Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II BP 8/13
POSTANOWIENIE
Dnia 21 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Katarzyna Gonera
w sprawie z powództwa I. Ż.
przeciwko Powszechnej Kasie Oszczędności Bank Polski S.A. z siedzibą w W.
o nawiązanie stosunku pracy, odszkodowanie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 21 października 2013 r.,
skargi powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w P.
z dnia 25 lutego 2013 r.,
odrzuca skargę.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w P. – Sąd Pracy wyrokiem z 25 lutego 2011 r. oddalił
apelację powódki I. Ż. od wyroku Sądu Rejonowego z 5 listopada 2010 r. w sprawie
przeciwko pozwanej Powszechnej Kasie Oszczędności Bankowi Polskiemu S.A. o
zobowiązanie do nawiązania stosunku pracy i odszkodowanie.
Skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu
Okręgowego w P. z 25 lutego 2011 r. wniósł w imieniu powódki jej pełnomocnik.
Wyrok ten zaskarżył w całości.
Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisu postępowania, tj. art.
233 § 1 k.p.c. „dotyczącego podtrzymania stanowiska Sądu Rejonowego w P. w
zakresie bezzasadnego oddalenia istotnego wniosku dowodowego strony
2
powodowej skutkującego wyrządzeniem stawającemu pracownikowi szkody w
postaci oddalenia roszczenia o nawiązanie stosunku pracy z byłym pracodawcą”.
Pełnomocnik skarżącej wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu
Okręgowego w P. z 25 lutego 2012 r.
W uzasadnieniu skargi znalazły się twierdzenia, że powódka poniosła
szkodę przez wydanie orzeczenia o zaskarżonej treści – poniesiona przez nią
szkoda polega na niemożności uzyskania przez nią ponownego zatrudnienia u
byłego pracodawcy, co jest okolicznością bezsporną.
Związek przyczynowy między opisaną postacią zaistniałej szkody a
naruszeniem procedury cywilnej przez Sąd rozpoznający sprawę polega na tym, że
w wyniku niczym nieuzasadnionego oddalenia niezwykle istotnego wniosku
dowodowego (o zobowiązanie strony pozwanej do wskazania czy miały miejsca
zatrudnienia w wydziale monitoringu telefonicznego po zwolnieniu powódki) nie
można było zgromadzić w sprawie całości materiału dowodowego, a tym samym
niemożliwe było ustalenie rzeczywistego stanu faktycznego sprawy.
Pełnomocnik skarżącej wyjaśnił ponadto, że powódka nie skorzystała z
przysługującego jej uprawnienia do wniesienia skargi kasacyjnej od wydanego
orzeczenia z uwagi na problemy zdrowotne związane z sytuacją zawodową, tj.
brakiem zatrudnienia, oraz z przyczyn finansowych.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
wniesiona w niniejszej sprawie nie spełnia wymagań konstrukcyjnych, a ponadto
jest niedopuszczalna i z tych przyczyn podlegała odrzuceniu.
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia powinna spełniać określone ustawowo wymagania
konstrukcyjne. Skarga powinna obligatoryjnie zawierać: 1) oznaczenie wyroku, od
którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest on zaskarżony w całości czy w
części, 2) przytoczenie podstaw skargi oraz ich uzasadnienie, 3) wskazanie
przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny, 4) uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga dotyczy
3
oraz 5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków
prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto - gdy skargę wniesiono stosując art.
4241
§ 2 k.p.c. - że występuje wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi,
6) wniosek o stwierdzenie niezgodności wyroku z prawem.
Zgodnie z art. 4244
zdanie drugie k.p.c., podstawą skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie mogą być zarzuty
dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów.
Skarga wniesiona w imieniu powódki zawiera oznaczenie wyroku, od którego
została wniesiona, ze wskazaniem, że został on zaskarżony w całości, zawiera
również przytoczenie podstaw skargi oraz ich uzasadnienie. Brak jest w niej
natomiast wskazania przepisu prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny,
wystarczającego uprawdopodobnienia wyrządzenia szkody, spowodowanej przez
wydanie wyroku, którego skarga dotyczy. Nie zostało także wykazane, że
wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze innych środków prawnych (w
szczególności skargi kasacyjnej) nie było możliwe w terminie przewidzianym do ich
wniesienia. Braków tych, jako braków konstrukcyjnych, nie można było naprawić
przez wezwanie pełnomocnika skarżącej do ich usunięcia lub uzupełnienia.
