Pełny tekst orzeczenia

101/2/B/2007

POSTANOWIENIE
z dnia 27 marca 2007 r.
Sygn. akt Ts 239/06

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Adam Jamróz – przewodniczący
Marek Mazurkiewicz – sprawozdawca
Janusz Niemcewicz,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 2007 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej „SYNDIKAR” sp. z o.o.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 26 września 2006 r. zarzucono, po pierwsze, że § 54 ust. 4 pkt 5 lit. c rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 1997 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 156, poz. 1024, ze zm.; dalej: rozporządzenie z 1997 r.) oraz art. 23 pkt 1 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50, ze zm.; dalej: ustawa o podatku od towarów i usług) są niezgodne: 1) z art. 2 i art. 84 w związku z art. 31 ust. 3 i z art. 64 ust. 3 Konstytucji, w kontekście art. 19 i art. 21 ustawy o podatku od towarów i usług; 2) z art. 92 ust. 1 i art. 241 ust. 1 Konstytucji; 3) z art. 10 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 1, art. 177 i art. 184 Konstytucji, w kontekście art. 2 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), w kontekście art. 19 i 21 ustawy o podatku od towarów i usług; 4) z art. 21 ust. 1, art. 31 ust. 3 w związku z art. 64 ust. 1 i 3 Konstytucji. Po drugie zarzucono, że art. 23 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest niezgodny: 1) z art. 2 i art. 84 w związku z art. 31 ust. 3 i art. 64 ust. 3 Konstytucji, w kontekście art. 19 i art. 21 ustawy o podatku od towarów i usług; 2) z art. 92 i art. 236 ust. 1 Konstytucji; 3) z art. 10 ust. 1, art. 45 ust. 1 w związku z art. 177 i art. 184 Konstytucji, w związku z art. 2 § 1, w kontekście art. 189¹ k.p.c. oraz art. 199a § 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, ze zm.; dalej: ordynacja podatkowa). Po trzecie zarzucono, że art. 120 w związku z art. 210 § 1 pkt 4 i § 4, w kontekście art. 3 pkt 1 i 2 ordynacji podatkowej oraz w kontekście art. 19 i art. 21 ustawy o podatku od towarów i usług oraz § 54 ust. 4 pkt 5 lit. c rozporządzenia z 1997 r. jest niezgodny z art. 84 i art. 217 Konstytucji. Po czwarte zarzucono, że art. 233 § 1 pkt 1 ordynacji podatkowej jest niezgodny z art. 78 Konstytucji. Po piąte zarzucono, że art. 3 oraz art. 134, 141 § 4, art. 145 § 1 w związku z art. 145 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.; dalej: prawo o postępowaniu) są niezgodne z art. 45 ust. 1 w związku z art. 78, art. 176 ust. 1, art. 177 i art. 184 Konstytucji, w związku z art. 2 § 1, w kontekście art. 189¹ k.p.c. oraz art. 199a § 3 ordynacji podatkowej. Po szóste zarzucono, że art. 184 oraz art. 141 § 4 w związku z art. 193 prawa o postępowaniu jest niezgodny: 1) z art. 78 i art. 176 ust. 1 w związku z art. 45 ust. 1 Konstytucji; 2) z art. 10 ust. 1 i 2 w związku z art. 177 i art. 184 Konstytucji w związku z art. 2 § 1, w kontekście art. 189¹ k.p.c. oraz art. 199a § 3 ordynacji podatkowej.
Zarządzeniem sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2006 r. wezwano pełnomocnika skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej poprzez: 1) dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego (przez poprawne wskazanie jednostek redakcyjnych tych aktów), na podstawie którego orzeczono ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach skarżącej określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżąca domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją; 2) wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa skarżącej, zostały – jej zdaniem – naruszone przez przepisy, o których mowa wyżej oraz wskazanie sposobu ich naruszenia; 3) uzasadnienie skargi z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego, a także 4) doręczenie decyzji Inspektora Kontroli Skarbowej z 28 listopada 2001 r. (znak: UKS.PFB/2062/VAT99/091/01).
W piśmie z 11 grudnia 2006 r. pełnomocnik skarżącej odniósł się do stwierdzonych braków formalnych skargi konstytucyjnej.
Postanowieniem z 24 stycznia 2007 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Podstawę odmowy stanowił art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.: dalej ustawa o TK), bowiem braki formalne skargi konstytucyjnej nie zostały usunięte w ustawowo określonym terminie.
Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynikało jednoznacznie, że zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2006 r., wzywające do uzupełnienia braków wniesionej skargi, zostało doręczone pełnomocnikowi skarżącej 4 grudnia 2006 r. W piśmie z 11 grudnia 2006 r. pełnomocnik skarżącej odnosząc się do stwierdzonych braków formalnych skargi konstytucyjnej, poprzestał na doręczeniu decyzji Inspektora Kontroli Skarbowej z 28 listopada 2001 r. (znak: UKS.PFB/2062/VAT99/091/01), nie usuwając braków formalnych skargi, wskazanych w pkt 1-3 zarządzenia z 21 listopada 2006 r.
W zażaleniu z 5 lutego 2007 r., złożonym na powyższe postanowienie, pełnomocnik skarżącej wniósł o uwzględnienie zażalenia i nadanie biegu skardze konstytucyjnej a także o uchylenie lub zmianę zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2006 r. w części obejmującej punkty 1, 2 i 3 tego zarządzenia.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że zaskarżone postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest prawidłowe, zaś zarzuty zawarte we wniesionym zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
