IV CZ 72/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:29-11-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt IV CZ 72/13
POSTANOWIENIE
Dnia 12 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Marian Kocon
w sprawie z powództwa J. P.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej "T."
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 września 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 9 kwietnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2013 r., Sąd Apelacyjny na skutek apelacji
powoda J. P. uchylił wyrok Sądu Okręgowego w L. oddalający powództwo o
uchylenie uchwały nr 23/2011 pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej „T.", zniósł
postępowanie przed Sądem pierwszej instancji w całości i przekazał temu Sądowi
sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd
Apelacyjny wskazał, że postępowanie przed Sądem pierwszej instancji dotknięte
było nieważnością, której przyczyną był brak należytej reprezentacji pozwanej
Wspólnoty Mieszkaniowej. Ta bowiem nie dokonała wyboru zarządu,
co spowodowało także, iż pełnomocnictwo procesowe zostało podpisane przez
osoby nieuprawnione.
Pozwana zaskarżyła wyrok w całości zażaleniem wniesionym w trybie art.
3941
§ 11
k.p.c., żądając jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi drugiej instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła
naruszenie art. 67 § 1, 68, 86, 89, 233 § 1 k.p.c. oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia
24 czerwca 1994 r. - o własności lokali (jedn. tekst: Dz. U. z 2000 r., nr 80, poz. 903,
ze zm. - dalej" „u.w.l.").
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia wniesionego na
podstawie art. 3941
§ 11
k.p.c. na orzeczenie o uchyleniu wyroku sądu pierwszej
instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Najwyższy poddaje
kontroli prawidłowość stwierdzenia nieważności postępowania przez sąd drugiej
instancji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2012 r., III CZ
77/12, OSNC 2013, nr 4, poz. 54 oraz z dnia 15 lutego 2013 r., I CZ 5/13, nie publ.).
Z ustalonych w sprawie okoliczności wynika, że pozwana Wspólnota
Mieszkaniowa podejmowała naprzemiennie uchwały powołujące zarząd oraz
uchwały uchylające te uchwały. W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że jeżeli
odwołano wszystkich członków zarządu pozwanej nie była skuteczna uchwała tej
Wspólnoty z dnia 14 marca 2011 r. nr 15/2011, którą jedynie uzupełniono skład
zarządu o wymienione w nim osoby: D. S. i T. S. Nie można bowiem uzupełnić
3
czegoś, co nie istnieje. W takiej sytuacji możliwe było jedynie powołanie nowego
zarządu, a dopiero wtedy ewentualne jego uzupełnienie.
Przedstawione wyżej stanowisko Sądu drugiej instancji uznać należy za
niezasadne. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.w.l., jeżeli lokali wyodrębnionych, wraz
z lokalami niewyodrębnionymi, jest więcej niż siedem, właściciele lokali są
obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego
zarządu. Spełnia wymagania tego przepisu uchwała nr 15/2011, z której wynika
jednoznacznie wola właścicieli lokali powołania wymienionych w nim osób
fizycznych do zarządu pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej. Uwzględniając
powyższe skuteczności tej uchwały nie pozbawia użycie w niej sformułowania
o „uzupełnieniu składu zarządu". Tym bardziej, że powołany wyżej przepis nie
rozróżnia uchwał o powołaniu zarządu oraz o uzupełnieniu zarządu. Decydujące
znaczenie należy więc nadać celowi podjętej uchwały, którym było to, aby
wymienione w niej osoby pełniły funkcje członków zarządu. Treść czynności
prawnej, którą jest także uchwała wspólnoty mieszkaniowej, powinna
być tłumaczona, jak tego wymagają okoliczności, w których została dokonana,
a także zasady współżycia społecznego (art. 65 § 1 k.c.). Te przemawiają za
tym, aby od treści uchwał podejmowanych przez nieprofesjonalnych uczestników
obrotu nie wymagać profesjonalizmu właściwego prawnikom w doborze
odpowiednich do celu uchwał określeń.
