Pełny tekst orzeczenia

59



POSTANOWIENIE
z dnia 24 listopada 2003 r.
Sygn. akt Ts 114/03



Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Marek Mazurkiewicz



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Haliny Hajduk w sprawie zgodności:

art. 829 pkt 4 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) z art. 21 oraz art. 22 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,


p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.


UZASADNIENIE:

W skardze konstytucyjnej z dnia 23 czerwca 2003 r., sporządzonej przez pełnomocnika skarżącej, zakwestionowana została zgodność z Konstytucją art. 829 pkt 4 ustawy z dnia 16 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego. Zdaniem skarżącej zaskarżony przepis nie zapewnia należytej ochrony małych podmiotów gospodarczych, stanowiących miejsce pracy właściciela i członków jego rodziny. Skarżąca podkreśla w związku z tym brak w treści art. 829 k.p.c. normy prawnej chroniącej przed egzekucją środków obrotowych zgromadzonych przez podmiot gospodarczy, a która to norma dopuszczałaby możliwość egzekucji jedynie z dochodu osiąganego przez właściciela. Odwołując się do treści art. 21 oraz art. 22 Konstytucji, skarżąca podkreśla, że ważny interes społeczny, zmniejszanie bezrobocia, wolność i opieka w rozwoju prywatnej działalności gospodarczej wymagają stosownej zmiany prawa.
Skarga konstytucyjna sformułowana została w związku z następującym stanem faktycznym. Wobec skarżącej podjęte zostały czynności egzekucyjne w związku z nakazami zapłaty na rzecz jej wierzyciela. W sprawie o sygn. akt Xg z 47/03 Sąd Okręgowy we Wrocławiu postanowieniem z dnia 17 lutego 2003 r. (sprostowanym następnie postanowieniem z dnia 23 kwietnia 2003 r.) oddalił zażalenie skarżącej na orzeczenie Sądu Rejonowego i postanowił nadać klauzulę wykonalności nakazowi zapłaty z dnia 1 kwietnia 1999 r. (sygn. akt IV Ng 229/99). Do skargi konstytucyjnej dołączono także orzeczenia wydane w sprawie o sygn. akt V Cz 171/03. W tym postępowaniu, postanowieniem z dnia 8 stycznia 2003 r., Sąd Rejonowy w Gorzowie Wielkopolskim uwzględnił skargę skarżącej na czynności komornika i jednocześnie uchylił te czynności w sprawie o sygn. akt II KM 159/2001 r. Orzeczenie to zostało jednak następnie uchylone postanowieniem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 30 kwietnia 2003 r., który przekazał sprawę sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z dnia 20 sierpnia 2003 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej, m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącej i w jaki sposób zostały naruszone przez zakwestionowany art. 829 pkt 4 k.p.c. Ponadto wezwano także do doręczenia ostatecznego orzeczenia sądu wydanego w sprawie skarżącej na podstawie zaskarżonego przepisu.
W odpowiedzi na powyższe zarządzenie pełnomocnik skarżącej wystąpił z pismem z dnia 1 września 2003 r., w którym sformułowano ponownie zarzut naruszenia art. 21 oraz art. 22 Konstytucji, zaistniałego wskutek braku ochrony „małych firm” przed egzekucją ze środków obrotowych. W ocenie skarżącej walor ostatecznego rozstrzygnięcia o jej prawach mają zaś dwa orzeczenia, tzn. postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 30 kwietnia 2003 r. oraz postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 23 kwietnia 2003 r.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji, skarga konstytucyjna jest środkiem ochrony wolności i praw przed ich naruszeniem zaistniałym wskutek wydania w sprawie skarżącego ostatecznego orzeczenia sądu lub organu administracji publicznej, wydanego na podstawie przepisów ustawy lub innego aktu normatywnego. W świetle powyższego nie ulega wątpliwości, że przedmiotem skargi konstytucyjnej mogą być wyłącznie takie unormowania, które stanowiły podstawę prawną takiego orzeczenia. Precyzując zasady, na jakich dopuszczalne jest występowanie z tego rodzaju środkiem ochrony, nałożył ustawodawca na skarżącego obowiązek wystąpienia ze skargą konstytucyjną po wyczerpaniu drogi prawnej, o ile droga ta jest przewidziana, w ciągu 3 miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia (art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym). Jednocześnie skarżący zobligowany został także do sprecyzowania wzorca kontroli zaskarżonych przepisów, które następuje przez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób naruszone zostały przez zakwestionowane unormowanie.
W sprawie, w związku z którą sformułowana została niniejsza skarga konstytucyjna powyższe ustawowe wymogi nie zostały spełnione. Przede wszystkim stwierdzić należy, iż dołączone do skargi konstytucyjnej rozstrzygnięcia nie wykazują kwalifikacji, o której mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego nie można przyjąć, aby zaskarżony art. 829 pkt 4 k.p.c. stanowił normatywną podstawę dla orzeczeń wydanych w postępowaniu w sprawie o sygn. akt XG z 47/03. W postępowaniu tym, rozstrzygnięciu podlegała bowiem kwestia nadania klauzuli wykonalności nakazowi zapłaty na rzecz wierzyciela skarżącej. Tymczasem kwestionowany w skardze przepis reguluje jakościowo odmienne zagadnienie dotyczące kategorii przedmiotów wyłączonych spod egzekucji.
Waloru ostatecznego orzeczenia, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji nie spełnia także wskazane w skardze konstytucyjnej postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim, którym orzeczono w przedmiocie skargi na czynności komornika sądowego w sprawie o sygn. akt KM 159/2001. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze konstytucyjnej oraz w piśmie z dnia 1 września 2003 r., orzeczenie to nie prowadzi do ostatecznego zakończenia sprawy skarżącej, a tym samym, do wyczerpania przysługującej jej drogi prawnej. Sąd II instancji uchylił bowiem postanowienie Sądu Rejonowego i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Tym samym, nie doszło do wydania w sprawie skarżącej ostatecznego orzeczenia sądu, jak tego wymaga wskazany na wstępie przepis Konstytucji.
Niezależnie od powyższych okoliczności stwierdzić należy, iż podany w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej sposób naruszenia konstytucyjnych praw skarżącej nie wyczerpuje wymogu, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym, albowiem jest oczywiście bezzasadny. Argumentacja skargi zmierza zasadniczo do wykazania, iż w obowiązującym stanie prawnym brak jest normy prawnej, która w wystarczającym stopniu chroniłaby ekonomiczne interesy „małych podmiotów” w kontekście prowadzonej wobec nich egzekucji świadczeń pieniężnych. Skarżąca nie wykazuje więc w istocie wadliwości zakwestionowanego art. 829 pkt 4 k.p.c., a jedynie stara się podkreślić konieczność takiego zmodyfikowania obowiązującego systemu prawa, które uzupełni go o postulowaną normę prawną chroniącą drobnych przedsiębiorców. Tego rodzaju argumentacja sytuuje się jednakże na płaszczyźnie postulatów de lege ferenda. Te zaś pozostają poza zakresem kompetencji kontrolnych Trybunału Konstytucyjnego.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, działając na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.), orzeka się jak w sentencji.


3