Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II CNP 48/11
POSTANOWIENIE
Dnia 14 grudnia 2011 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 grudnia 2011r.,
skargi Tadeusza H.
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego postanowienia
Sądu Okręgowego w P. z dnia 9 kwietnia 2009r.,
wydanego w sprawie z wniosku Bogumiły H.
przy uczestnictwie Marii H., Tadeusza H., Aliny S. i Ryszarda S.
o dział spadku, podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności,
odrzuca skargę.
Uzasadnienie
Uczestnik Tadeusz H. wniósł skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego postawienia Sądu Okręgowego w P. z dnia 9 kwietnia 2009 r.
oddalającego apelację wnioskodawczyni Bogumiły H. oraz apelację uczestnika
Tadeusza H. od postanowienia Sądu Rejonowego w P. z dnia 27 lutego 2008 r.
Zaskarżone postanowienie wydane zostało w sprawie o uzupełniający dział spadku,
2
podział majątku wspólnego i zniesienie współwłasności, a jego uczestnikami byli
także Maria H., Alina i Ryszard S.
Postanowieniem z 27 lutego 2008 r. Sąd Rejonowy w P. dokonał
uzupełniającego działu spadku po Pelagii H., zmarłej 19 lutego 1992 r. w T. oraz
uzupełniającego podziału majątku wspólnego Pelagii i Tadeusza małżonków H.
Ponadto dokonał zniesienia współwłasności, przedmiotem którego była
nieruchomość położona T. oznaczona ewidencyjnie numerem działki 26/2, o
powierzchni 0,0210 ha. Rozstrzygnął także o roszczeniach związanych z
posiadaniem przedmiotu działu. Sporna nieruchomość przyznana została na
wyłączną własność Alinie S i Ryszardowi S. do wspólności majątkowej, a na rzecz
wnioskodawczyni Sąd zasądził od uczestników Aliny i Ryszarda małżonków S.
kwotę 3 150 zł (odpowiadającą wartości 1
/4 nieruchomości) tytułem spłaty. Sąd
oddalił roszczenie o odszkodowanie i zadośćuczynienie, których Tadeusz H.
domagał się od uczestników małżonków S. oraz oddalił roszczenie o nakazanie
usunięcia przez tych uczestników bramy, ogrodzeń, roślin i innych przedmiotów
uniemożliwiających innym uczestnikom korzystanie z drogi biegnącej po działce
nr 206/2.
Postanowieniem z 9 kwietnia 2009 r. Sąd Okręgowy w P. oddalił apelacje
Bogumiły i Tadeusza H. od powyższego orzeczenia. Skarżący kwestionowali
rozstrzygnięcie Sądu pierwszej instancji w zakresie zniesienia współwłasności
działki nr 26/2 położonej w T. wskazując, że stanowi ona dojazd do
zamieszkiwanej przez nich posesji i dlatego powinna zostać im przyznana. Sąd
Okręgowy wskazał, że działka nr 26/2 na całej swej długości i szerokości jest
wykorzystywana wyłącznie jako droga dojazdowa i stanowi obecnie dojazd do
posesji uczestników Aliny i Ryszarda małżonków S., znajdującej się na działce nr
206/3, która nie posiada innego dostępu do drogi publicznej. Natomiast działka
siedliskowa Bogumiły H., oznaczona numerem 25/1, którą zamieszkuje ona wraz z
ojcem uczestnikiem Tadeuszem H., ma dostęp do drogi publicznej poprzez działkę
nr 19, która stanowi własność wnioskodawczyni. Utrata przez wnioskodawczynię
możliwości przejazdu przez działkę nr 26/2 niewątpliwie spowoduje konieczność
urządzenia drogi utwardzanej na działce nr 19, ale konsekwencja ta jest w świetle
zasad współżycia społecznego bardziej akceptowalna, niż konsekwencja w postaci
3
pozbawienia małżonków S. wjazdu na ich posesję. Wspólne korzystanie z drogi po
działce 26/2 Sądy uznały za niewłaściwe rozwiązanie, ponieważ strony pozostają w
ostrym konflikcie, co wyklucza możliwość zgodnego używania przejazdu.
