Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Danuta Szykut

Protokolant: st.sekr.sądowy Sylwia Pławsiuk

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013 r. w Słupsku na rozprawie

sprawy z odwołania K. T.

od decyzji z dnia 31/12/2012 r. znak: (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o emeryturę

I oddala odwołanie,

II zasądza od ubezpieczonego K. T. na rzecz pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. kwotę 60,00zł (sześćdziesiąt złotych 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu

UZASADNIENIE

Ubezpieczony K. T. wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 31.12.2012r., znak (...) odmawiającej mu prawa do emerytury.

Ubezpieczony wniósł o zmianę decyzji i przyznanie prawa do emerytury podnosząc, iż w toku zatrudnienia w Przedsiębiorstwie (...) w W. pracował jako kierowca samochodu powyżej 3,5 tony. Zakład po ukończeniu stosunku pracy nie wydał mu świadectwa pracy, obecnie nie istnieje, a Urząd Gminy w Ł. jedynie przechowuje akta osobowe i nie ma podstaw do wystawienia świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Ubezpieczony wniósł o przesłuchanie świadków, którzy razem z nim pracowali i wykonywali tę samą pracę.

Pozwany organ rentowy – zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych. Pozwany podniósł, iż ubezpieczony wykazał wymagany okres składkowy i nieskładkowy według stanu na dzień 01.01.1999r. ale nie wykazał wymaganego 15 letniego stażu pracy w warunkach szczególnych a jedynie 2 lata, 1 miesiąc i 7 dni. Organ rentowy nie zaliczył do stazu pracy w warunkach szczególnych spornego okresu zatrudnienia w (...) w W., gdyż skarżący nie przedłożył świadectwa pracy w warunkach szczególnych a jedynie zeznania świadków.

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony K. T. (ur. (...)) złożył w dniu 27 listopada 2012r. wniosek o przyznanie emerytury. Ubezpieczony nie jest członkiem OFE, nadal pozostaje w stosunku pracy, który zamierza rozwiązać po przyznaniu prawa do emerytury. Dowodami z dokumentów wykazał według stanu na dzień 01.01.1999r. okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 28 lat, 10 miesięcy i 22 dni, w tym staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 2 lata, miesiąc i 7 dni. Wykazana praca w warunkach szczególnych to zatrudnienie u prywatnego pracodawcy F. P. w okresach od 3 czerwca 1996r. do 10 grudnia 1996r. i od 2 czerwca 1997r. do 31 grudnia 1998r. na stanowisku kierowcy samochodu ciężarowego powyżej 3,5 ton. Zaskarżoną decyzją z dnia 31.12.2012r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do emerytury.

/dowód: akta emerytalne: wniosek k. 1-3, świadectwo pracy wydane przez F. P. k. 6, karta przebiegu zatrudnienia k. 39, zaskarżona decyzja k. 40, akta kapitału początkowego: świadectwa pracy wystawione przez F. P. k. 53 i 57/

Ubezpieczony w okresie od 9 stycznia 1978r. do 29 lutego 1992r. (14 lat, miesiąc i 23 dni) był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) w W.na stanowisku kierowcy.

/dowód: akta kapitału początkowego: świadectwo pracy k. 11/

Ubezpieczony uprawnienia kat. C do kierowania samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony otrzymał w dniu 28 grudnia 1979r.

/dowód: protokół rozprawy k. 15/

(...)w W.zajmowało się wznoszeniem budynków gospodarczych i remontami. Świadczyło usługi dla rolnictwa. Budowało także klatki dla trzody chlewnej i cieląt i rozwoziło je po kraju. W W.znajdowała się baza transportowa dysponująca samochodami dostawczymi marki Ż., ciężarowymi marki S., J., G., a także ciągnikami.

/dowód: akta sprawy: zeznania świadków: M. S. k. 15v-16 i E. F. k. 16-16v/

Ubezpieczony po podjęciu pracy w (...)w W.początkowo jeździł przez około 4 miesięcy G. w., a potem samochodem marki Ż.przez ponad rok. W trakcie robienia prawa jazdy kategorii „C” także okresowo kierował samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony, a od uzyskania uprawnień kategorii (...)tylko samochodami ciężarowymi powyżej 3,5 tony.

/dowód: okoliczność przyznana - wyjaśnienia ubezpieczonego k. 15v/.

Wraz z ubezpieczonym pracowali M. S.(zatrudniony od na ciągniku01968r. do 1991r. jako kierowca operator) i E. F.(zatrudniony od X 1969r. do 1991r. początkowo na budowie, potem przez 2 lata jako pomocnik na ciągniku, następnie jako kierowca c.,ż., sporadycznie jako kierowca samochodu ciężarowego).

/dowód: akta sprawy: zeznania świadków: M. S. k. 15v-16 i E. F. k. 16-16v/

Nie zachowały się akta osobowe ubezpieczonego z okresu zatrudnienia w (...) w W.. Przechowawcą dokumentów byłych pracowników tego zakładu jest Urząd Gminy Ł.. W Urzędzie zdeponowane sa jedynie kartoteki zarobkowe ubezpieczonego na których widnieje stanowisko kierowca.

/dowód: akta sprawy: pismo Urzędu Gminy Ł. k. 3, ksero kartotek zarobkowych – koperta k. 4 , kartoteki także w aktach kapitału początkowego/

Ubezpieczony pracował jako kierowca samochodu ciężarowego także w okresie zatrudnienia w S. Fabrykach (...) w S. w okresie od 1 czerwca 1994r. do 5 sierpnia 1994r. (2 miesiące i 5 dni).

Pracę zawodową rozpoczął zatrudnieniem w G. P. B. P. w G., gdzie był zatrudniony od 14.07.1969r. do 310.11.1977r. na stanowisku murarz – tynkarz.

/dowód: akta kapitału początkowego: świadectwo pracy z G. P.. B.. P.. k. 7 i świadectwo pracy z Fabryk (...)k. 45/

Ubezpieczony według stanu na dzień 01.01.199r. ma staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 14 lat, 5 miesięcy i 12 dni.

/dowód: jak wyżej/

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego K. T. nie zasługuje na uwzględnienie.

Kwestią wymagającą rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie było ustalenie uprawnień ubezpieczonego do wcześniejszej emerytury z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 , poz. 43 ze zm.).

Zgodnie z art.184 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli w dniu wejścia ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

W myśl ust. 2 art. 184 emerytura przysługuje ubezpieczonym, którzy nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy, w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (warunek w postaci rozwiązania stosunku pracy został zniesiony od dnia 1 stycznia 2013r.).

Okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27, to 25 lat w przypadku mężczyzn. Wiek emerytalny wynika z § 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 43 ze zm.), do którego odsyła art. 32 ust. 4 powołanej ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Dla mężczyzn jest to 60 lat. Wymagany okres zatrudnienia w warunkach szczególnych przewidziany w przepisach dotychczasowych, o którym mowa w art. 184 ust. 1, to okres 15 lat, o czym stanowi § 4 ust. 3 powołanego rozporządzenia.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że ubezpieczony K. T. na dzień złożenia wnioski i na dzień wydania zaskarżonej decyzji miał ukończone 60 lat ( ukończył w dniu 10.11.2012r., wniosek złożył 27.11.2012r.), nie jest członkiem OFE, posiada wymagany ponad 25 letni staż pracy liczony na dzień wejścia w życie ustawy, tj. na dzień 01.01.1999 roku.

Ubezpieczony pozostawał w stosunku pracy, ma umowę na czas określony do końca kwietnia 2013r. Obecnie nie świadczy pracy z uwagi na niezdolność do pracy, pobiera zasiłek chorobowy (okoliczność przyznana protokół rozprawy k. 16v).

Oznacza to, iż jedyną przesłanką jaką musiał ubezpieczony udowodnić w przedmiotowej sprawie była praca w warunkach szczególnych w wymiarze 15 lat według stanu na dzień 01.01.1999r.

W ocenie Sądu jest oczywiste, iż brzmienie zajmowanego stanowiska, jakie widnieje w dokumentach prowadzonych i wystawionych przez pracodawcę nie może mieć rozstrzygającego znaczenia w sprawie. Decyduje rodzaj wykonywanej pracy, co nadto wynika z powołanych wyżej przepisów prawa, w szczególności art. 32 ust. 2 który stanowi, iż dla celów ustalenia uprawnień do emerytury w obniżonym wieku za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Rodzaje prac ustala się na podstawie powołanego już wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który w załączniku A w Działach od I do XIV wymienia rodzaje prac, które są pracą w warunkach szczególnych.

Ponadto należy dodać, iż w myśl § 2 ust. 1 tegoż rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy.

W załączniku A powołanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów Dział VIII wymienia prace: W transporcie i łączności. W punkcie 2 działu VIII wymienione są prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchiu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe, w szczególności zeznania świadków M. S.i E. F.wykazały, iż ubezpieczony był kierowcą samochodu ciężarowego. Sąd dał wiarę przesłuchanym świadkom, iż zapamiętali ubezpieczonego jako kierowcę samochodu ciężarowego i że ubezpieczony był kierowcą samochodu ciężarowego w toku zatrudnienia w (...)w W.. Jednakże Sąd nie mógł pominąć okoliczności, iż ubezpieczony uprawnienia kategorii (...)zdobył dopiero w dniu 28 grudnia 1979r. Sam ubezpieczony, w toku informacyjnego wysłuchania, po zwróceniu uwagi na datę nabycia uprawnień kategorii (...)wyjaśnił, iż początkowo przez około 4 miesięcy kierował g. w.a potem przez okres ponad roczny kierował ż.. Wyjaśnił, iż w toku robienia prawa jazdy kategorii (...)już kierował samochodami ciężarowymi, a po zrobieniu uprawnień już cały czas samochodami ciężarowymi.

Zatem okresu poprzedzającego nabycie uprawnień do kierowania kategorii (...)Sąd nie mógł zaliczyć do okresu pracy w warunkach szczególnych, gdyż praca w warunkach szczególnych musi być wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy (patrz § 2 ust. 1 powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r.). Po pierwsze wątpliwe jest by zakład pracy zlecał wykonywanie pracy pracownikowi na samochodach ciężarowych bez wymaganych uprawnień, a jeśli nawet ubezpieczony w celach instruktażowych i na potrzeby kursu prawa jazdy na kategorię (...)jeździł samochodami ciężarowymi, to trudno obecnie ustalić i przyjąć, iż kierował nimi stale i w pełnym wymiarze czasu pracy skoro sam ubezpieczony wyjaśnił, a wynika to także z zeznań świadków, iż czasem pracownik miał na stanie przypisane i trzy środki transportu. Zatem w oparciu o zebrany materiał dowodowy, mając przy tym na uwadze zasady doświadczenia życiowego Sąd przyjął, iż ubezpieczony przed zdobyciem uprawnień kategorii (...)nie kierował stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na jego stanowisku samochodami ciężarowymi o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony. Zatem w spornym okresie zatrudnienia w (...) w W.ubezpieczony wykazał okres zatrudnienia w warunkach szczególnych w wymiarze12 lat i 2 miesięcy i 4 dni (od 28.12.1979r. do 29.02.1992r.). Po dodaniu okresu zaliczonego przez organ rentowy 2 lata, miesiąc i 7 dni oraz po dodaniu 2 miesięcy i 5 dni pracy w S. Fabrykach (...)dałoby to łącznie 14 lat, 5 miesięcy i 12 dni pracy w warunkach szczególnych.

W tym stanie rzeczy Sąd przyjął, iż ubezpieczony nie spełnia wszystkich przesłanek wymaganych do przyznania świadczenia z art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych albowiem nie wykazał wymaganego 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych według stanu na dzień wejścia w życie obecnie obowiązującej ustawy, czyli na 01.01.1999r.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 477 ¹⁴§ 1 k.p.c., Sąd oddalił odwołanie, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

Na zakończenie należy dodać, iż zadaniem Sądu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przy rozpoznawaniu odwołań od decyzji organów rentowych jest zbadanie czy zaskarżona decyzja jest prawidłowa.

Sąd jednak przeprowadził postepowanie dowodowe albowiem doszło do zmiany art. 184 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i od 1 stycznia 2013r. warunkiem przyznania prawa do emerytury nie jest już rozwiązanie stosunku pracy. Zatem gdyby ubezpieczony wykazał wymagany staż pracy w warunkach szczególnych, to Sąd mógłby przyznać prawo do świadczenia od dnia 1 stycznia 2013r. opierając się na dyspozycji art. 316 § 1 k.p.c. mimo, iż w dacie wydania zaskarżonej decyzji ubezpieczony nie spełniał wszystkich warunków do nabycia prawa do emerytury, gdyż nie rozwiązał stosunku pracy.