Pełny tekst orzeczenia

256/4/B/2009

POSTANOWIENIE
z dnia 15 lipca 2009 r.
Sygn. akt Ts 244/07

Trybunał Konstytucyjny w składzie:


Marek Mazurkiewicz – przewodniczący


Stanisław Biernat – sprawozdawca


Andrzej Rzepliński,


po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 marca 2009 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Zdzisława Z.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej z 15 października 2007 r. wniesiono o stwierdzenie niezgodności: art. 219 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm., dalej: p.s.a.) z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji; art. 221 w zw. z art. 220 § 1 i 2 p.s.a. z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji.
Skarżący zarzucił w skardze konstytucyjnej, że zaskarżony art. 219 § 1 p.s.a. jest niezgodny z art. 2 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji. Zawarty w tym przepisie zwrot „przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie” nie może być rozumiany jako termin zawity do uiszczenia opłaty sądowej, powstaje zatem – w przekonaniu skarżącego – niedająca się usunąć wątpliwość co do początku i końca biegu terminu w tym zakresie. Skarżący wskazał także, że art. 221 p.s.a. jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 oraz art. 45 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w jakim pozwala sądom orzekającym na uznanie, że pismo wnoszone przez pełnomocnika podlega opłacie stałej już w dacie wniesienia pisma. Zdaniem skarżącego praktyka orzecznicza przyznała zaskarżonym przepisom inną funkcję niż wynika to z ich treści.
Postanowieniem z 26 marca 2009 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Podstawowym powodem odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej było nieuzupełnienie braków skargi konstytucyjnej oraz stwierdzenie zbędności orzekania w zakresie zaskarżonych przepisów, a także oczywista bezzasadność zarzutów. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny, skarżący, mimo wezwania zarządzeniem sędziego Trybunału z 15 kwietnia 2008 r., nie uzupełnił braków skargi przez: doręczenie kopii orzeczeń zapadłych w sprawie, w ramach wyczerpania drogi prawnej; dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2 Konstytucji przez zaskarżony przepis art. 219 § 1 p.s.a.; dokładne określenie sposobu naruszenia konstytucyjnych praw i wolności skarżącego, wyrażonych w art. 2 i art. 45 ust. 1 Konstytucji przez zaskarżony przepis art. 221 w zw. z art. 220 § 1 i 2 p.s.a. Ze względu na fakt, że pełnomocnik skarżącego wniósł pismo informujące o zmianie adresu do doręczeń po wystąpieniu skutku prawnego, o którym mowa w art. 136 § 2 k.p.c., a nadto nie wnosił o przywrócenie terminu do dokonania czynności w toku postępowania, Trybunał uznał tę okoliczność za samodzielną przesłankę odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej. Nadto, Trybunał wskazał na zbędność orzekania, wynikającą z wyroku z 7 marca 2006 r. (SK 11/05, OTK ZU nr 3/A/2006, poz. 27), w którym Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 219 § 2 i art. 221 p.s.a. są zgodne z art. 45 ust. 1 oraz nie są niezgodne z art. 77 ust. 2 Konstytucji, oraz z wyroku z 12 września 2006 r. (SK 21/05, OTK ZU nr 8/A/2006, poz. 103), w którym Trybunał uznał, że art. 221 p.s.a. jest zgodny z art. 2, art. 45 ust. 1, art. 77 ust. 2 oraz art. 176 Konstytucji. Nadto, za oczywiście bezzasadne uznał Trybunał twierdzenie, że obowiązek wniesienia opłaty, określony przez sformułowanie „przy wniesieniu do sądu”, oznacza przyjęcie praktyki niezgodnej z treścią zaskarżonych przepisów, prowadzące do zamknięcia stronie prawa do sądu. Trybunał podkreślił, że obowiązujący system wnoszenia środków odwoławczych we wszystkich procedurach sądowych opiera się na konstrukcji wnoszenia środka odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie.
