Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 stycznia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 30 stycznia 2013 r. w Poznaniu

sprawy z odwołania A. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o wysokość świadczenia

na skutek apelacji odwołującej A. W.

od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu

z dnia 12 marca 2012 r. sygn. akt VIII U 2363/10

oddala apelację

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 sierpnia 2010r., znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. zmniejszył A. W. wysokość pobieranej przez nią renty od dnia 01.08.2010r. ZUS wskazał, że świadczenie to uległo zmniejszeniu z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne o 271,04 zł., wobec czego od dnia 01.08.2010r. świadczenie będzie wypłacane w wysokości 650,55 zł.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła A. W.. W uzasadnieniu wskazała, że wynoszące dotąd 920,38 zł. netto świadczenie rentowe uległo zmniejszeniu do 650,55 zł. netto. Odwołująca podniosła, że w związku z tym nie jest w stanie utrzymać siebie i swojej małoletniej córki. A. W. wskazała nadto, że wolną od potrąceń jest kwota w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne, składki zdrowotnej oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, czyli około 984,15 zł. Odwołująca podała również, że jest zadłużona wobec innych podmiotów. Zaczęła prowadzić działalność gospodarczą, która okazała się niedochodowa, w związku z czym powstało zadłużenie wobec ZUS z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne.

W piśmie z dnia 19.03.2011 r. odwołująca wniosła o umorzenie zadłużenia wobec ZUS w całości, wniosek ten podtrzymała na rozprawie w dniu 12.03.2012 r.

Wyrokiem z dnia 12 marca 2012r., sygn. akt VIII U 2363/10, Sąd Okręgowy w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie A. W. oraz przekazał wniosek o umorzenie zaległości na rzecz ZUS I Odział w P. złożony na rozprawie w dniu 12 marca 2012r. Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. celem merytorycznego rozpoznania.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu I instancji stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne.

Odwołująca A. W. pobiera rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy, świadczenie to zostało jej przyznane na stałe.

Odwołująca prowadzi działalność gospodarczą z siedzibą w P. na podstawie zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej wydanego przez Prezydenta Miasta P. z dnia 21.05.2008 r. Decyzją z dnia 14.04.2010 r. ZUS określił zadłużenie odwołującej wobec organu rentowego z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej na łączną kwotę 5.889,24 zł, w tym 1.843,05 zł na ubezpieczenie społeczne i 4.046,49 zł na ubezpieczenie zdrowotne.

Zaskarżoną decyzją z dnia 03.08.2010 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zmniejszył A. W. wysokość pobieranej przez nią renty od dnia 01.08.2010 r. ZUS wskazał, iż świadczenie to uległo zmniejszeniu z tytułu zaległych składek na ubezpieczenie społeczne o 271,04 zł, wobec czego od dnia 1.08.2010 r. świadczenie będzie wypłacane w wysokości 650,55 zł. Decyzja ta została wysłana na adres odwołującej w dniu 13.08.2010 r. w Urzędzie Pocztowym nr (...) w P.. Odwołującej została doręczona nie wcześniej niż w dniu 16.08.2010 r. Postanowieniem z dnia 12 września 2011 r. ZUS sprostował oczywistą omyłkę w decyzji z dnia 3.08.2010 r. poprzez wpisanie słów w punkcie 2: „po rozpatrzeniu zawiadomienia (...)Oddziału ZUS o zajęciu prawa majątkowego stanowiącego świadczenie z zaopatrzenia emerytalnego z dnia 23.07.2010 r.", w miejsce słów „po rozpatrzeniu Pani wniosku z dnia 23.07.2010 r.".

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących siew aktach ZUS, dokumentów przedłożonych do akt sprawy oraz zeznań odwołującej.

Mając powyższe na uwadze oraz przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie od zaskarżonej decyzji nie zasługuje na uwzględnienie. Odwołująca nie kwestionowała wysokości zaległości składkowych wobec ZUS, a zatem organ rentowy miał prawo wyegzekwować zaległość z wypłacanych odwołującej świadczeń. Sąd wskazał nadto, że ZUS prawidłowo określił wysokość możliwych miesięcznych potrąceń, przy uwzględnieniu wysokości świadczeń wypłacanych odwołującej oraz granic potrącenia określonych w ustawie o emeryturach i rentach z FUS.

Wniosek o umorzenie należności składkowych odwołującej z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej, Sąd przekazał do rozpoznania organowi rentowemu.

Wskazując na powyższe, Sąd I instancji na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł jak w pkt. 1 sentencji wyroku.

