Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CNP 64/13
POSTANOWIENIE
Dnia 16 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Maria Szulc
w sprawie ze skargi powodów
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 21 grudnia 2011 r.,
w sprawie z powództwa M. D. i J. D.
przeciwko Gminie Miejskiej B.
o zobowiązanie do złożenia oświadczenia woli, ewentualnie o ustalenie
nieważności umowy sprzedaży,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 16 kwietnia 2014 r.,
1) odrzuca skargę;
2) zasądza na rzecz Gminy Miejskiej B. od skarżących
kwotę 1 200 (jeden tysiąc dwieście) złotych tytułem zwrotu
kosztów postępowania o stwierdzenie niezgodności.
2
UZASADNIENIE
Skarżący domagali się stwierdzenia, na podstawie art. 4241
§ 1 k.p.c.,
niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w L. z dnia 21
grudnia 2011 r. sygn. akt … 605/11, którym została oddalona apelacja od wyroku
Sądu Rejonowego w B. oddalającego powództwo o zobowiązanie pozwanej do
złożenia oświadczenia woli o zwrotnym przeniesieniu na jej rzecz własności
nieruchomości oraz powództwo ewentualne o ustalenie nieważności umowy
sprzedaży.
W skardze powodowie zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego,
tj. 29 ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości z dnia
29 kwietnia 1995 r. (j.t. Dz. U. z 1991 r., Nr 30, poz. 127; dalej u.g.g.) w zw. z art. 5
k.c. poprzez jego niezastosowanie oraz art. 487 § 2 k.c. poprzez naruszenie zasady
ekwiwalentności świadczeń, czego konsekwencją jest niezgodność zaskarżonego
wyroku z wymienionymi przepisami prawa oraz wyrządzenie szkody polegającej na
utracie przez skarżących spodziewanych korzyści z tytułu niedoszłej umowy
sprzedaży, mocą której skarżący przenieśliby z powrotem na pozwaną prawo
własności nieruchomości objętej treścią żądania i odzyskaliby oszczędności
zainwestowane w jej nabycie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 4245
§ 1 k.p.c. skarga o stwierdzenie niezgodności
prawomocnego orzeczenia z prawem powinna zawierać oznaczenie orzeczenia,
od którego została wniesiona ze wskazaniem w jakiej części zostało zaskarżone,
przytoczenie jej podstaw i uch uzasadnienie, wskazanie przepisu prawa,
z którym orzeczenie to jest niezgodne, uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego skarga dotyczy, wykazanie,
że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych
nie było i nie jest możliwe oraz wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia
z prawem. Zachowanie powyższych wymagań konstrukcyjnych skargi podlega
badaniu przez Sąd Najwyższy przy wniesieniu skargi, uchybienie tym
3
wymaganiom nie podlega sanowaniu, zaś brak któregokolwiek z elementów
skutkuje odrzuceniem skargi a limine (art. 4248
§ 1 k.p.c.). Sąd Najwyższy wyjaśnił
także, że wymagania te powinny być spełnione w sposób kumulatywny, a nadto
iż każde z nich ma charakter samoistny, powinno być zatem spełnione
samodzielnie, niezależnie od innych (postanowienia z dnia 20 lipca 2005 r., IV CNP
1/05, z dnia 7 sierpnia 2012 r., III CNP 14/12, niepubl.). Brak jest podstaw do
przyjęcia, że skarżący spełnił wymaganie określone w art. 4245
§ 1 pkt 3 i 4 k.p.c.
Wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony w całości, a zatem w zakresie
oddalenia apelacji zarówno co do roszczenia o zobowiązanie do złożenia
oświadczenia woli, jak i roszczenia ewentualnego o ustalenie nieważności umowy
sprzedaży. Skarżący powinni zatem spełnić omawiane przesłanki w odniesieniu do
rozstrzygnięcia co do obydwu roszczeń. Spełnienie wymogu wskazania przepisu
prawa, z którym zaskarżony wyrok jest niezgodny, można wywodzić jedynie
z ogólnego sformułowania zawartego w punkcie V in fine skargi, że zaskarżone
orzeczenie jest niezgodne z podniesionymi na wstępie przepisami prawa. Jeżeli
przyjąć, że skarżącym chodzi o przepisy wskazane w spełnieniu wymogu
przytoczenia podstaw skargi, to niezgodność z prawem uzasadniająca
odpowiedzialność Skarbu Państwa musi być, już na etapie wnoszenia skargi, jasno
określona i z tego względu nie spełnia wymagania określonego w art. 4245
§ 1 pkt 3
k.p.c. odwołanie się do podstaw skargi, zwłaszcza w sytuacji braku ich powiązania
z konkretnymi roszczeniami (postanowienie z dnia 27 stycznia 2006 r., III CNP
23/05, w/w postanowienie III CNP 14/12).
Przepis art. 4245
§ 1 pkt 4 k.p.c. nakłada na skarżącego obowiązek
uprawdopodobnienia szkody, wyrządzonej przez wydanie wyroku, którego
skarga dotyczy. Niezbędne jest zatem dokonanie wyodrębnionego wywodu
i uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody ze wskazaniem, że już nastąpiła oraz
określeniem jej zakresu i rozmiaru. Skarżący powinien nadto wykazać w skardze
istnienie związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zaskarżonym wyrokiem.
Już prima facie można stwierdzić, że istnienie tak rozumianej szkody nie zostało
uprawdopodobnione. Skarżący określają szkodę jako szkodę rzeczywistą w postaci
kwoty wydatkowanej na zakup nieruchomości albo jako utratę spodziewanych
korzyści z tytułu niedoszłej umowy sprzedaży, mocą której przenieśliby z powrotem
4
na pozwaną prawo własności nieruchomości, przy czym w obu wypadkach jako
szkoda jest wskazywana uiszczona cena zakupu nieruchomości, którą odzyskaliby
w wypadku uwzględnienia powództwa. W myśl dominującej w doktrynie
i orzecznictwie teorii różnicowej skoro skarżący nadal pozostają właścicielami
nieruchomości, to w ich majątku nie nastąpił uszczerbek polegający na zwiększeniu
się pasywów lub zmniejszeniu aktywów, a zatem brak uprawdopodobnienia szkody,
której źródłem miałoby być wydanie zaskarżonego wyroku. Twierdzenie skarżących,
że nie mogą zrealizować na nieruchomości zamierzonej inwestycji nie zostało
natomiast poparte wywodem co do szkody, która z tej przyczyny już powstała, przy
czym roszczenie oparte na takiej podstawie faktycznej zostało już prawomocnie
oddalone w innej sprawie. Wskazane jako szkoda uiszczone przez skarżących
koszty sądowe i koszty procesu nie stanowią natomiast szkody w rozumieniu art.
4245
§ 1 pkt 4 k.p.c.
Z tych względów orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 4248
§ 1 k.p.c.,
o kosztach rozstrzygając zgodnie z art. art. 98 § 1 k.p.c., 108 § 1 k.p.c. w zw. z art.
391 § 1 i 39821
i 42412
k.p.c. oraz § 6 pkt 5 i § 12 ust. 5 pkt 2 w zw. z § 5
rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie
opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa
kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490).