Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Gdańsku

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA w SO Ewa Downar- zapolska

Protokolant: sekr.sądowy Małgorzata Wronkowska

po rozpoznaniu w dniu 8 kwietnia 2013 r. w Gdańsku

sprawy H. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania H. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

z dnia 10 grudnia 2012 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje ubezpieczonemu H. R. prawo do emerytury od dnia 12 listopada 2012r. i ustala , że organ emerytalny nie ponosi odpowiedzialności z nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyaji

Sygn. akt VII U 74/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 10 grudnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił H. R. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, przewidzianych przepisami ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.). Organ rentowy wskazał, że nie uwzględnił ubezpieczonemu okresów pracy w Spółdzielni (...) w S. od dnia 7 listopada 1977 r. do 28 lutego 1982 r. oraz od dnia 1 kwietnia 1983 r. do 31 stycznia 1993 r. jako pracy w szczególnych warunkach, ponieważ uznał, iż z dokumentów wynika jedynie, że ubezpieczony pracował na stanowisku kierowcy, podczas gdy przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach w wykazie A dział VIII poz. 2 wymieniają jednie prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył ubezpieczony H. R. podnosząc, iż w spornym okresie tj. od 7 listopada 1977 do 31 stycznia 1993 r., cały czas wykonywał pracę w szczególnych warunkach na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego pow. 3,5 tony, na co przedstawił kserokopie dokumentów osobowych poświadczających charakter wykonywanej przez niego pracy.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony H. R., urodzony (...), w dniu 12 października 2012 r. złożył w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniosek o emeryturę.

Decyzją z dnia 30 października 2012 r. ZUS odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury wobec nieudowodnienia 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Okoliczność bezsporna, vide : wniosek – k. 1 – 2 plik III akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 30.10.2012 r. plik III akt ubezpieczeniowych.

W dniu 12 listopada 2012 r. ubezpieczony złożył pismo wraz z którym przesłał kserokopie dokumentów osobowych zawierające informację o charakterze pracy i zajmowanych stanowiskach w okresie pracy w (...) w S. od 7 listopada 1977 r. do 31 stycznia 1993 r., wnosząc o ponowne rozpatrzenie jego wniosku.

W toku postępowania przed organem rentowym ubezpieczony udowodnił 27 lat, 6 miesięcy i 11 dni okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 4 lata, 7 miesięcy i 1 dzień pracy w szczególnych warunkach.

Zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzją z dnia 10 grudnia 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. odmówił H. R. prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnym warunkach z uwagi na niespełnienie warunków nabycia tego prawa, tj. wobec nieudowodnienia wymaganego 15 – letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Dowód : pismo z 9 listopada 2012 r. z załącznikami – k. 13-17 plik III akt ubezpieczeniowych, karty przebiegu zatrudnienia – k. 11 i 19 plik III akt ubezpieczeniowych, decyzja ZUS z dnia 10.12.2012 r. – k. 20 plik III akt ubezpieczeniowych.

W okresie od dnia 7 listopada 1977 r. do 31 stycznia 1993 r. wnioskodawca zatrudniony był w Spółdzielni (...) w S.. Samochody należące do (...) S. były wynajmowane przez inne zakłady potrzebujące transportu. H. R. został przyjęty na stanowisko kierowcy samochodu S. (...). Samochodem tym wnioskodawca woził żwir i ziemię. W okresie od 2 listopada 1979 r. do 31 lipca 1980 r. wnioskodawca pracował na stanowisku mechanika warsztatowego. Następnie, od dnia 1 sierpnia 1980 r. ponownie powierzono mu obowiązki kierowcy, a od dnia 1 marca 1982 r. do 30 marca 1983kierowcy ciągnika balastowego. Wnioskodawca w okresie zatrudnienia w (...) S. na stanowisku kierowcy i kierowcy ciągnika balastowego jeździł samochodami S. (...), (...), którym woził żwir, masę bitumiczną lub pracował jako pług, a także (...) z naczepą (ciągnik balastowy), którym przewoził różne maszyny i urządzenia, a następnie, do końca zatrudnienia, J. z przyczepą, którym woził m.in. wapno łąkowe. Wszystkie wymienione pojazdy mają ładowność powyżej 3,5 tony. Pracę kierowcy samochodu ciężarowego ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Dowód : świadectwo pracy – k. 7 plik I akt ubezpieczeniowych, zaświadczenie o pracy wykonywanej w szczególnych warunkach k. 8 plik III akt ubezpieczeniowych, akta osobowe – plik k. 21 akt sprawy, w szczególności: podanie o pracę na stanowisku kierowcy z 12.10.1977, wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika z 20.10.1977 r., umowy o pracę z 7.11.1977 r. i 22.11.1977 r., pismo powierzające obowiązki mechanika warsztatowego z 2.11.1979 r., pismo powierzające obowiązki kierowcy z 4 sierpnia 1980 r., wniosek w sprawie zatrudnienia pracownika na stanowisku kierowcy ciągnika balastowego od 1 marca 1982 r., angaże, a także zeznania świadka J. B. (1) – k. 23, zeznania świadka B. J. – k. 23 akt sprawy, zeznania wnioskodawcy – k. 24 w związku z k. 22-23.

