Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 298/13
POSTANOWIENIE
Dnia 15 listopada 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jarosław Matras
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 15 listopada 2013 r.,
sprawy I. L.
skazanego z art. 178a § 4 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w W.
z dnia 24 czerwca 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W.
z dnia 26 kwietnia 2012 r.,
p o s t a n o w i ł
I. Oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
II. Obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem zaocznym z dnia 26 kwietnia 2012 r., skazał
oskarżonego I. L. za przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 k.k. w zw. z art. 244 k.k. w zw.
z art. 11 § 2 k.k. na karę roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 42 § 2 k.k.
orzekł zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 8 lat.
Odpis wyroku zaocznego został doręczony oskarżonemu w dniu 19 maja
2012 r. (k.74), natomiast w dniu 15 maja 2012 r. oskarżony wysłał na adres sądu I
2
instancji pismo zatytułowane odwołanie od wyroku, sporządzone w dniu 15 maja
2012 r., w którym zawarto jedno zdanie, iż sprzeciwia się on wydanemu wyrokowi
zaocznemu. Pismo to potraktowano jako wniosek o sporządzenie uzasadnienia
wyroku i nadano mu bieg. W dniu 25 maja 2012 r, oskarżony wysłał na adres sądu I
instancji kolejne pismo nazwane „odwołanie od wyroku”, w którym zawarł
usprawiedliwienie niestawiennictwa na rozprawę a także twierdzenie, iż wyrok
zaoczny jest niesprawiedliwy. Pismo to nie zostało podpisane przez oskarżonego, a
z adnotacji na nim wynika, że zostało uznane za sprzeciw od wyroku zaocznego,
przy czym w trybie art. 120 § 1 k.p.k. wezwano oskarżonego do uzupełnienia
sprzeciwu w terminie 7 dni pod rygorem uznania sprzeciwu za bezskuteczny (k. 83 i
85). W dniu 29 czerwca 2012 r. oskarżony otrzymał wezwanie do uzupełnienia
braku a także odpis wyroku wraz z uzasadnieniem (k. 96). W dniu 7 lipca 2012 r., a
więc po terminie do uzupełnienia braku formalnego sprzeciwu, oskarżony wysłał
pocztą (stempel nadawczy pocztowy z dnia 7 lipca 2012 r. – k. 98) na adres sądu I
instancji pismo nazwane „prośba”, w którego treści podał, iż się nie przyznaje do
zarzucanego mu czynu i zawarł wniosek o ponowne rozpoznanie sprawy (k. 97).
Pismo to zostało potraktowane jako apelacja. Zarządzeniem z dnia 189 lipca 2012 r.
wobec bezskutecznego upływu do uzupełnienia braku formalnego, uznano
sprzeciw od wyroku zaocznego za bezskuteczny (k. 99), a oskarżony na to
zarządzenie nie złożył zażalenia, będąc równocześnie powiadomiony o przyjęciu
jego apelacji (k.104).
Po rozpoznaniu apelacji prokuratora oraz oskarżonego Sąd Okręgowy
wyrokiem z dnia 24 czerwca 2013 r., zmienił zaskarżony wyrok w zakresie
kwalifikacji prawnej czynu, przyjmując, iż czyn oskarżonego wyczerpał znamiona
art. 178 §1 i 4 k.k., a orzeczoną karę podwyższył do 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia
wolności; w pozostałym zakresie wyrok został utrzymany w mocy.
Kasację od tego wyroku wniósł obrońca skazanego. Zaskarżając wyrok w
całości zarzucił mu:
„1/ na podstawie art. 523 § 1 Kodeksu postępowania karnego rażącą obrazę
prawa procesowego, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, w postaci
art. 433 § 1 w związku z art. 482 § 1 oraz art. 118 § 1, § 2 Kodeksu
postępowania karnego polegającą na nieprzeprowadzeniu, wbrew zakresowi
3
zaskarżenia, kontroli odwoławczej błędnej interpretacji przez Sąd Rejonowy -
jako wniosku o sporządzenie uzasadnienia - sprzeciwu oskarżonego I. L. z
dnia 15 maja 2012 r. zatytułowanego Odwołanie od wyroku, a tym samym
pozbawieniem go prawa do ponownego rozpoznania sprawy przez sąd
pierwszej instancji, a w konsekwencji ograniczeniem prawa do obrony;
2/ na podstawie art. 523 § 1 Kodeksu postępowania karnego rażącą obrazę
prawa procesowego, mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia, w postaci,
art. 433 § 1 w związku z art. 366 oraz art. 193 § 1 Kodeksu postępowania
karnego polegającą na nieprzeprowadzeniu, wbrew zakresowi zaskarżenia,
kontroli odwoławczej postępowania Sądu I instancji sprowadzającego się do
nieprzeprowadzenia dowodu z opinii biegłego z zakresu toksykologii oraz
poprawności działania urządzenia pomiarowego Alkometr A 2.0 w sytuacji,
gdy wskazania wiedzy medycznej wykluczają możliwość nagłej zmiany fazy
wchłaniania na fazę wydalania i ponownego przejścia do fazy wchłaniania
alkoholu co miało miejsce wobec I. L., który to w odpowiednio wykryto
l,15mg/dm3, l,12mg/dm3 oraz 1,22 mg/dm3 alkoholu w wydychanym
powietrzu, a tym samym na niewyjaśnieniu wszystkich istotnych okoliczności
sprawy.”
