Pełny tekst orzeczenia

170/4/B/2008





POSTANOWIENIE


z dnia 23 stycznia 2008 r.


Sygn. akt Ts 259/07





Trybunał Konstytucyjny w składzie:





Bohdan Zdziennicki,





po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Krzysztofa Suskiego w sprawie zgodności:


art. 1 pkt 1 lit. a, art. 1 pkt 2 i art. 2 ustawy z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109) z art. 2, art. 10 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 42 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,





p o s t a n a w i a:





odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.





UZASADNIENIE





W skardze konstytucyjnej złożonej do Trybunału Konstytucyjnego 30 października 2007 r. pełnomocnik skarżącego wniósł o kontrolę konstytucyjności art. 1 pkt 1 lit. a, art. 1 pkt 2 i art. 2 ustawy z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109). Jako wzorce kontroli przywołane w skardze zostały: art. 2, art. 10 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 42 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.


Skarga niniejsza wniesiona została w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny: postanowieniem z 26 czerwca 2007 r. Sąd Okręgowy w Gdańsku – IV Wydział Karny (sygn. akt IV K 225/96) nie uwzględnił wniosku o zawieszenie toczącego się postępowania karnego ze względu na wątpliwości prawne dotyczące zgodności z Konstytucją przepisów kwestionowanej ustawy. Po rozpatrzeniu zażalenia wniesionego od powyższego orzeczenia Sąd Apelacyjny w Gdańsku – II Wydział Karny postanowieniem z 25 lipca 2007 r. (sygn. akt II AKz 423/07) orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonego postanowienia.


Z wydaniem wskazanych w skardze rozstrzygnięć wiąże skarżący naruszenie prawa do sprawiedliwego rozpatrzenia jego sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki poprzez wydłużenie terminów przedawnienia karalności przestępstwa na podstawie kwestionowanych w skardze regulacji, wydanych w celu wywarcia wpływu na jedną konkretną sprawę. Fakt, iż przepisy ustawy nowelizującej nie wydłużyły terminów przedawnienia innych przestępstw publicznoskargowych oraz w ogóle nie wpłynęły na terminy przedawnienia karalności i ścigania przestępstw prywatnoskargowych dyskryminuje skarżącego w zakresie przysługującego mu prawa do sprawiedliwego rozpoznania sprawy (art. 32 Konstytucji w zw. z art. 45 ust. 1). Naruszenia praw określonych w art. 42 ust. 1 w zw. z art. 45 ust. 1 Konstytucji upatruje skarżący w podleganiu przez niego odpowiedzialności karnej, pomimo tego, iż wykładnia znowelizowanych przepisów powinna uwzględniać wynikającą z art. 4 § 1 k.k. zasadę stosowania ustawy względniejszej dla oskarżonego.


W uzasadnieniu podniesionych w skardze zarzutów skarżący wywodzi, iż przepisy kodeksu karnego regulujące terminy przedawnienia karalności przestępstw zmieniane są w sposób mechaniczny i nieuzasadniony. Labilność przepisów ingerujących w prawa i wolności obywatelskie, a więc przede wszystkim przepisów prawa karnego, narusza – zdaniem skarżącego – fundamentalne zasady demokratycznego państwa prawnego, a w szczególności zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przezeń prawa, a także narusza prawa skarżącego do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie. Fakt, że decyzja legislacyjna bezpośrednio ingerowała w toczące się postępowanie karne uzasadnia tezę, iż poprzez uchwalenie kwestionowanej ustawy doszło do naruszenia zasady trójpodziału władz, stanowiącej fundament ustroju demokratycznego.





Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:





Skarga konstytucyjna stanowi szczególny środek prawny, służący ochronie przysługujących każdemu konstytucyjnych praw i wolności, którego wniesienie jest jednakże warunkowane spełnieniem szeregu wymogów – wynikających przede wszystkim z art. 79 ust. 1 Konstytucji, a doprecyzowanych w ustawie z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.). Zgodnie z art. 79 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Badanie w trybie skargi konstytucyjnej zgodności z Konstytucją określonego przepisu dopuszczalne jest zatem tylko w takiej sytuacji, w której przepis ten będzie stanowił podstawę rozstrzygnięcia, z którego wydaniem wiąże skarżący naruszenie przysługujących mu praw konstytucyjnych.


Ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji jest – zdaniem skarżącego – postanowienie Sądu Okręgowego w Gdańsku z 22 czerwca 2007 r. (sygn. akt IV K 225/96) odmawiające zawieszenia postępowania. Zdaniem orzekającego organu, fakt wystąpienia przez sąd z pytaniem prawnym w sprawie zgodności z Konstytucją znowelizowanych przepisów ustawy z 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny nie stanowi długotrwałej przeszkody w rozumieniu art. 22 k.p.k., uniemożliwiającej prowadzenie postępowania karnego w sprawie skarżącego.


Przepisy, przeciwko którym wysuwa się zarzut niezgodności z Konstytucją to: art. 1 pkt 1 lit. a, art. 1 pkt 2 i art. 2 ustawy z dnia 3 czerwca 2005 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz. U. Nr 132, poz. 1109). Treścią tych regulacji jest wprowadzenie nowych terminów przedawnienia ścigania i karalności określonej kategorii przestępstw oraz powtórzenie zasady prawa karnego intertemporalnego, zawartej już w ustawie z 6 czerwca 1997 r. przepisy wprowadzające kodeks karny, zgodnie z którą do czynów popełnionych przed wejściem w życie kwestionowanej ustawy stosuje się nowe terminy przedawnienia, chyba że dotychczasowy termin już upłynął.


Nie budzi wątpliwości Trybunału Konstytucyjnego, iż wskazane powyżej przepisy nie stanowiły podstawy rozstrzygnięcia wskazanego w skardze jako ostateczne. Art. 22 k.p.k., regulujący przesłanki zawieszenia postępowania stanowi: „Jeżeli zachodzi długotrwała przeszkoda uniemożliwiająca prowadzenie postępowania, a w szczególności jeżeli nie można ująć oskarżonego lub nie może on brać udziału w postępowaniu z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby, postępowanie zawiesza się na czas trwania przeszkody”. Już pobieżna analiza tego przepisu prowadzi do wniosku, iż kwestie materialnoprawne związane z popełnionym czynem, takie jak m.in. bieg terminów przedawnienia, nie mają żadnego wpływu na decyzję o zawieszeniu postępowania. Treść zaskarżonych przepisów nie mogła zatem w żaden sposób wpływać na kierunek wydanego w sprawie rozstrzygnięcia.


Konkluzja, iż kwestionowany w skardze konstytucyjnej przepis nie stanowił podstawy rozstrzygnięcia, z którego wydaniem wiąże skarżący naruszenie przysługujących mu praw oznacza, iż nie zostały spełnione przesłanki formalne skargi konstytucyjnej, co uzasadnia odmowę nadania dalszego biegu wniesionej skardze. W tym stanie rzeczy, na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 3 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) należało odmówić nadania dalszego biegu wniesionej skardze konstytucyjnej.





Mając powyższe na uwadze, należało orzec jak na wstępie.