Wnioskodawca 60-ty rok życia ukończył w dniu 12 listopada 2012 r., nie pozostaje w stosunku pracy i nie jest członkiem Otwartego Funduszu Emerytalnego.

Okoliczności bezsporne.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentacji zgromadzonej w aktach niniejszej sprawy, w aktach osobowych wnioskodawcy oraz w aktach ubezpieczeniowych pozwanego organu emerytalnego, których prawdziwość i rzetelność nie była przez żadną ze stron kwestionowana. Sąd również nie znalazł podstaw do podważenia jej wiarygodności z urzędu.

Podstawę ustaleń stanu faktycznego stanowiły także zeznania świadków J. B. (2) i B. J., które jako osoby obce, nie zainteresowane wynikiem postępowania w ocenie Sądu zasługują na walor wiarygodności, tym bardziej, że ich zeznania korespondują z pozostałym zgromadzonym w aktach materiałem dowodowym, jak również z zeznaniami ubezpieczonego, które również zdaniem Sądu zasługiwały na wiarę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W świetle poczynionych ustaleń faktycznych odwołanie skarżącego H. R. zasługuje na uwzględnienie.

Przedmiotem niniejszego postępowania była kwestia ustalenia prawa ubezpieczonego do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu pracy w szczególnych warunkach. Wyniki przeprowadzonego przez Sąd postępowania dowodowego wykazały, że wnioskodawca legitymuje się wymaganym 15 – letnim stażem pracy w szczególnych warunkach, co sprawia, iż stanowisko organu emerytalnego odmawiające wnioskodawcy prawa do wcześniejszej emerytury, nie jest słuszne.

Ogólne zasady nabywania prawa do emerytury dla ubezpieczonych urodzonych po 1948 r. zostały uregulowane w treści art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009, Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, tj. spełniają łącznie następujące warunki:

1)legitymują się okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż: 65 lat - dla mężczyzn, 60 dla kobiet,

2) mają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej: 25 lat dla mężczyzn, 20 dla kobiet,

3 ) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do dyspozycji art. 32 ust. 1 cytowanej ustawy ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27. Dla uzyskania uprawnień do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wymagane jest osiągnięcie wskazanego w przepisach wykonawczych wieku, a także przepracowanie określonej ilości lat w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Aktem wykonawczym, do którego odsyła ustawa o emeryturach i rentach z FUS, jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Stosownie do treści § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2) ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W wykazie A – prac w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego – stanowiącym załącznik do rozporządzenia, w dziale VIII (w transporcie i łączności) pod pozycją 2 wymienione są prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony.

Dodatkowo wskazać należy, iż zgodnie z przepisem § 2 ust 1 i 2 powołanego wyżej rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy pracy natomiast, o których mowa w ust. 1, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy ( § 2 ust. 2).

Trzeba jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z utartą praktyką i orzecznictwem w postępowaniu przed sądem okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przewidziane rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze mogą być ustalane także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia z zakładu pracy (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 1984 r., III UZP 6/84 oraz uchwała Sądu Najwyższego z dnia 21 września 1984 r. III UZP 48/84), a więc wszelkimi dopuszczalnymi przez prawo środkami dowodowymi.

Bezspornym jest, iż ubezpieczony 60 rok życia ukończył w dniu 12 listopada 2012 r., udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego oraz nie pozostawał w stosunku pracy.

Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy za zatrudnienie w szczególnych warunkach może zostać uznany cały okres zatrudnienia wnioskodawcy w (...) S. tj. od dnia 7 listopada 1977 r. do 31 stycznia 1993 r.