Ubocznie tylko należy podnieść, że dokonując oceny uchwały nr
15/2011, Sąd Apelacyjny nie uwzględnił okoliczności, zgodnie podnoszonej
przez obie strony na etapie przed Sądem pierwszej i drugiej instancji,
iż na zebraniu pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej w dniu 30 marca 2007 r.
podjęto uchwałę nr 17/III/2007 - która nie została później uchylona -
powołującą do zarządu Wspólnoty L. C. Wprawdzie obie strony inaczej
oceniały skuteczność prawną tej uchwały, jednakże co do istnienia
i skuteczności uchwały powołującej L. C. do zarządu Wspólnoty w ogóle nie
odniósł się Sąd Apelacyjny. W razie zaś przyjęcia istnienia tej uchwały tym bardziej
byłaby czytelna użyta w uchwale nr 15/2011
z dnia 14 marca 2011 r. formuła o uzupełnieniu składu zarządu
wspólnoty mieszkaniowej.
4
Z tych względów uzasadnione były zarzuty naruszenia art. 67 § 1, 68, 86,
89 oraz art. 20 ust. 1 u.w.l. na skutek przyjęcia, że pozwana nie miała organu
uprawnionego do jej reprezentowania, a pełnomocnik procesowy przedłożył
pełnomocnictwo procesowe podpisane przez osoby nieuprawnione do jej
reprezentacji. Pozbawiona znaczenia była przy tym okoliczność, że pełnomocnik
procesowy dla wykazania prawidłowej reprezentacji pozwanej powołał się także
na treść uchwały nr 14A/II/2006 z dnia 29 lipca 2006 r. pozwanej Wspólnoty
Mieszkaniowej, a nie - jak błędnie podał Sąd drugiej instancji
(str. 4 uzasadnienia) - zarządu, która została uchylona uchwałą nr 13/2011.
Błędne przyjęcie przez Sąd Apelacyjny, że postępowanie przed Sądem
pierwszej instancji było dotknięte nieważnością z przyczyny wymienionej w art.
379 pkt 2 k.p.c., spowodowało nieprawidłowe uznanie, że zachodziły przesłanki
do wydania orzeczenia na podstawie art. 386 § 2 k.p.c.
Uwzględniając powyższe, Sąd Najwyższy na podstawie art. 398 § 1 zd. 1
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
jw
POSTANOWIENIE
Dnia 12 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Irena Gromska-Szuster
SSN Marian Kocon
w sprawie z powództwa J. P.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej "T."
o uchylenie uchwały,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 września 2013 r.,
zażalenia strony pozwanej
na wyrok Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 9 kwietnia 2013 r.,
uchyla zaskarżony wyrok.
2
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 kwietnia 2013 r., Sąd Apelacyjny na skutek apelacji
powoda J. P. uchylił wyrok Sądu Okręgowego w L. oddalający powództwo o
uchylenie uchwały nr 23/2011 pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej „T.", zniósł
postępowanie przed Sądem pierwszej instancji w całości i przekazał temu Sądowi
sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu tego orzeczenia Sąd
Apelacyjny wskazał, że postępowanie przed Sądem pierwszej instancji dotknięte
było nieważnością, której przyczyną był brak należytej reprezentacji pozwanej
Wspólnoty Mieszkaniowej. Ta bowiem nie dokonała wyboru zarządu,
co spowodowało także, iż pełnomocnictwo procesowe zostało podpisane przez
osoby nieuprawnione.
Pozwana zaskarżyła wyrok w całości zażaleniem wniesionym w trybie art.
3941
§ 11
k.p.c., żądając jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego
rozpoznania Sądowi drugiej instancji. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzuciła
naruszenie art. 67 § 1, 68, 86, 89, 233 § 1 k.p.c. oraz art. 20 ust. 1 ustawy z dnia
24 czerwca 1994 r. - o własności lokali (jedn. tekst: Dz. U. z 2000 r., nr 80, poz. 903,
ze zm. - dalej" „u.w.l.").
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia wniesionego na
podstawie art. 3941
§ 11
k.p.c. na orzeczenie o uchyleniu wyroku sądu pierwszej
instancji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, Sąd Najwyższy poddaje
kontroli prawidłowość stwierdzenia nieważności postępowania przez sąd drugiej
instancji (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 28 listopada 2012 r., III CZ
77/12, OSNC 2013, nr 4, poz. 54 oraz z dnia 15 lutego 2013 r., I CZ 5/13, nie publ.).
