II KO 57/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:03-10-2013
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:II KO 98/08 III KO 33/10
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt II KO 57/13
POSTANOWIENIE
Dnia 27 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
w sprawie skazanego M. B.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 27 września 2013 r.,
w przedmiocie rozpatrzenia potrzeby wznowienia postępowania wykonawczego z
urzędu,
prawomocnie zakończonego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 1
sierpnia 2013r., utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Okręgowego w W. z
dnia 11 czerwca 2013r.,
na podstawie art. 542 § 3 kpk
p o s t a n o w i ł:
nie wznawiać z urzędu postępowania wykonawczego w
kwestii przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności.
UZASADNIENIE
Pismem procesowym z dnia 21 sierpnia 2013r. M. B. zasygnalizował potrzebę
wznowienia postępowania wykonawczego z urzędu, w trybie art. 542 § 3 k.p.k., w którym
odmówiono mu udzielenia przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Skazany w
swoim piśmie zwrócił uwagę na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej
określonej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., polegającej na niedoprowadzeniu go, mimo jego
2
wniosku na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania jego zażalenia na postanowienie Sądu
a quo.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Badanie zasadności wznowienia postępowania wykonawczego z urzędu w kwestii
udzielenia przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności okazało się niedopuszczalne.
Jakkolwiek wznowienie postępowania sądowego, w którym podstawą
rozstrzygnięcia były przepisy Kodeksu karnego wykonawczego, jest co do zasady możliwe,
to jednak instytucja przewidziana w rozdziale 56 Kodeksu postępowania karnego wchodzi
tu w rachubę tylko wówczas, gdy- po pierwsze- nie można dokonać korekty danego
orzeczenia poprzez art. 24 k.k.w. i - po drugie - gdy w związku z postępowaniem
dopuszczono się przestępstwa (art. 540 § 1 pkt 1 k.p.k.) albo gdy w wyniku orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego lub organu międzynarodowego stracił moc lub uległ zmianie
przepis prawny (art. 540 § 2 i 3 k.p.k.), albo zachodzi któraś z bezwzględnych przyczyn
odwoławczych (zob. post. SN z 15 kwietnia 2010r., III KO 33/10, R-OSNKW 2010r., poz.
788 CD). W niniejszej sprawie rozważenia wymaga jedynie kwestia ewentualnego
wystąpienia uchybienia z art. 439 k.p.k., związanego z brakiem obrońcy i
niesprowadzeniem skazanego na posiedzenie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że w
postępowaniu wykonawczym zagadnienie udziału obrońcy w posiedzeniu sądu, a także
sprowadzenia skazanego na posiedzenie, uregulowane zostało w art. 22 § 1 i 1a k.k.w. i w
art. 23 § 1 k.k.w.- co w związku z treścią art. 1 § 2 k.k.w. oznacza, że problematyka ta jest
uregulowana w postępowaniu wykonawczym odrębnie i nie stosuje się tu przepisów
Kodeksu postępowania karnego; nie maja zatem w postępowaniu wykonawczym
zastosowania przepisy art. 464 k.p.k. i art. 451 k.p.k. (zob. postanowienie SN z 9 marca
2009r., II KO 98/08, Lex nr 488716).
Zgodnie z treścią art. 22 § 1a k.k.w. obligatoryjny udział obrońcy na posiedzeniu
sądu w postępowaniu wykonawczym ma miejsce tylko w wypadkach określonych w art. 8 §
2 k.k.w. W przekonaniu Sądu Najwyższego, żaden z przewidzianych w tym przepisie
wypadków nie zachodził w konkretnej sprawie. Co prawda M. B. jest osobą uzależnioną od
narkotyków, ale nie jest to tożsame z uzasadnioną wątpliwością co do jego poczytalności w
postępowaniu wykonawczym (art. 8 § 2 pkt 2 k.k.w.). Sprawozdanie z wywiadu
środowiskowego z 19 kwietnia 2013r., opracowane przez kuratora specjalistę, oraz opinia o
skazanym z 9 maja 2013r. nie upoważniają do twierdzenia, że skazany wykazuje
zaburzenia psychiczne, ograniczające jego zdolność do obrony w trakcie postępowania
wykonawczego. Skoro tak, to nie ma podstaw do utrzymywania, że w sprawie pojawiła się
bezwzględna przyczyna odwoławcza przewidziana w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.
3
Sąd odwoławczy nie uwzględnił wniosku skazanego o sprowadzenie go na
posiedzenie. Obecność jego nie była jednak obowiązkowa, ponieważ art. 23 § 1 k.k.w. ma
charakter fakultatywny. W konsekwencji nie może być in concreto mowy o uchybieniu z art.
439 § 1 pkt 11 k.p.k.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w dyspozytywnej części postanowienia.