Skarżący wniósł zażalenie na postanowienie o odmowie nadania skardze dalszego biegu. Wskazał w nim, że podniesione w skardze konstytucyjnej zarzuty nie zostały przez Trybunał rozpoznane, w szczególności brak jest analizy kwestionowanych przepisów p.s.a. w zakresie ich zgodności z przepisami Konstytucji. Zdaniem skarżącego Trybunał bezpodstawnie przyjął za spóźnione zawiadomienie o zmianie adresu kancelarii pełnomocnika. Zawiadomienie to świadczy w opinii skarżącego o braku skutecznego doręczenia zarządzenia wzywającego do uzupełnieniu braków i wskazuje na celowość ponownego przesłania zarządzenia na aktualny adres pełnomocnika. Wskazuje, że o wezwaniu do uzupełniania braków pełnomocnik skarżącego dowiedział się z treści zaskarżonego postanowienia. Zdaniem skarżącego Trybunał nieprawidłowo przyjął oczywistą bezzasadność stawianych w skardze zarzutów, odwołując się przy tym do utrwalonego orzecznictwa zamiast do treści zaskarżonych przepisów. Skarżący odrzuca także stanowisko Trybunału, jakoby art. 2 i art. 32 Konstytucji nie stanowiły konkretnych praw i wolności obywatelskich, skoro w jego przekonaniu wyrażają je wszystkie przepisy Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś zarzuty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń dokonanych w przedmiotowym postanowieniu i w ocenie Trybunału nie zasługują na uwzględnienie.
Trybunał Konstytucyjny zasadnie przyjął istnienie dwóch niezależnych i samodzielnych podstaw odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej. Wbrew twierdzeniom skarżącego, nie sposób uznać, by brak zawiadomienia przez pełnomocnika o zmianie adresu siedziby prowadził do niemożliwości skutecznego doręczenia zarządzenia wzywającego do uzupełnieniu braków skargi konstytucyjnej. Należy podzielić stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu, że zgodnie z jednoznaczną treścią stosowanego w tym zakresie odpowiednio art. 136 § 2 k.p.c. w zw. z art. 20 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) to na skarżącym ciąży obowiązek zawiadomienia o każdej zmianie adresu zamieszkania, a w przypadku jego pełnomocnika – adresu siedziby kancelarii. Ze względu na fakt, że pełnomocnik skarżącego wniósł pismo informujące o zmianie adresu do doręczeń po wystąpieniu skutku prawnego, o którym mowa w art. 136 § 2 k.p.c., a nadto nie wnosił o przywrócenie terminu do dokonania czynności w toku postępowania, Trybunał zasadnie uznał tę okoliczność za samodzielną przesłankę odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej.
W niniejszej sprawie zachodzi także druga przesłanka odmowy nadania biegu skardze konstytucyjnej, w postaci zbędności orzekania, na którą zasadnie wskazał Trybunał w zaskarżonym postanowieniu. Zbędność ta wynika z faktu, że Trybunał Konstytucyjny orzekał już wcześniej w kwestii zgodności zaskarżonych art. 219 i art. 221 p.s.a. z art. 45 ust. 1 Konstytucji. Także ta okoliczność samodzielnie przesądza o niedopuszczalności nadania biegu skardze konstytucyjnej. Wskazać należy, że wbrew twierdzeniom skarżącego rozważania Trybunału, wskazujące na oczywistą bezzasadność zarzutów w zakresie niezgodności art. 219 § 1 p.s.a. z art. 45 ust. 1 Konstytucji, nie były oparte na analizie „utrwalonego orzecznictwa”, lecz na treści przepisów określających model środków odwoławczych, właściwy dla wszystkich procedur sądowych. Jak wynika z treści skargi konstytucyjnej i zapadłych orzeczeń, skarżący nie wykazał sposobu naruszenia swych konstytucyjnych praw i wolności. Brak akceptacji skarżącego dla utrwalonego w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego sposobu rozumienia gwarancji określonych w art. 2 i art. 32 Konstytucji nie podważa prawidłowości poczynionych w tym zakresie ustaleń. Wskazać należy, że przyjęty sposób interpretacji roli powyższych wzorców konstytucyjnych w postępowaniu ze skargi konstytucyjnej uwzględniać musi charakter tego wyjątkowego środka prawnego. Wynika on bezpośrednio z treści art. 79 ust. 1 Konstytucji.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.