Z ustalonych w sprawie okoliczności wynika, że pozwana Wspólnota
Mieszkaniowa podejmowała naprzemiennie uchwały powołujące zarząd oraz
uchwały uchylające te uchwały. W konsekwencji Sąd Apelacyjny uznał, że jeżeli
odwołano wszystkich członków zarządu pozwanej nie była skuteczna uchwała tej
Wspólnoty z dnia 14 marca 2011 r. nr 15/2011, którą jedynie uzupełniono skład
zarządu o wymienione w nim osoby: D. S. i T. S. Nie można bowiem uzupełnić
3
czegoś, co nie istnieje. W takiej sytuacji możliwe było jedynie powołanie nowego
zarządu, a dopiero wtedy ewentualne jego uzupełnienie.
Przedstawione wyżej stanowisko Sądu drugiej instancji uznać należy za
niezasadne. Zgodnie z art. 20 ust. 1 u.w.l., jeżeli lokali wyodrębnionych, wraz
z lokalami niewyodrębnionymi, jest więcej niż siedem, właściciele lokali są
obowiązani podjąć uchwałę o wyborze jednoosobowego lub kilkuosobowego
zarządu. Spełnia wymagania tego przepisu uchwała nr 15/2011, z której wynika
jednoznacznie wola właścicieli lokali powołania wymienionych w nim osób
fizycznych do zarządu pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej. Uwzględniając
powyższe skuteczności tej uchwały nie pozbawia użycie w niej sformułowania
o „uzupełnieniu składu zarządu". Tym bardziej, że powołany wyżej przepis nie
rozróżnia uchwał o powołaniu zarządu oraz o uzupełnieniu zarządu. Decydujące
znaczenie należy więc nadać celowi podjętej uchwały, którym było to, aby
wymienione w niej osoby pełniły funkcje członków zarządu. Treść czynności
prawnej, którą jest także uchwała wspólnoty mieszkaniowej, powinna
być tłumaczona, jak tego wymagają okoliczności, w których została dokonana,
a także zasady współżycia społecznego (art. 65 § 1 k.c.). Te przemawiają za
tym, aby od treści uchwał podejmowanych przez nieprofesjonalnych uczestników
obrotu nie wymagać profesjonalizmu właściwego prawnikom w doborze
odpowiednich do celu uchwał określeń.
Ubocznie tylko należy podnieść, że dokonując oceny uchwały nr
15/2011, Sąd Apelacyjny nie uwzględnił okoliczności, zgodnie podnoszonej
przez obie strony na etapie przed Sądem pierwszej i drugiej instancji,
iż na zebraniu pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej w dniu 30 marca 2007 r.
podjęto uchwałę nr 17/III/2007 - która nie została później uchylona -
powołującą do zarządu Wspólnoty L. C. Wprawdzie obie strony inaczej
oceniały skuteczność prawną tej uchwały, jednakże co do istnienia
i skuteczności uchwały powołującej L. C. do zarządu Wspólnoty w ogóle nie
odniósł się Sąd Apelacyjny. W razie zaś przyjęcia istnienia tej uchwały tym bardziej
byłaby czytelna użyta w uchwale nr 15/2011
z dnia 14 marca 2011 r. formuła o uzupełnieniu składu zarządu
wspólnoty mieszkaniowej.
4
Z tych względów uzasadnione były zarzuty naruszenia art. 67 § 1, 68, 86,
89 oraz art. 20 ust. 1 u.w.l. na skutek przyjęcia, że pozwana nie miała organu
uprawnionego do jej reprezentowania, a pełnomocnik procesowy przedłożył
pełnomocnictwo procesowe podpisane przez osoby nieuprawnione do jej
reprezentacji. Pozbawiona znaczenia była przy tym okoliczność, że pełnomocnik
procesowy dla wykazania prawidłowej reprezentacji pozwanej powołał się także
na treść uchwały nr 14A/II/2006 z dnia 29 lipca 2006 r. pozwanej Wspólnoty
Mieszkaniowej, a nie - jak błędnie podał Sąd drugiej instancji
(str. 4 uzasadnienia) - zarządu, która została uchylona uchwałą nr 13/2011.
Błędne przyjęcie przez Sąd Apelacyjny, że postępowanie przed Sądem
pierwszej instancji było dotknięte nieważnością z przyczyny wymienionej w art.
379 pkt 2 k.p.c., spowodowało nieprawidłowe uznanie, że zachodziły przesłanki
do wydania orzeczenia na podstawie art. 386 § 2 k.p.c.
Uwzględniając powyższe, Sąd Najwyższy na podstawie art. 398 § 1 zd. 1
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.
jw