Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 91/13
POSTANOWIENIE
Dnia 14 maja 2014 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jacek Gudowski (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Krzysztof Strzelczyk
SSN Maria Szulc
Protokolant Katarzyna Bartczak
w sprawie z powództwa J. M. i in.
o eksmisję,
na posiedzeniu jawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 14 maja 2014 r.
na skutek zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w G.
postanowieniem z dnia 18 października 2013 r.,
"1. Czy udział w składzie orzekającym w postępowaniu cywilnym
sędziego, którego przeniesienie na inne miejsce służbowe na
podstawie art. 75 § 3 w związku z art. 75 § 2 pkt 1 ustawy z dnia
27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych
(Dz.U.2013.427) nie zostało dokonane osobiście przez Ministra
Sprawiedliwości, oznacza nieważność postępowania z mocy art. 379
pkt 4 k.p.c.;
2. w przypadku odpowiedzi twierdzącej - od kiedy wykładnia
powyższa ma zastosowanie?"
odmawia podjęcia uchwały.
UZASADNIENIE
2
Wyrokiem z dnia 24 kwietnia 2013 r. Sąd Rejonowy w M. uwzględnił
powództwo J. M. i H. M. o eksmisję pozwanych S. N. i W. N. oraz małoletniego P. N.
Wyrok w sprawie wydał sędzia, który w związku ze zniesieniem Sądu
Rejonowego w S. z dniem 1 stycznia 2013 r. - decyzją Ministra Sprawiedliwości z
dnia 19 listopada 2012 r., podpisaną przez podsekretarza stanu, na podstawie art.
75 § 2 pkt 1 i § 3 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów
powszechnych (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 427 ze zm. - dalej: „Pr. o u.s.p.”),
w związku z § 1 pkt 4 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 5
października 2012 r. w sprawie zniesienia niektórych sądów rejonowych (Dz.U. z
2012 r., poz. 1121) oraz § 3 pkt 8 lit. b rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z
dnia 25 października w sprawie ustalenia siedzib i obszarów właściwości sądów
apelacyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych (Dz.U. z 2012 r., poz. 1223)
– został przeniesiony na stanowisko sędziego Sądu Rejonowego w M.
Rozpoznając apelację pozwanych od wyroku Sąd Okręgowy w G. powziął
poważne wątpliwości, które przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia
na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przytoczone na wstępie zagadnienie prawne zostało przedstawione do
rozstrzygnięcia postanowieniem podjętym przez Sąd Okręgowy w dniu
18 października 2013 r., a więc w czasie, gdy - po wydaniu uchwały składu
siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 17 lipca 2013 r., III CZP 46/13
(OSNC 2013, nr 12, poz. 135) oraz ujawnieniu się rozbieżności w orzecznictwie
Sądu Najwyższego (por. wyrok z dnia 16 października 2013 r., III KK 280/13,
nie publ.) - mogły powstać wątpliwości dotyczące legalności decyzji o przeniesieniu
sędziego na inne miejsce służbowe na podstawie art. 75 § 3 w związku z art. 75 § 2
pkt 1 Pr. o u.s.p. wydanych - w zastępstwie Ministra Sprawiedliwości - przez
sekretarza lub podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości. Zostały one
jednak jednoznacznie wyjaśnione w uchwale pełnego składu Sądu Najwyższego
z dnia 28 stycznia 2014 r., BSA-I-4110-4/13 (OSNC 2014, nr 5, poz. 49), w której
stwierdzono, że w wydaniu wymienionej decyzji o przeniesieniu sędziego na inne
miejsce służbowe Minister Sprawiedliwości nie może być zastąpiony przez
3
sekretarza ani podsekretarza stanu, z zastrzeżeniem, że wykładnia dokonana
w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia. Uchwała ta, mająca moc zasady prawnej na
podstawie ustawy, wiąże wszystkich sędziów Sądu Najwyższego (art. 61 § 6 i art.
62 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sądzie Najwyższym, jedn. tekst: Dz.U.
z 2013 r., poz. 499), a siłą autorytetu Sądu Najwyższego oraz jego pozycji
ustrojowej i funkcji w ramach sprawowania wymiaru sprawiedliwości wpływa także
bezpośrednio na orzecznictwo sądów powszechnych i wojskowych (art. 183 ust. 1
Konstytucji RP i art. 1 pkt 1 Pr. o u.s.p.).
W tej sytuacji należy przyjąć, że podjęcie uchwały pełnego składu Sądu
Najwyższego po wydaniu przez sąd drugiej instancji postanowienia
o przedstawieniu Sądowi Najwyższemu na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
zagadnienia prawnego do rozstrzygnięcia – wyjaśniającej wątpliwości będące
podłożem poważnych wątpliwości powziętych przez sąd drugiej instancji przy
rozpatrywaniu apelacji (zażalenia) – uzasadnia odmowę podjęcia uchwały (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 maja 2000 r., III CZP 7/00, OSNCP
2000, nr 12, poz. 221).
Z tych względów postanowiono, jak w sentencji (art. 61 § 1 ustawy o Sądzie
Najwyższym).