Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KZ 54/13
POSTANOWIENIE
Dnia 23 października 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Rafał Malarski
w sprawie K. K.-K.
skazanej z art. 228 § 1 k.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu
w dniu 23 października 2013 r.,
zażalenia obrońcy skazanej,
na zarządzenie Przewodniczącego Wydziału Karnego Odwoławczego Sądu
Okręgowego w K. z dnia 26 lipca 2013r., o odmowie przyjęcia kasacji od wyroku
Sądu Okręgowego w K. z dnia 18 kwietnia 2013r., utrzymującego w mocy wyrok
Sądu Rejonowego w K. z dnia 23 listopada 2011r.,
p o s t a n o w i ł
utrzymać w mocy zaskarżone zarządzenie.
UZASADNIENIE
Zaskarżonym zarządzeniem odmówiono przyjęcia kasacji sporządzonej
przez obrońcę skazanej z uwagi na jej niedopuszczalność z mocy ustawy.
Zażalenie na to zarządzenie wywiodła obrońca, zarzucając uchybienie polegające
na niewezwaniu skarżącej do usunięcia braków formalnych kasacji w trybie art. 120
§ 1 k.p.k. Ponadto skarżący utrzymywał, że zawarł w treści kasacji zarzut
stanowiący bezwzględną przyczynę odwoławczą z art. 439 § 1 pkt 10 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
2
Zażalenie obrońcy skazanej należało uznać za niezasadne. Wskazuje ona,
że w sytuacji niedopuszczalności kasacji z uwagi na oparcie jej na powodach
innych niż wymienione w art. 439 k.p.k., w przypadku skazania na karę
pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, obowiązkiem
uprawnionego organu w postępowaniu okołokasacyjnym jest wezwanie skarżącego
do uzupełnienia w trybie art. 120 § 1 k.p.k. braku formalnego przez sformułowanie
właściwych podstaw skargi. Nie sposób podzielić tego stanowiska. Zgodnie z art.
530 § 2 k.p.k., prezes sądu, do którego wniesiono kasację, odmawia jej przyjęcia,
jeżeli zachodzą okoliczności, o których mowa w art. 120 § 2 k.p.k. lub w art. 429 § 1
k.p.k., albo gdy kasację oparto na innych powodach niż wskazane w art. 523 § 1
k.p.k. Wykładnia literalna tego przepisu prowadzi do wniosku, że przesłanki z art.
523 § 1 k.p.k. wskazane zostały niejako w oderwaniu od tych z art. 120 § 2 k.p.k. i
art. 429 § 1 k.p.k. Oparcie kasacji na niedopuszczalnych podstawach nie będzie
zatem brakiem formalnym w rozumieniu art. 120 § 1 k.p.k., który mógłby zostać w
trybie opisanym w tym przepisie uzupełniony. Stąd brak dopuszczalnych zarzutów
kasacyjnych prowadzić musi do odmowy przyjęcia kasacji i siłą rzeczy nie może
być podstawą do uruchomienia tzw. postępowania naprawczego. Wyeliminowanie
takiej wady będzie więc możliwe jedynie poprzez ponowne wniesienie lub
uzupełnienie kasacji, oczywiście przy zachowaniu wszelkich wymogów formalnych,
w tym z zachowaniem terminu z art. 524 § 1 k.p.k. (por. P. Hofmański, E. Sadzik, K.
Zgryzek, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, tom III, Warszawa 2012, s.
303; J. Grajewski, S. Steinborn [w:] J. Grajewski, L. K. Paprzycki, S. Steinborn,
Kodeks postępowania karnego. Komentarz, tom II, Warszawa 2013, s. 324-325).
Nie jest rolą organów sądowych w postępowaniu okołokasacyjnym pomoc czy
wręcz wyręczanie strony w formułowaniu dopuszczalnych podstaw skargi. O ile
więc rzeczywiste braki formalne kasacji, chociażby w postaci braku jej opłacenia
czy sporządzenia i podpisania jej przez adwokata, mogą i powinny być podstawą
wezwania strony do ich usunięcia w trybie art. 120 § 1 k.p.k., o tyle za wady takie
nie wolno uznać brak w skardze zarzutów spełniających wymagania wskazane w
art. 523 k.p.k. Mamy wówczas do czynienia z brakami natury merytorycznej, które
żadną miarą nie mogą być eliminowane w trybie tzw. postępowania naprawczego.
Reasumując: kasacja wniesiona wbrew ograniczeniom z art. 523 § 2 k.p.k., w której
3
nie podniesiono uchybienia wymienionego w art. 439 k.p.k., jest niedopuszczalna i
ma tu zastosowanie rozwiązanie przyjęte w art. 530 § 2 k.p.k. lub art. 531 § 1 k.p.k.;
brak w takiej kasacji zarzutu wystąpienia bezwzględnego powodu odwoławczego
nie może być uzupełniony w trybie art. 120 k.p.k.
Skarżąca w swoim zażaleniu wykazała się pewną niekonsekwencją,
albowiem w pierwszym rzędzie kwestionowała możliwość odmowy przyjęcia kasacji
bez wezwania jej do uzupełnienia braków formalnych w postaci oparcia skargi na
właściwych zarzutach, podczas gdy w dalszej części próbowała przekonać, że
wniesiona przez nią kasacja oparta była na dopuszczalnych podstawach. Wbrew
jednak jej zapatrywaniom, podnoszone zarzuty nie stanowiły uchybień z art. 439 §
1 pkt 10 k.p.k., a potraktowane być mogły co najwyżej jako niedopuszczalne w
realiach niniejszej sprawy względne przyczyny odwoławcze. Stąd zarzut powołania
się w treści kasacji na bezwzględne przyczyny odwoławcze uznano za ewidentnie
chybiony.
Sąd Najwyższy pragnie zwrócić także uwagę, że kasacja jest
nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia, którego nie można traktować jako kolejnej
instancji w sprawie. Stąd sformalizowany charakter tego nadzwyczajnego środka
zaskarżenia, wyrażający się m. in. w istnieniu katalogu wymogów, których
spełnienie umożliwia jej przyjęcie i rozpoznanie. Zgodnie z art. 523 § 2 i 4 k.p.k.,
kasację na korzyść skazanego można jedynie wnieść w przypadku skazania na
karę pozbawienia wolności bez jej warunkowego zawieszenia. Ograniczenie to nie
dotyczy kasacji wniesionej z powodu uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. W
niniejszej sprawie K. K.-K. wymierzono karę pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania. Tymczasem treść kasacji skarżącej nie zawierała
żadnych uchybień wymienionych w art. 439 k.p.k. W związku z tym kasacja
skarżącej nie spełniła wymogów koniecznych do jej przyjęcia i rozpoznania w
świetle art. 523 k.p.k.
Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, że zaskarżone
zarządzenie wydane zostało w sposób prawidłowy, skutkujący jego utrzymanie w
mocy.
4