POSTANOWIENIE
Dnia 27 września 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Stępka (przewodniczący)
SSN Rafał Malarski (sprawozdawca)
SSN Andrzej Ryński
w sprawie skazanego M. B.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 27 września 2013 r.,
w przedmiocie rozpatrzenia potrzeby wznowienia postępowania wykonawczego z
urzędu,
prawomocnie zakończonego postanowieniem Sądu Apelacyjnego w […] z dnia 1
sierpnia 2013r., utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Okręgowego w W. z
dnia 11 czerwca 2013r.,
na podstawie art. 542 § 3 kpk
p o s t a n o w i ł:
nie wznawiać z urzędu postępowania wykonawczego w
kwestii przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności.
UZASADNIENIE
Pismem procesowym z dnia 21 sierpnia 2013r. M. B. zasygnalizował potrzebę
wznowienia postępowania wykonawczego z urzędu, w trybie art. 542 § 3 k.p.k., w którym
odmówiono mu udzielenia przerwy w wykonywaniu kary pozbawienia wolności. Skazany w
swoim piśmie zwrócił uwagę na zaistnienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej
określonej w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k., polegającej na niedoprowadzeniu go, mimo jego
2
wniosku na posiedzenie w przedmiocie rozpoznania jego zażalenia na postanowienie Sądu
a quo.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Badanie zasadności wznowienia postępowania wykonawczego z urzędu w kwestii
udzielenia przerwy w wykonaniu kary pozbawienia wolności okazało się niedopuszczalne.
Jakkolwiek wznowienie postępowania sądowego, w którym podstawą
rozstrzygnięcia były przepisy Kodeksu karnego wykonawczego, jest co do zasady możliwe,
to jednak instytucja przewidziana w rozdziale 56 Kodeksu postępowania karnego wchodzi
tu w rachubę tylko wówczas, gdy- po pierwsze- nie można dokonać korekty danego
orzeczenia poprzez art. 24 k.k.w. i - po drugie - gdy w związku z postępowaniem
dopuszczono się przestępstwa (art. 540 § 1 pkt 1 k.p.k.) albo gdy w wyniku orzeczenia
Trybunału Konstytucyjnego lub organu międzynarodowego stracił moc lub uległ zmianie
przepis prawny (art. 540 § 2 i 3 k.p.k.), albo zachodzi któraś z bezwzględnych przyczyn
odwoławczych (zob. post. SN z 15 kwietnia 2010r., III KO 33/10, R-OSNKW 2010r., poz.
788 CD). W niniejszej sprawie rozważenia wymaga jedynie kwestia ewentualnego
wystąpienia uchybienia z art. 439 k.p.k., związanego z brakiem obrońcy i
niesprowadzeniem skazanego na posiedzenie. Trzeba w tym miejscu zaznaczyć, że w
postępowaniu wykonawczym zagadnienie udziału obrońcy w posiedzeniu sądu, a także
sprowadzenia skazanego na posiedzenie, uregulowane zostało w art. 22 § 1 i 1a k.k.w. i w
art. 23 § 1 k.k.w.- co w związku z treścią art. 1 § 2 k.k.w. oznacza, że problematyka ta jest
uregulowana w postępowaniu wykonawczym odrębnie i nie stosuje się tu przepisów
Kodeksu postępowania karnego; nie maja zatem w postępowaniu wykonawczym
zastosowania przepisy art. 464 k.p.k. i art. 451 k.p.k. (zob. postanowienie SN z 9 marca
2009r., II KO 98/08, Lex nr 488716).
Zgodnie z treścią art. 22 § 1a k.k.w. obligatoryjny udział obrońcy na posiedzeniu
sądu w postępowaniu wykonawczym ma miejsce tylko w wypadkach określonych w art. 8 §
2 k.k.w. W przekonaniu Sądu Najwyższego, żaden z przewidzianych w tym przepisie
wypadków nie zachodził w konkretnej sprawie. Co prawda M. B. jest osobą uzależnioną od
narkotyków, ale nie jest to tożsame z uzasadnioną wątpliwością co do jego poczytalności w
postępowaniu wykonawczym (art. 8 § 2 pkt 2 k.k.w.). Sprawozdanie z wywiadu
środowiskowego z 19 kwietnia 2013r., opracowane przez kuratora specjalistę, oraz opinia o
skazanym z 9 maja 2013r. nie upoważniają do twierdzenia, że skazany wykazuje
zaburzenia psychiczne, ograniczające jego zdolność do obrony w trakcie postępowania
wykonawczego. Skoro tak, to nie ma podstaw do utrzymywania, że w sprawie pojawiła się
bezwzględna przyczyna odwoławcza przewidziana w art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.
3
Sąd odwoławczy nie uwzględnił wniosku skazanego o sprowadzenie go na
posiedzenie. Obecność jego nie była jednak obowiązkowa, ponieważ art. 23 § 1 k.k.w. ma
charakter fakultatywny. W konsekwencji nie może być in concreto mowy o uchybieniu z art.
439 § 1 pkt 11 k.p.k.
W tym stanie rzeczy orzeczono jak w dyspozytywnej części postanowienia.