Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 67/13
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący)
SSN Antoni Górski
SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 23 października 2013 r.,
po rozpoznaniu zażalenia uczestnika postępowania T. Spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w W.
na postanowienie Sądu Okręgowego we W.
z dnia 21 grudnia 2012 r., sygn. Akt […],
w sprawie wszczętej z urzędu
przy udziale B. P. O. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w W. i T. Spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w W.
o wpis ostrzeżenia,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 3 lutego 2012 roku, Sąd Rejonowy w A. utrzymał w
mocy dokonany, w dniu 21 grudnia 2011 roku przez referendarza sądowego z
urzędu, w oparciu o art. 62613
§ 1 k.p.c., wpis w dziale III księgi wieczystej KW
30096/3, dotyczący ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego, ujawnionego w
księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Wpis ostrzeżenia został dokonany z urzędu na skutek złożenia przez dwie
różne spółki dwóch różnych umów notarialnych, dotyczących przeniesienia prawa
użytkowania wieczystego gruntu i prawa własności budynku, objętego
przedmiotową księgą wieczystą (umowy z dnia 10.10.2011 roku na rzecz „S.” S.A.
w W., złożonej do Sądu Rejonowego w dniu 17.10.2011 roku i umowy z dnia
13.10.2011 r. na rzecz B. P. O. sp. z o.o. w W., złożonej do Sądu Rejonowego w
dniu 14.10.2011 roku).
Po rozpoznaniu apelacji użytkownika wieczystego nieruchomości i właściciela
budynku wpisanego w dziale II księgi wieczystej, „B. P. O.” sp. z o.o. w W., Sąd
Okręgowy we W. zmienił zaskarżone postanowienie przez nakazanie wykreślenia
wpisu ostrzeżenia.
Postanowieniem z dnia 21 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy we W. odrzucił,
jako niedopuszczalną, skargę kasacyjną od tego orzeczenia, złożoną przez „T.” sp.
z o.o. w W., wskazując, iż skarga kasacyjna przysługuje, w świetle regulacji art.
5191
§ 1 k.p.c. od postanowień co do istoty sprawy, kończących postępowanie w
sprawie, do których nie należą postanowienia Sądu drugiej instancji w przedmiocie
wpisu ostrzeżenia do księgi wieczystej o niezgodności stanu prawnego
ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym staniem prawnym.
W zażaleniu na to postanowienie „T.” sp. z o.o., zarzucając naruszenie
przepisów prawa procesowego, tj. art. 5191
k.p.c. oraz art. 3986
§ 2 k.p.c., wniosła
o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
3
Art. art. 62613
zd. 1 k.p.c. przewiduje, że sąd z urzędu dokona wpisu
ostrzeżenia, jeżeli dostrzeże niezgodność stanu prawnego, ujawnionego w księdze
wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Od tego orzeczenia stronie służy
apelacja (art. 62610
§ 3 k.p.c.). W doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje
się natomiast, że od postanowienia sądu drugiej instancji w tym przedmiocie
nie przysługuje skarga kasacyjna.
Stosownie do art. 5191
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna jest w postępowaniu
nieprocesowym dopuszczalna tylko od prawomocnych postanowień sądu
drugiej instancji co do istoty sprawy, kończących postępowanie w sprawie
czyli rozstrzygnięć, dotyczących sprawy poddanej pod osąd, a nie kwestii
wpadkowej czy ubocznej. Chodzi o postanowienia merytoryczne,
rozstrzygające w postępowaniu w sposób stanowczy kwestie materialnoprawne
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., I CKN 7/96,
OSNC 1997, Nr 3, poz. 31, postanowienie SN z dnia 20 lipca 2012 roku,
II CZ 76/12, niepubl.).
Orzeczenie kończy postępowanie w sprawie wieczystoksięgowej, jeśli jego
przedmiotem jest prawo, które może podlegać ujawnieniu w księdze wieczystej.
Rola ostrzeżenia sprowadza się natomiast do zasygnalizowania informacji
o niezgodności wpisu w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym.
Brak jest podstaw do przyjęcia różnicy, jak to czyni skarżący, między wpisem
ostrzeżenia na podstawie art. 10 ustęp 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach
wieczystych i hipotece, a wpisem dokonanym przez sąd z urzędu w trybie art. 62613
§ 1 k.p.c. Nie ma bowiem znaczenia, że w przypadku ostrzeżenia z art. 10 ustęp 2
u.k.w.h. ma miejsce zakwestionowanie zasadności wpisu, ujawnionego w księdze
wieczystej i toczy się postępowanie procesowe w tej sprawie, zaś instytucja z art.
62613
k.p.c. jest nałożonym na sąd obowiązkiem niezwłocznego dokonania
wpisu ostrzeżenia, gdy sąd poweźmie informację z urzędu o tym, że stan prawny
nieruchomości, ujawniony w księdze wieczystej, stał się niezgodny z rzeczywistym
stanem prawnym. Rola obu ostrzeżeń jest bowiem tożsama - ich wpis lub
wykreślenie nie rzutuje na prawną moc wpisanego prawa, lecz ma jedynie
wpływ na działanie rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych (por. postanowienie
4
Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997 r., III CZ 1/97, OSNC 1997, Nr 4,
poz. 37).
Ostrzeżenia mają, w istocie, charakter zabezpieczenia przed działaniem
rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych i nie wywołują zmian
ujawnionych w księdze wieczystej praw podmiotowych. Z tego względu trafnie
przyjął Sąd drugiej instancji, że skarga kasacyjna w niniejszej sprawie
o wykreślenie ostrzeżenia dokonanego na podstawie art. 62613
§ 1 k.p.c. jest
niedopuszczalna (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 15 stycznia 1997 r.,
III CZ 1/97, OSNC 1997, Nr 4, poz. 37, z dnia 19 maja 2010 r., I CZ 32/10 i z dnia
19 sierpnia 2010 r., IV CSK 51/10, nie publ., postanowienie SN z dnia 20 grudnia
2012 roku, IV CSK 207/12 , niepubl.).
W tym stanie rzeczy, zażalenie podlegało, jako bezzasadne, oddaleniu na
podstawie art. 3941
§ 3 w związku z 39814
k.p.c.
jw

IV CZ 67/13

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia