Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 446/13
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 kwietnia 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Michał Laskowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Jerzy Steckiewicz
SSN Andrzej Stępka
Protokolant Teresa Jarosławska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Małgorzaty Wilkosz-Śliwy,
w sprawie A. D.
skazanego wyrokiem łącznym
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 29 kwietnia 2014 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w G.
z dnia 6 marca 2013 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w G.
z dnia 27 sierpnia 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok oraz utrzymany nim w mocy wyrok
łączny Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 sierpnia 2012 r., sygn.
akt XI K 921/11, w części obejmującej skazania wyrokami - Sądu
Rejonowego w S. z dnia 12 marca 1999 r., sygn. akt II K 711/98 i
Sądu Rejonowego w G. z dnia 17 listopada 1999 r., sygn. akt II K
2
1409/99 (punkt I wyroku łącznego) i na podstawie art. 537 § 2
k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k. umarza postępowanie w tym zakresie.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wydał w dniu 27 sierpnia 2012 r., sygn. akt XI K 921/11,
wyrok łączny w odniesieniu do A. D. skazanego prawomocnymi wyrokami:
1. Sądu Rejonowego w S. z dnia 12 marca 1999 r., sygn. akt II K 711/98;
2. Sądu Rejonowego w G. z dnia 17 listopada 1999 r., sygn. akt II K 1409/99;
3. Sądu Rejonowego w G. z dnia 29 listopada 2000 r., sygn. akt VIII Ks 220/00;
4. Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 czerwca 2001 r., sygn. akt VIII Ks 123/01;
5. Sądu Rejonowego w G. z dnia 22 marca 2006 r., sygn. akt II K 2996/01;
6. Sądu Rejonowego w S. z dnia 12 września 2007 r., sygn. akt XIII K 1094/07;
7. Sądu Rejonowego w G. z dnia 30 listopada 2009 r., sygn. akt II K 169/09;
8. Sądu Rejonowego w G. z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt XI K 583/10,
i w punkcie I części dyspozytywnej wyroku połączył kary orzeczone wobec A. D.
wyrokami Sądu Rejonowego w S. z dnia 12 marca 1999 r., sygn. akt II K 711/98 i
Sądu Rejonowego w G. z dnia 17 listopada 1999 r., sygn. akt II K 1409/99,
wymierzając karę łączną 1 roku i 7 miesięcy pozbawienia wolności; w punkcie II
połączył kary jednostkowe grzywny orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w G. z
dnia 29 listopada 2000 r., sygn. akt VIII Ks 220/00, Sądu Rejonowego w G. z dnia
27 czerwca 2001 r., sygn. akt VIII Ks 123/01 i Sądu Rejonowego w G. z dnia 22
marca 2006 r., sygn. akt II K 2996/01, i wymierzył karę łączną 120 stawek
dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 złotych, zaś w
punkcie III części dyspozytywnej połączył kary orzeczone wyrokami Sądu
Rejonowego w G. z dnia 30 listopada 2009 r., sygn. akt II K 169/09 i Sądu
Rejonowego w G. z dnia 2 lutego 2011 r., sygn. akt XI K 583/10, i wymierzył karę
łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności. W pozostałym zakresie
postępowanie w sprawie o wydanie wyroku łącznego zostało umorzone na
podstawie art. 572 k.p.k.
Apelację od tego wyroku wniósł obrońca skazanego, zaskarżając wyrok w
części objętej punktem III części dyspozytywnej wyroku łącznego, a więc łączącej
kary jednostkowe orzeczone wyrokami Sądu Rejonowego w G. z dnia 30 listopada
2009 r., sygn. akt II K 169/09 i Sądu Rejonowego w G. z dnia 2 lutego 2011 r.,
3
sygn. akt XI K 583/10, i zarzucił rażącą niewspółmierność wymierzonej kary
łącznej. Obrońca A. D. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez znaczne
złagodzenie kary łącznej pozbawienia wolności z punktu III wyroku łącznego.
Po rozpoznaniu apelacji obrońcy, Sąd Okręgowy w G., wyrokiem z dnia 6
marca 2013 r., sygn. akt XIII Ka 1046/12, zmienił zaskarżony wyrok łączny Sądu
Rejonowego w G. w ten sposób, że uchylił zawarte w punkcie IV orzeczenie o
umorzeniu postępowania w zakresie kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego
w S. z dnia 12 września 2007 r., sygn. akt XIII K 1094/07 i w tym zakresie przekazał
sprawę Sądowi Rejonowemu w G. do ponownego rozpoznania. W pozostałym
zakresie zaskarżony wyrok łączny utrzymany został w mocy (punkt II wyroku Sądu
Okręgowego w G.).
Kasację od tego wyroku wniósł Prokurator Generalny. Zaskarżył on wyrok
Sądu Okręgowego w części dotyczącej punktu II w zakresie utrzymania w mocy
punktu I wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G. z dnia 27 sierpnia 2012 r., sygn.
akt XI K 921/11 co do orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności, na korzyść
skazanego A. D.
Prokurator Generalny zarzucił zaskarżonemu kasacją wyrokowi rażące i
mające istotny wpływ na treść wyroku naruszenie przepisów prawa procesowego, a
to art. 440 k.p.k. w zw. z art. 433 § 1 k.p.k. i art. 366 § 1 k.p.k., polegające na
przeprowadzeniu nienależytej kontroli odwoławczej i wydaniu rażąco
niesprawiedliwego wyroku utrzymującego w mocy punkt I zaskarżonego apelacją
obrońcy skazanego orzeczenia Sądu pierwszej instancji, w wyniku błędnego
przyjęcia, że orzeczona na mocy wyroku Sądu Rejonowego w G. z dnia 17
listopada 1999 r., sygn. akt II K 1409/99, kara pozbawienia wolności podlega
wykonaniu, w konsekwencji spełnia określone wart. 85 k.k. i art. 87 k.k. wymogi do
jej połączenia z karą ograniczenia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego
w S. z dnia 12 marca 1999 r., sygn. akt II K 711/98, podczas gdy postanowienie z
dnia 1 kwietnia 2003 r. o zarządzeniu wykonania warunkowo zawieszonej kary
pozbawienia wolności zostało uchylone na podstawie art. 24 k.k.w. postanowieniem
Sądu Rejonowego w G. z dnia 5 stycznia 2005 r., sygn. akt Wp 568/03, II K
1409/99, a skazanie na podstawie art. 76 § 1 k.k. uległo zatarciu.
4
Prokurator Generalny wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części oraz
utrzymanego nim w mocy punktu I wyroku łącznego Sądu Rejonowego w G. z dnia
27 sierpnia 2012 r., sygn. akt XI K 921/11, oraz umorzenie postępowania w tym
zakresie na podstawie art. 537 § 2 k.p.k. w zw. z art. 572 k.p.k.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego okazała się zasadna i należało
uwzględnić zawarty w niej wniosek. Sądy obu instancji orzekające w sprawie
wydania wyroku łącznego w odniesieniu do skazanego A. D. nie dostrzegły, że kara
orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 17 listopada 1999 r., sygn. akt
II K 1409/99, to jest kara 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której
wykonanie warunkowo zawieszono na okres 4 lat próby, a co do której następnie
postanowieniem Sądu Rejonowego w G. z dnia 1 kwietnia 2003 r. zarządzono jej
wykonanie, uległa zatarciu. W aktach sprawy (k. 223 i w aktach wykonawczych Wp
568/03) znajduje się postanowienie Sądu Rejonowego w G. z dnia 5 stycznia 2005
r., którym na podstawie art. 24 k.k.w. uchylono postanowienie o zarządzeniu
wykonania warunkowo zawieszonej kary z dnia 1 kwietnia 2003 r. Spowodowało to,
że A. D. był w przedmiotowej sprawie (Sądu Rejonowego w G., sygn. akt II K
1409/99) nadal osobą skazaną na karę z warunkowym zawieszeniem jej
wykonania, że nadal biegł orzeczony w tej sprawie okres próby i że wreszcie
skazanie to, zgodnie z treścią art. 76 § 1 k.k. uległo zatarciu z upływem 6 miesięcy
od zakończenia okresu próby, a więc z dniem 6 czerwca 2005 r. Tym samym kara
orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego w G. z dnia 17 listopada 1999 r., sygn. akt
II K 1409/99, nie mogła stanowić podstawy orzekania kary łącznej w punkcie I
wyroku łącznego wydanego przez Sąd Rejonowy w G. w dniu 27 sierpnia 2012 r.,
sygn. akt XI K 921/11. Wprawdzie w informacji o karalności skazanego nie
odnotowano, że omawiane skazanie uległo zatarciu, nie zmienia to jednak tego, że
w odniesieniu do skazanego doszło do opisanego powyżej rażącego naruszenia
prawa i że zaskarżona część wyroku łącznego powinna zostać wyeliminowana z
obrotu prawnego, a więc postępowanie o wydanie wyroku łącznego w tej części
należało umorzyć po uchyleniu części wyroku.
Rozważenia z urzędu wymagało, czy dla rozpoznania kasacji nie ma
znaczenia fakt wydania wobec skazanego A. D. kolejnego wyroku łącznego. W dniu
5
16 lipca 2013 r. Sąd Rejonowy w G., sygn. akt XI K 343/13, wydał bowiem w
odniesieniu do skazanego wyrok łączny, w którego części wstępnej wymienione
zostały te same prawomocne wyroki, które wskazano w wyroku łącznym wydanym
przez Sąd Rejonowy w G. w dniu 27 sierpnia 2012 r., sygn. akt XI K 921/11. W
wyroku łącznym z dnia 16 lipca 2013 r. wskazano nadto jeszcze jeden, dziewiąty
wyrok skazujący A. D. (oznaczony numerem 8 wyrok Sądu Rejonowego w G. z
dnia 13 grudnia 2010 r., sygn. akt II K 169/09) oraz podano, że w dniu 27 sierpnia
2012 r. Sąd Rejonowy w G. wydał wyrok łączny, sygn. akt XI K 921/11. W tej
sytuacji rozważenia wymagało, czy, zgodnie z art. 575 § 1 k.p.k. wydanie nowego
wyroku łącznego nie spowodowało, że poprzedni wyrok łączny stracił moc.
Wówczas rozpoznanie kasacji stałoby się bezprzedmiotowe.
Należy jednak zwrócić w tym kontekście uwagę na zapis w punkcie 2 części
dyspozytywnej wyroku łącznego wydanego w dniu 16 lipca 2013 r. przez Sąd
Rejonowy w G., sygn. akt XI K 343/13. Z zapisu tego wynika, że między innymi w
odniesieniu do połączenia kar wymierzonych wyrokami Sądu Rejonowego w S.,
sygn. II K 711/98 i Sądu Rejonowego w G., sygn. II K 1409/99, (skazanie z tego
właśnie wyroku uległo zatarciu) sąd na podstawie art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. umorzył
postępowanie. Przepis art. 17 § 1 pkt 7 k.p.k. wskazuje na zaistnienie negatywnej
przesłanki procesowej wtedy, gdy postępowanie karne co do tego samego czynu
tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone. Innymi słowy sąd wydający
kolejny wyrok łączny umorzył postępowanie we wskazanym zakresie odwołując się
do podstawy w postaci res iudicata, a tym samym w mocy pozostało
rozstrzygnięcie zawarte w wyroku łącznym wydanym w dniu 16 lipca 2013 r. przez
Sąd Rejonowy w G., sygn. akt XI K 343/13, które z kolei utrzymane zostało w mocy
zaskarżonym kasacją wyrokiem. W tym stanie rzeczy fakt wydania nowego wyroku
łącznego nie miał znaczenia dla rozstrzygania przez Sąd Najwyższy.
Biorąc pod uwagę powyższe, Sąd Najwyższy orzekł, jak w części
dyspozytywnej wyroku.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13