III CZ 58/13
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Izby:
-
Jednostka obsługująca sprawę:
-
Forma orzeczenia:
-
Typ składu:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Informacje o źródle orzeczenia:
- Link do źródła orzeczenia
-
Data publikacji:12-02-2014
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
Sygn. akt III CZ 58/13
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Józef Frąckowiak
w sprawie ze skargi A. L. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 września 2011 r.,
w sprawie z powództwa A. L.
przeciwko B. G.-B. i Skarbowi Państwa - Wojewodzie M.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 grudnia 2013 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 24 lipca 2013 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje adw. K. K.-C. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych
powiększoną o 23% podatku VAT tytułem wynagrodzenia
za udzielenie powodowi w postępowaniu zażaleniowym
nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu;
3. nie obciąża powoda kosztami postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
Powód A. L. w skardze o wznowienie postępowania zakończonego
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 8 września 2011 r. oddalającym apelację
2
powoda od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego
powództwo w sprawie przeciwko B. G.-B. i Skarbowi Państwa - Wojewodzie M. o
ochronę dóbr osobistych i zapłatę, jako podstawy wznowienia wskazał art. 403 § 2
k.p.c. wobec wykrycia nowych faktów i dowodów, które mogły mieć wpływ na treść
wydanego w sprawie rozstrzygnięcia, oraz art. 403 § 1 pkt. 2 k.p.c., gdyż opisany
wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 24 lipca 2013 r. odrzucił skargę
powoda o wznowienie postępowania. Podkreślił, że istota postępowania
prowadzonego w latach 2008 - 2011 dotyczyła ustalenia, czy w okresie przełomu
lat 1975 - 1976 oraz stycznia 1983 r. skarżący był poddany leczeniu
psychiatrycznemu. Według Sądu Apelacyjnego, z wywodów skarżącego wynika,
że wskazane przez niego dowody istniały w czasie orzekania w sprawie i przy
dołożeniu należytej staranności skarżący mógł je przedstawić. W szczególności
wszystkie dowody osobowe łączyły się ze zdarzeniami możliwymi do
zidentyfikowania w okresie prawomocnego postępowania. Dokumenty medyczne
opisujące sytuację zdrowotną powoda w okresie objętym pozwem były znane
powodowi, podobnie jak konieczność wykazania ich nieprawdziwości, a dowody
osobowe (zeznania świadków), na które się obecnie powołuje, mogły zostać
przedstawione sądowi. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie uzasadnia wznowienia
postępowania także zarzut oparcia wyroku na fałszywych zeznaniach świadków czy
przesłuchania strony. Fakt składania fałszywych zeznań można bowiem udowodnić
wyłącznie prawomocnym wyrokiem karnym skazującym za popełnienie
przestępstwa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ
49/08, niepubl.).
Powód wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego, zarzucając
naruszenie art. 403 § 2 oraz art. 404 w związku z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Stwierdził,
że wznowienie postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest uzasadnione, gdy
powodowi nie był znany adres świadka, który miałby zeznawać na okoliczność, że
powód nie był chory psychicznie. Podkreślił wszakże, iż w poprzednim
postępowaniu nie występowała potrzeba powołania tego świadka. Wskazał
następnie, że w wypadku niemożności wszczęcia postępowania karnego przez
powoda sąd cywilny jest uprawniony do oceny, czy doszło do popełnienia
3
przestępstwa w ramach merytorycznego badania skargi o wznowienie
postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny prawidłowo przyjął, że zgłoszone w skardze o wznowienia
postępowania zastrzeżenia skarżącego dotyczące podnoszonych nieprawidłowości
w przeprowadzaniu postępowania dowodowego i oceny dowodów z dokumentacji
lekarskiej nie stanowią ustawowej podstawy wznowienia postępowania. Pierwszy
zarzut jest wewnętrznie sprzeczny, gdy powód podaje, iż w toku postępowania nie
był mu znany adres świadka, który z tego powodu nie mógł być przesłuchany,
z drugiej zaś strony twierdzi, że nie było potrzeby powołania tego świadka.
Nie można w tej sytuacji przyjąć, że wskazana okoliczność stanowi podstawę do
wznowienia postępowania określoną w art. 403 § 2 k.p.c. Nie można też zgodzić
się z powodem, że do wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 1 pkt 2
k.p.c. wystarczy, gdy powód złoży zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
składania fałszywych zeznań przez świadków. Takie twierdzenie pozostaje
w oczywistej sprzeczności z art. 404 k.p.c., według którego można żądać
wznowienia postępowania z powodu przestępstwa jedynie wówczas, gdy czyn
został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie
karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak
dowodów.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
db
POSTANOWIENIE
Dnia 13 grudnia 2013 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący,
sprawozdawca)
SSN Dariusz Dończyk
SSN Józef Frąckowiak
w sprawie ze skargi A. L. o wznowienie postępowania zakończonego wyrokiem
Sądu Apelacyjnego z dnia 8 września 2011 r.,
w sprawie z powództwa A. L.
przeciwko B. G.-B. i Skarbowi Państwa - Wojewodzie M.
o ochronę dóbr osobistych i zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 13 grudnia 2013 r.,
zażalenia powoda na postanowienie Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 24 lipca 2013 r.,
1. oddala zażalenie;
2. przyznaje adw. K. K.-C. od Skarbu Państwa - Sądu
Apelacyjnego kwotę 5 400 (pięć tysięcy czterysta) złotych
powiększoną o 23% podatku VAT tytułem wynagrodzenia
za udzielenie powodowi w postępowaniu zażaleniowym
nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu;
3. nie obciąża powoda kosztami postępowania
zażaleniowego.