Skarżący oparł swoją skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
postanowienia Sądu Okręgowego w P. na podstawie naruszenia prawa
materialnego tj. art. 211 k.c., art. 212 k.c. oraz § 14 ust. 1 Rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. (Dz. U Nr 75. poz. 690 ze zm.) poprzez
zniesienie współwłasności nieruchomości położonej w Tuszynie oznaczonej
ewidencyjnie numerem działki 206/2 o powierzchni 0,0210 ha polegające na
przyznaniu tej nieruchomości na wyłączną własność Alinie i Ryszardowi S. do
wspólności majątkowej i spowodowanie w ten sposób braku odpowiedniego
dostępu do drogi publicznej nieruchomości oznaczonej nr 25/1. Przytoczone
przepisy wskazał także jako te, z którym zaskarżone orzeczenie jest jego zdaniem
niezgodne.
Wyrządzenie szkody przez wydanie kwestionowanego orzeczenia skarżący
uprawdopodobnił wskazując, że wartość jego nieruchomości została zmniejszona
poprzez pozbawienie jej odpowiedniego dostępu do drogi publicznej i przez to
ograniczeniu uległo jej znaczenie użytkowe.
Wyjaśnił także, że wartość przedmiotu sporu nie pozwalała mu złożyć skargi
kasacyjnej, a nie zachodziły przesłanki uzasadniające wystąpienie o wznowienie
postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przepis art. 4245
§ 1 k.p.c. określa wymagania konstrukcyjne skargi
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia. Wśród
wymagań tych mieści się uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej
przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy (art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.).
Spełnienie tego wymagania sprowadza się do złożenia oświadczenia, że szkoda
wystąpiła, oraz wskazania jej rodzaju i rozmiaru (por. postanowienia Sądu
Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, Biul. SN 2005, nr 10, s. 14,
z dnia 23 września 2005 r., III CNP 5/05, niepubl., z dnia 15 czerwca 2010 r.,
I CNP 9/10, niebubl.). Obowiązkiem skarżącego jest poza tym
4
uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, a więc wykazanie jej przy użyciu
dowodów lub innych środków, niespełniających wymagań wynikających
z przepisów o postępowaniu dowodowym (art. 243 k.p.c.).
Skarżący w niniejszej sprawie powołał się co prawda na to, że została mu
wyrządzona szkoda wskazując, że wartość jego nieruchomości została
zmniejszona poprzez pozbawienie jej odpowiedniego dostępu do drogi publicznej
i przez to została ograniczone jej znaczenia użytkowe. Nie wykazał jednak swojego
prawa do tej nieruchomości, a z ustaleń Sądu wynika, że w wyniku działu spadku
po Pelagii H. i zniesienia współwłasności dokonanych postanowieniem z dnia 23
sierpnia 1993 r. nieruchomość, obejmująca m. in. działkę 25, została przyznana na
wyłączną własność wnioskodawczyni Bogumiły H., ewentualna szkoda mogłaby
więc zostać wyrządzona jedynie wnioskodawczyni. Ponadto skarżący nie wskazał
wysokości szkody, ani nie wyjaśnił dlaczego niemożliwe jest korzystanie z
używanego od dłuższego czasu dostępu przez działkę nr 199. Samo twierdzenie
skarżącego nie może spełniać wymagania konstrukcyjnego skargi, o którym mowa
w art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. W niniejszej sprawie nie podjęto nawet próby
uprawdopodobnienia faktu poniesienia szkody ani jej rozmiarów, powołując się
jedynie na oczywistość jej wyrządzenia przez zaskarżone orzeczenie.
W myśl art. 4248
§ 1 k.p.c. Sąd Najwyższy odrzuca skargę niespełniającą
wymagań określonych w art. 4245
§ 1 k.p.c. Wypełniając dyspozycję tego przepisu,
Sąd Najwyższy postanowił, jak w sentencji.
5