W ocenie Sądu Okręgowego, fakt wykonywania przez ubezpieczonego pracy w szczególnych warunkach w trakcie zatrudniania w (...) S. w okresach od 7 listopada 1977 r. do 30 października 1979 r., od 1 sierpnia 1980 r. do 28 lutego 1982 r. oraz od 1 kwietnia 1983 r. do 31 stycznia 1993 r. znajduje potwierdzenie w zebranym w sprawie materiale dowodowym. Okres od 1 marca 1982 r. do 31 marca 1983 r. był niesporny, gdyż pozwany uznał okres pracy wnioskodawcy na stanowisku kierowcy ciągnika balastowego.

Na fakt, iż wnioskodawca w okresie od 7 listopada 1977 r. do 30 października 1979 r. wykonywał pracę w charakterze kierowcy samochodu ciężarowego wskazuje przede wszystkim adnotacja na podaniu o przyjęcie do pracy, której wynika, że ubezpieczony został zatrudniony jako kierowca samochodu S. (...). Pojazd ten jest pojazdem o ładowności powyżej 3,5 tony. Na tym stanowisku ubezpieczony pracował do 30 października 1979 r., gdyż od 2 listopada 1979 r. powierzono mu pracę w charakterze mechanika warsztatowego w G., w oddziale (...) S..

Okres od 1 sierpnia 1980 r. do 28 lutego 1982 r. podlega zaliczeniu, gdyż jak wynika z pisma z 4 sierpnia 1980 r., wnioskodawcy od 1 sierpnia 1980 r. ponownie powierzono obowiązki kierowcy i stan ten trwał do dnia 1 marca 1982 r., kiedy to ubezpieczonemu powierzono stanowisko kierowcy ciągnika balastowego.

Należy zaliczyć także okres od 1 kwietnia 1984 r. do 31 stycznia 1993 r., albowiem z pism ustalających wynagrodzenie wynika, iż wnioskodawca cały czas pozostawał zatrudniony w charakterze kierowcy. Poza tym zakład pracy, (...) S., uznał i wystawił świadectwo pracy na stanowisku kierowcy za cały okres zatrudnienia.

Niewątpliwie, fakt pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach został również potwierdzony zeznaniami świadków – współpracowników ubezpieczonego ze spornego okresu zatrudnienia oraz wnioskodawcy, którzy zgodnie zeznali, iż H. R. jeździł wyłącznie samochodami, których ładowność przekracza 3,5 tony, a pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Zdaniem Sądu, przesłuchami w sprawie świadkowie posiadają odpowiednią wiedzę na temat charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy, byli zatrudnieni wraz z ubezpieczonym w tym samym okresie, w tym samym zakładzie pracy. Sąd również nie znalazł jakichkolwiek podstaw by kwestionować ich wiarygodność.

Zaznaczyć należy, iż prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach przysługuje wówczas, gdy ubiegający się o prawo wykonywał prace w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku. Decydujące znaczenie ma zatem rodzaj i wymiar wykonywanej pracy, a nie przedłożenie świadectwa pracy w szczególnych warunkach określającego stanowisko pracy, ponieważ o zaliczeniu danego rodzaju pracy do wykonywanej w szczególnych warunkach decyduje nie nazwa zajmowanego stanowiska, ale charakter wykonywa­nych czynności.

W ocenie Sądu, ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki dla nabycia emerytury w obniżonym wieku, ponieważ w dniu 12 listopada 2012 roku osiągnął 60-ty rok życia, udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat, nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego a także spełnił przesłankę co najmniej 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uznał, że wnioskodawca w spornym okresie wykonywał pracę na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, wobec tego był zatrudniony na stanowisku, o którym mowa pozycji 2 działu VIII wykazu A stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Uwzględnienie bowiem spornego okresu wskazuje, iż staż pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych jest dłuższy niż wymagany ustawą, a zatem, zgodnie z przepisem § 4 rozporządzenia, oznacza spełnienie tego wymogu do przyznania wnioskodawcy świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku.

W konkluzji, z wyżej przytoczonych względów, Sąd Okręgowy na mocy art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w związku z cytowanymi wyżej przepisami, zmienił decyzję organu ubezpieczeniowego i przyznał H. R. prawo do emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach od dnia 12 listopada 2012 r., tj. od dnia ukończenia przez niego 60 lat.

SSA w SO w Gdańsku Ewa Downar – Zapolska