Na wstępie przypomnieć należy, że zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy o TK, skarżąca może wnieść zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej w terminie 7 dni od daty doręczenia tego postanowienia. Na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Oznacza to, że Trybunał Konstytucyjny rozpatrując zażalenie analizuje przede wszystkim zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego postanowienia i do tego ogranicza rozpoznanie środka odwoławczego, o którym mowa w art. 36 ust. 4-7 ustawy o TK.
Trybunał Konstytucyjny podkreśla, że podstawę prawną postanowienia o odmowie nadania dalszego biegu rozpatrywanej skardze konstytucyjnej stanowił art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, a więc zaistnienie przesłanki nieusunięcia braków formalnych skargi w określonym terminie. Po zbadaniu argumentów sformułowanych w zażaleniu, Trybunał Konstytucyjny ustalił, że nie odnoszą się one, a tym samym nie podważają stwierdzonego w zaskarżonym postanowieniu faktu nieusunięcia, w ustawowym terminie, braków formalnych skargi, wskazanych w pkt 1-3 zarządzenia sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2006 r.
Zarzuty zażalenia sprowadzają się natomiast do twierdzenia, że kwestionowane postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 24 stycznia 2007 r. narusza art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK. Zdaniem pełnomocnika skarżącej, naruszenie jest wynikiem ustalenia przez Trybunał, że wniesiona skarga konstytucyjna zawierała braki formalne, o których mowa w pkt 1-3 powołanego zarządzenia, a pełnomocnik ich nie usunął w terminie. Pełnomocnik skarżącej uznaje ponadto, że powołane przepisy ustawy o TK zostały także naruszone w rezultacie ustalenia przez Trybunał, że „nie wykonanie dowolnego zarządzenia (…), niezależnie od tego, czy i na ile dane zarządzenie znajduje oparcie w rzeczywistości (...), pozwala na odmówienie nadania biegu skardze konstytucyjnej”.
Trybunał Konstytucyjny stwierdza oczywistą bezzasadność zarzutów naruszenia art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK. Trybunał Konstytucyjny w obecnym składzie w pełni podtrzymuje stanowisko przedstawione w zaskarżonym postanowieniu. W ocenie Trybunału nie ulega bowiem wątpliwości, że rozpatrywana skarga konstytucyjna zawierała braki formalne, a zarządzenie sędziego Trybunału Konstytucyjnego z 21 listopada 2006 r., wzywające do ich usunięcia w ustawowym terminie, pod rygorem odmowy nadania skardze dalszego biegu, nie zostało wykonane (odnośnie do pkt 1-3).
Trybunał Konstytucyjny przypomina zatem, że w pkt 1 zarządzenia wezwano do uzupełnienia braku formalnego skargi konstytucyjnej poprzez dokładne określenie ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o wolnościach lub prawach albo obowiązkach określonych w Konstytucji i w stosunku do którego skarżąca domaga się stwierdzenia niezgodności z Konstytucją. W świetle art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK wezwanie to stało się konieczne, gdyż pełnomocnik skarżącej wniósł dwie „skargi konstytucyjne” (oznaczając je jako I. i II.). Stąd usunięcie powyższego braku pozwoliłoby ustalić, które rozstrzygnięcie pełnomocnik uważa za ostatecznie orzekające o prawach i wolnościach skarżącej określonych w Konstytucji, skoro (jak sam określił) przepisy poddane kontroli „wprost lub pośrednio” stanowiły podstawę decyzji organów podatkowych.
Uzupełnienie braku formalnego (pkt 2 zarządzenia) poprzez wskazanie, jakie konstytucyjne wolności lub prawa i w jaki sposób – zdaniem skarżącej – zostały naruszone (art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK), miało wyjaśnić wątpliwości dotyczące wzorców konstytucyjnych, które – co do zasady – nie kreują praw czy wolności skarżącej (np. art. 10 ust. 1, art. 92 ust. 1, art. 241 ust. 1 Konstytucji), a także wzorców kontroli innych niż konstytucyjne (np. tak przy zarzucie naruszenia art. 45 ust. 1 Konstytucji „w związku” z art. 2 § 1 k.p.c., „w kontekście” art. 189¹ k.p.c. oraz art. 199a § 3 ordynacji podatkowej).
W myśl art. 47 ust. 1 pkt 3 ustawy o TK skarga powinna zawierać uzasadnienie z podaniem dokładnego opisu stanu faktycznego. Jeżeli zatem sam pełnomocnik „uznaje za zbędne przedstawienie części sprawozdawczej (...) wobec dostatecznego jej przedstawienia w uzasadnieniu kwestionowanej decyzji II instancji (kserokopia (...) w załączeniu (...))”, to wezwanie do uzupełnienia braku formalnego skargi w tym zakresie (pkt 3 zarządzenia), było konieczne i uzasadnione.
Podsumowując, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że rozpatrywana skarga zawierała braki formalne, które nie zostały uzupełnione w terminie, co stanowiło, zgodnie z art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, podstawę odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W konsekwencji zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.
Trybunał Konstytucyjny uznaje także oczywistą bezzasadność zarzutu naruszenia przez zaskarżone postanowienie: po pierwsze, art. 79 Konstytucji, gdyż żaden z argumentów nie odnosi się do art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK, tzn. przesłanki odmowy; po drugie, art. 2 Konstytucji w związku z art. 328 § 2 w związku z art. 361 k.p.c. i w związku z art. 20 ustawy o TK, bowiem na etapie uzupełnienia braków formalnych skargi konstytucyjnej ustawa o TK nie przyznaje skarżącemu żadnych środków prawnych, pozwalających żądać wyjaśnienia czy uzasadnienia zarządzenia, wzywającego do uzupełnienia braków formalnych.

W tym stanie rzeczy należało orzec jak w sentencji.