Pełny tekst orzeczenia

213/5/B/2007



POSTANOWIENIE

z dnia 20 września 2006 r.


Sygn. akt Ts 195/06



Trybunał Konstytucyjny w składzie:



Biruta Lewaszkiewicz-Petrykowska,



po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Przemysława Palki, w sprawie zgodności:

1) art. 62 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U z 2002 r. Nr 7, poz. 58, ze zm.) oraz

2) § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania policjantom zezwolenia na podjęcie zajęcia zarobkowego, składania oświadczenia o stanie majątkowym oraz właściwości przełożonych w tych sprawach (Dz. U. Nr 148, poz. 1659),

z art. 22 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,



p o s t a n a w i a:



odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.



UZASADNIENIE



W skardze konstytucyjnej z 25 lipca 2006 r., wniesiono o stwierdzenie niezgodności art. 62 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U z 2002 r. Nr 7, poz. 58, ze zm.) oraz § 2 i 3 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu udzielania policjantom zezwolenia na podjęcie zajęcia zarobkowego, składania oświadczenia o stanie majątkowym oraz właściwości przełożonych w tych sprawach (Dz. U. Nr 148, poz. 1659) z art. 22 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została oparta na następującym stanie faktycznym. Skarżący, będąc zatrudnionym w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie (dalej: WSPol.) uzyskał zezwolenie na podjęcie dodatkowego zatrudnienia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Udzielenie tego zezwolenie było uzależnione od „niekolidowania” dodatkowego zatrudnienia z obowiązkami służbowymi. Pismem z 30 czerwca 2004 r. komendant WSPol. cofnął zgodę na prowadzenie zajęcia zarobkowego poza służbą wobec niewywiązywania się skarżącego z obowiązków służbowych. Skarżący złożył raport o zwolnienie się ze służby w Policji z dniem 31 sierpnia 2004 r. Skarżący złożył skargę do Komendanta Głównego Policji, który jednak pismem z 13 września 2004 r. uznał skargę za bezprzedmiotową, a następnie do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji, który pismem z 27 października 2004 r. podtrzymał stanowisko Komendanta Głównego Policji. Pismem z 21 kwietnia 2006 r. Departament Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów podtrzymał wcześniej zajmowane w tej sprawie stanowisko przez Komendanta Głównego Policji oraz Naczelnika Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.

Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że doszło do naruszenia przysługującej mu wolności działalności gospodarczej polegającego na cofnięciu zezwolenia na dodatkowe zajęcie zarobkowe bez wskazania podstawy prawnej, a także do naruszenia prawa do rozpatrzenia sprawy przez niezależny i bezstronny sąd, albowiem od rozstrzygnięcia komendanta Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie nie przysługuje odwołanie. Skarżący wskazał, że ostatecznym rozstrzygnięciem w jego sprawie jest pismo z Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 21 kwietnia 2006 r.



Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:



Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji przedmiotem skargi konstytucyjnej może być ustawa lub inny akt normatywny, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Oznacza to, że przesłanką rozpoznania skargi konstytucyjnej nie może być wskazanie dowolnego przepisu ustawy lub innego aktu normatywnego, ale tylko takiego, który w konkretnej sprawie stanowił podstawę ostatecznego rozstrzygnięcia.

Zasadniczym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej jest fakt, że pismo Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów nie może być uznane za ostateczne orzeczenie o prawach i wolnościach skarżącego.

Zagadnienie ostateczności rozstrzygnięcia było wielokrotnie przedmiotem rozważań Trybunału Konstytucyjnego (por.: postanowienie z 20 maja 1998 r., sygn. Ts 76/98, OTK ZU nr 1/1999, poz. 53). Art. 79 ust. 1 Konstytucji dopuszcza wniesienie skargi konstytucyjnej, kierowanej przeciwko przepisowi, „na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie” o prawach, wolnościach bądź obowiązkach skarżącego. Jak podkreślał Trybunał Konstytucyjny w swoim orzecznictwie z subsydiarnego charakteru skargi konstytucyjnej wynika, że zawarty w art. 79 ust. 1 Konstytucji zwrot „orzekł ostatecznie” ma ogólny i autonomiczny charakter, odnoszący się do końcowych rozstrzygnięć podejmowanych przez sąd lub organ administracji publicznej. Nie można wnieść skargi konstytucyjnej bez poprzedzającego ją postępowania sądowego lub administracyjnego i przed zapadnięciem w tych postępowaniach końcowego merytorycznego rozstrzygnięcia. Warunkiem dopuszczalności skargi jest wyczerpanie drogi prawnej poprzez złożenie wszystkich przewidzianych prawem środków zaskarżenia, a co za tym idzie doprowadzenie do wydania ostatecznego orzeczenia o określonych w ustawie zasadniczej wolnościach, prawach lub obowiązkach osoby wnoszącej skargę.

Skarżący jako ostateczne rozstrzygnięcie w swojej sprawie wskazuje pismo z Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Pisma tego jednak w żaden sposób nie można uznać za ostateczne orzeczenie w rozumieniu przepisu art. 79 ust. 1 Konstytucji, zawiera ono bowiem jedynie informację, że brak podstaw do zmiany stanowiska zajętego w piśmie Naczelnika Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 27 października 2004 r. oraz ponownie z 31 stycznia 2006 r. podtrzymującego wcześniejsze stanowisko w sprawie (por. też sygn. Ts 80/98, sygn. Ts 156/98, OTK ZU nr 5/1999, poz. 106). Podkreślić należy, że rozstrzygnięcie, z którym skarżący wiąże naruszenie praw i wolności zapadło 30 czerwca 2004 r., zaś 13 września 2004 r. Komendant Główny Policji, w wyniku rozpatrzenia skargi uznał ją za bezprzedmiotową i podtrzymał zapadłe rozstrzygnięcie. Ponadto kolejnej kontroli rozstrzygnięcia, zainicjowanej również skargą skarżącego dokonano 27 października 2004 r., kiedy to Naczelnik Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji podtrzymał stanowisko Komendanta Głównego Policji. W tych rozstrzygnięciach poszukiwać należy orzeczenia, które w sposób ostateczny rozstrzygnęło sprawę skarżącego. Nie sposób uznać, by skarżącemu, wobec niekorzystnych rozstrzygnięć, przysługiwało w toku wyczerpania instancji prawo do wielokrotnego wnoszenia skarg, aż do ich pozytywnego rozpatrzenia. Wyczerpanie drogi prawnej dokonuje się w drodze merytorycznej kontroli poprawności zapadłego rozstrzygnięcia, które w niniejszej sprawie wiązać należy z pismem Naczelnika Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Kolejne skargi skarżącego traktować więc należy jako działania prawne poza zakresem wyczerpania drogi prawnej. Tym samym termin do wniesienia skargi konstytucyjnej w zakresie stawianych zarzutów powinien być liczony od terminu doręczenia wskazanego pisma z 27 października 2004 r., zaś pismo z Departamentu Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów z 21 kwietnia 2006 r. nie może być uznane za ostateczne orzeczenie w niniejszej sprawie. Uznać należy ponadto, że doręczenie pisma Naczelnika Wydziału Skarg i Wniosków Departamentu Kontroli Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 27 października 2004 r., nastąpiło przed dniem 31 stycznia 2006 r., tj. co najmniej przed dniem skierowania przez Departament Kontroli, Skarg i Wniosków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ponownego pisma do skarżącego, zaś skarga konstytucyjna została wniesiona 25 lipca 2006 r., a tym samym nastąpiło przekroczenie terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej w tym zakresie.



W tym stanie rzeczy, należało odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.