Uzasadnienie
Powód A. L. w skardze o wznowienie postępowania zakończonego
wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 8 września 2011 r. oddalającym apelację
2
powoda od wyroku Sądu Okręgowego w K. z dnia 24 marca 2011 r. oddalającego
powództwo w sprawie przeciwko B. G.-B. i Skarbowi Państwa - Wojewodzie M. o
ochronę dóbr osobistych i zapłatę, jako podstawy wznowienia wskazał art. 403 § 2
k.p.c. wobec wykrycia nowych faktów i dowodów, które mogły mieć wpływ na treść
wydanego w sprawie rozstrzygnięcia, oraz art. 403 § 1 pkt. 2 k.p.c., gdyż opisany
wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa.
Sąd Apelacyjny postanowieniem z dnia 24 lipca 2013 r. odrzucił skargę
powoda o wznowienie postępowania. Podkreślił, że istota postępowania
prowadzonego w latach 2008 - 2011 dotyczyła ustalenia, czy w okresie przełomu
lat 1975 - 1976 oraz stycznia 1983 r. skarżący był poddany leczeniu
psychiatrycznemu. Według Sądu Apelacyjnego, z wywodów skarżącego wynika,
że wskazane przez niego dowody istniały w czasie orzekania w sprawie i przy
dołożeniu należytej staranności skarżący mógł je przedstawić. W szczególności
wszystkie dowody osobowe łączyły się ze zdarzeniami możliwymi do
zidentyfikowania w okresie prawomocnego postępowania. Dokumenty medyczne
opisujące sytuację zdrowotną powoda w okresie objętym pozwem były znane
powodowi, podobnie jak konieczność wykazania ich nieprawdziwości, a dowody
osobowe (zeznania świadków), na które się obecnie powołuje, mogły zostać
przedstawione sądowi. Zdaniem Sądu Apelacyjnego, nie uzasadnia wznowienia
postępowania także zarzut oparcia wyroku na fałszywych zeznaniach świadków czy
przesłuchania strony. Fakt składania fałszywych zeznań można bowiem udowodnić
wyłącznie prawomocnym wyrokiem karnym skazującym za popełnienie
przestępstwa (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 lipca 2008 r., II CZ
49/08, niepubl.).
Powód wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Apelacyjnego, zarzucając
naruszenie art. 403 § 2 oraz art. 404 w związku z art. 403 § 1 pkt 2 k.p.c. Stwierdził,
że wznowienie postępowania na podstawie art. 403 § 2 k.p.c. jest uzasadnione, gdy
powodowi nie był znany adres świadka, który miałby zeznawać na okoliczność, że
powód nie był chory psychicznie. Podkreślił wszakże, iż w poprzednim
postępowaniu nie występowała potrzeba powołania tego świadka. Wskazał
następnie, że w wypadku niemożności wszczęcia postępowania karnego przez
powoda sąd cywilny jest uprawniony do oceny, czy doszło do popełnienia
3
przestępstwa w ramach merytorycznego badania skargi o wznowienie
postępowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sąd Apelacyjny prawidłowo przyjął, że zgłoszone w skardze o wznowienia
postępowania zastrzeżenia skarżącego dotyczące podnoszonych nieprawidłowości
w przeprowadzaniu postępowania dowodowego i oceny dowodów z dokumentacji
lekarskiej nie stanowią ustawowej podstawy wznowienia postępowania. Pierwszy
zarzut jest wewnętrznie sprzeczny, gdy powód podaje, iż w toku postępowania nie
był mu znany adres świadka, który z tego powodu nie mógł być przesłuchany,
z drugiej zaś strony twierdzi, że nie było potrzeby powołania tego świadka.
Nie można w tej sytuacji przyjąć, że wskazana okoliczność stanowi podstawę do
wznowienia postępowania określoną w art. 403 § 2 k.p.c. Nie można też zgodzić
się z powodem, że do wznowienia postępowania na podstawie art. 403 § 1 pkt 2
k.p.c. wystarczy, gdy powód złoży zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa
składania fałszywych zeznań przez świadków. Takie twierdzenie pozostaje
w oczywistej sprzeczności z art. 404 k.p.c., według którego można żądać
wznowienia postępowania z powodu przestępstwa jedynie wówczas, gdy czyn
został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie
karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak
dowodów.
Z przedstawionych powodów orzeczono, jak w sentencji (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).
db