Powyższy wyrok w całości apelacją z dnia 16 maja 2012r. zaskarżyła A. W.. Apelująca zarzuciła Sądowi I instancji brak rozpoznania istoty sporu poprzez brak zawieszenia postępowania i wydanie rozstrzygnięcia dopiero po rozpoznaniu wniosku o umorzenie zaległości składkowych.

Wskazując na powyższe, apelująca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zarzuty apelacji okazały się bezzasadne, a zatem należało ją oddalić.

Na wstępie przytoczyć należy przepisy prawa materialnego mające zastosowanie w sprawie.

Zgodnie z przepisem art. 139 ust. 1 pkt 2b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ze świadczeń pieniężnych określonych w ustawie - po odliczeniu składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczki i innych należności z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych - potrąceniu podlegają, z uwzględnieniem art. 141, kwoty nienależnie pobranych emerytur, rent i innych świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych, o których mowa w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, wraz z odsetkami za zwłokę w ich spłacie.

Według zaś przepisu art. 140 ust. 1 pkt 3 powoływanej ustawy potrącenia, o których mowa w art. 139, mogą być dokonywane, z zastrzeżeniem art. 141, do wysokości 25% świadczenia.

Art. 141 ust. 1 ustawy przewiduje zaś, że emerytury i renty są wolne od egzekucji i potrąceń, z zastrzeżeniem ust. 2, w części odpowiadającej:

1) 50% kwoty najniższej emerytury lub renty - zależnie od rodzaju pobieranego przez emeryta (rencistę) świadczenia - przy potrącaniu:

⚫

należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 3, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi,

⚫

należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 4,

⚫

należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 5, wraz z kosztami i opłatami egzekucyjnymi;

2) 60% kwoty najniższej emerytury lub renty - przy potrącaniu należności, o których mowa w art. 139 ust. 1 pkt 1 i 2 i 6-9;

3) 20% najniższej emerytury lub renty – przy potrąceniu należności, o których mowa w art. 139 ust 1 pkt. 10.

Przenosząc powyższe na stan faktyczny niniejszej sprawy stwierdzić należy, że organ rentowy wobec bezspornej zaległości odwołującej względem ZUS z tytułu składek na ubezpieczenia od prowadzonej działalności gospodarczej, mógł potrącić z należnego jej i wypłacanego świadczenia rentowego do 25% tego świadczenia. Brak jest podstaw zatem po weryfikacji rachunkowego obliczenia kwoty potrącenia do negowania prawidłowego rozstrzygnięcia Sadu I instancji w zakresie wysokości potrącenia. Prawidłowe również ustalenia i wyliczenia legły u podstaw wydania zaskarżonej decyzji ZUS i nie było podstaw do jej zmiany. Kwota miesięcznych potraceń może wynosić 271,04 zł., a zatem zgodnie ze wskazanymi powyżej przepisami taką kwotę ZUS może potrącać tytułem zadłużenia odwołującej od wypłacanych jej świadczeń.

W zakresie zarzutów apelacji wskazać należy, że Sąd Okręgowy prawidłowo określił przedmiot sporu w rozstrzyganej sprawie, a zatem brak jest podstaw do ich uwzględnienia. Spór wobec wydanej i zaskarżonej decyzji sprowadzał się do kwestii możliwości, a następnie maksymalnej wysokości potrąceń, tytułem zaległości. Decyzja z dnia 3 sierpnia 2010r. nie traktowała o umorzeniu zadłużenia odwołującej, choć ZUS jest władny do takiego rozstrzygnięcia. Sąd Apelacyjny wskazuje, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot postępowania wyznacza decyzja ZUS oraz odwołalnie od niej. Dalsze wnioski stron, złożone po wydaniu decyzji, a w zakresie których nie było w niej rozstrzygnięcia, Sąd odwoławczy przekaże Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych do merytorycznego rozpoznania. Dokładnie z taką sytuacja mamy do czynienia w niniejszej sprawie.

W związku z powyższym, brak jest podstaw do zawieszenia postępowania w niniejszej sprawie, bowiem decyzja z dnia 3 sierpnia 2010r. musiała zostać rozstrzygnięta i nie miał na to wpływu wniosek odwołującej. Trafnie również Sąd I instancji przekazał wniosek odwołującej o umorzenia zaległości z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej do rozpoznania przez ZUS.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację o czym orzekł w sentencji wyroku.

/SSA Maria Michalska-Goźdź/ /SSA Hanna Hańczewska-Pawłowska/ / SSA Ewa Cyran/