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł w piśmie procesowym o oddalenie
kasacji jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jako oczywiście bezzasadna podlegała oddaleniu w trybie
określonym w art. 535 § 3 k.p.k. Odnosząc się do pierwszego zarzutu kasacji
stwierdzić należy, że sąd II instancji rozpoznał środek odwoławczy skazanego w
najszerszym możliwym zakresie (art. 433 § 1 k.p.k.), ustosunkowując się zarówno
do kwestii oceny dowodów, trafności ustaleń faktycznych, jak i do kwestii wymiaru
kary, o czym przekonuje uzasadnienie wyroku (str. 2 - 3). Zarzut jakoby sąd II
instancji niewłaściwie skontrolował postępowanie sądu I instancji, czym pozbawił
skazanego możliwości ponownego rozpoznania sprawy przez sąd I Instancji, jest
oczywiście chybiony. Po pierwsze, apelacja jest środkiem odwoławczym, który w
4
przypadku sporządzenie jej przez samego oskarżonego, daje najszersze funkcje
gwarancyjne dla oskarżonego, albowiem prowadzi do pełnej merytorycznej kontroli
wyroku (art. 427 § 1 i § 2 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 k.p.k.). Po drugie, pismo na
które powołuje się obrońca, twierdząc, że było ono sprzeciwem, zostało złożone
jeszcze przed doręczeniem odpisu wyroku zaocznego, a nadto w jego treści nie
było jakiegokolwiek elementu świadczącego o tym, iż oskarżony usprawiedliwiał
swoją nieobecność na rozprawie. To zaś oznacza, iż nie było jakiegokolwiek
powodu do takiej kwalifikacji tego pisma (art. 118 § 1 i § 2 k.p.k.). Po trzecie,
skazany nie tylko nie uzupełnił braku formalnego sprzeciwu, który złożył w terminie
w dniu 25 maja 2012 r., ale pismo, które wysłał w odpowiedzi na wezwanie do
usunięcia braków, zostało nadane już po terminie do uzupełnienia tego braku i nie
wskazywało, aby stanowiło uzupełnienie tego braku. W takiej sytuacji uznanie
sprzeciwu za bezskuteczny oraz uznanie, że skazany złożył apelację, było
postąpieniem dla skazanego najkorzystniejszym. Jeśli oskarżony składa sprzeciw
od wyroku zaocznego, to wprawdzie może on wówczas złożyć także wniosek o
uzasadnienie wyroku (art. 482 § 1 k.p.k.), ale wywołuje on skutek tylko w przypadku
nieuwzględnienia sprzeciwu (por. uchwałę SN z dnia 25 lutego 2005 r., I KZP 37/04,
OSNKW 2005, z. 2, poz.15). Tymczasem w niniejszej sprawie równolegle
uruchomiono zarówno postępowanie w przedmiocie sporządzenia i doręczenie
uzasadnienia wyroku (k. 75), jak i postępowanie w przedmiocie sprzeciwu (k. 83).
W sytuacji, gdy sprzeciw nie mógł zostać uznany za skuteczny (brak podpisu), to
przedmiotem dalszego postepowania mogła być tylko wniesiona przez
oskarżonego apelacja. Tak więc nie sposób dopatrzeć się naruszenia przepisów
art. 482 § 1 k.p.k. oraz art. 118 § 1 i 2 k.p.k. Nie może być też mowy o tym, aby taki
sposób postąpienia w jakikolwiek sposób naruszył prawo oskarżonego do obrony.
Drugi zarzut kasacji zmierza do zakwestionowania ustaleń faktycznych
poczynionych w sprawie pod pozorem naruszenia przepisów prawa procesowego.
Zważywszy na stwierdzony poziom alkoholu w czasie prowadzonych badań (k. 2),
istniejące świadectwo wzorcowania (k.3) nie sposób twierdzić, aby sąd II instancji
rażąco naruszył przepis art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. i art. 193 § 1
k.p.k. nie przeprowadzając z urzędu dowodu z opinii biegłego z zakresu
toksykologii na okoliczność poziomu alkoholu oraz poprawności działania
5
alkometru.
Z tych wszystkich powodów należało orzec jak w postanowieniu.