionowanej
wartości ich świadczeń.
es