W skardze wniesionej w rozpoznawanej sprawie został sformułowany jeden
tylko zarzut – naruszenia przepisów postępowania dotyczących ustalenia faktów i
oceny dowodów. Tę materię reguluje bowiem art. 233 § 1 k.p.c. Jedyne zarzuty
podniesione w skardze są związane z kwestią dokonywania ustaleń faktycznych i
korzystania przez Sąd z określonych środków dowodowych. Tymczasem podstawą
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia nie mogą
być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów (art. 4244
zdanie drugie
k.p.c.). Wynika to z charakteru postępowania przed Sądem Najwyższym oraz z
funkcji tego Sądu ukonstytuowanego jako sąd prawa, sprawującego nadzór nad
działalnością sądów powszechnych w zakresie orzekania (art. 183 ust. 1
Konstytucji). Ocena dowodów pozostaje zatem wyłączną domeną sądów
powszechnych i nie może być kontrolowana przez Sąd Najwyższy.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia
ograniczona tylko do zarzutów dotyczących ustalenia faktów lub oceny dowodów
jest niedopuszczalna jako nieoparta na ustawowej podstawie (por. postanowienia
4
Sądu Najwyższego: z 23 września 2005 r., III CSK 13/05, OSNC 2006 nr 4, poz.
76; z 9 maja 2005 r., V CNP 2/05, LEX nr 1109463; z 28 marca 2006 r., V CNP
55/06, LEX nr 1103718). Już tylko z tej przyczyny skarga podlegała odrzuceniu jako
niedopuszczalna na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.
Jeśli chodzi o wymagania konstrukcyjne skarga nie spełnia wymagań
określonych w art. 4245
§ 1 pkt 3, 4 i 5 k.p.c.
W skardze nie wskazano przepisu, z którym zaskarżony wyrok jest
niezgodny. Tym przepisem nie może być art. 233 § 1 k.p.c., co zostało już
wcześniej wyjaśnione. Ponadto, przepisem, z którym jest niezgodny wyrok
zaskarżony skargą na bezprawność, powinien być przede wszystkim przepis prawa
materialnego, a nie przepis, którego ewentualne naruszenie w toku postępowania
mogło doprowadzić do niezgodności wyroku z prawem materialnym.
Uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
wyroku, którego skarga dotyczy, stanowi wyodrębniony i samoistny element skargi
oraz należy do wymogów konstrukcyjnych skargi o stwierdzenie niezgodności z
prawem prawomocnego wyroku. Spełnienie tego wymagania polega na złożeniu
przez skarżącego oświadczenia, że szkoda wystąpiła, określenia jej rodzaju
(damnum emergens, lucrum cessans), rozmiaru (przypuszczalnej wysokości
szkody) i czasu powstania oraz uprawdopodobnienia, że szkoda już powstała i jest
następstwem wydania zaskarżonego orzeczenia, a w związku z tym powołania lub
przedstawienia na tę okoliczność stosownych środków uprawdopodobnienia,
uwiarygodniających twierdzenia w tym przedmiocie (por. m.in.: postanowienia Sądu
Najwyższego: z 14 grudnia 2011 r., II CNP 48/11, LEX nr 1101648, z 28
października 2011 r., III CNP 22/11, LEX nr 1044015). Uprawdopodobnienie
wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie wyroku, którego skarga
dotyczy, polega na przedstawieniu wyodrębnionego wywodu przekonującego, że
szkoda została wyrządzona oraz określającego czas jej powstania, postać i
związek przyczynowy z wydaniem wyroku niezgodnego z prawem. Skarżąca tego
obowiązku nie spełniła, ograniczając się jedynie do ogólnego stwierdzenia, że
„poniesiona przez nią szkoda polega na niemożności uzyskania przez nią
ponownego zatrudnienia u byłego pracodawcy”, co jest okolicznością bezsporną.
5
Skarżąca nie wykazała też, że wzruszenie zaskarżonego wyroku w drodze
innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe. Skarga na bezprawność
została wniesiona w sprawie, w której ze względu na jej przedmiot (o zobowiązanie
do ponownego zatrudnienia – nawiązania stosunku pracy na określonym
stanowisku) oraz wartość przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia (31.800
złotych) dopuszczalna była skarga kasacyjna. Skarżąca nie wykazała, że w
rozpoznawanej sprawie nie było możliwe wniesienie skargi kasacyjnej. Brak
zatrudnienia i związane z tym kłopoty finansowe nie stanowią przeszkody do
wniesienia skargi kasacyjnej w terminie, ponieważ strona pozbawiona zdolności
sfinansowania we własnym zakresie kosztów z tym związanych może się ubiegać o
zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu. Z kolei
powołane w uzasadnieniu skargi problemy zdrowotne powódki nie zostały nawet
uprawdopodobnione.
Wobec powyższego Sąd Najwyższy odrzucił skargę na podstawie art. 4248
§
1 i 2 k.p.c.