Ts 49/09
-
Data orzeczenia:
-
Organ orzekający:
-
Skład sędziowski:
Powołane przepisy:
Dodatkowe informacje:
-
Sprawy przywołane w treści orzeczenia:
Pełny tekst orzeczenia
139/2/B/2011
POSTANOWIENIE
z dnia 1 kwietnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 49/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski – przewodniczący
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Zbigniew Cieślak,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 grudnia 2010 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Władysława G.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 20 lutego 2010 r. skarżący zarzucił, że art. 1059 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 26 października 1971 r. zmieniającą ustawę – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 27, poz. 252) oraz w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) – w zakresie, w jakim przepis ten stosuje się do dziedziczenia spadków obejmujących gospodarstwa rolne, które zostały otwarte po wejściu w życie przepisów kodeksu cywilnego o dziedziczeniu gospodarstw rolnych, a przed dniem 14 lutego 2001 r., odnośnie do których nieprawomocne orzeczenie nastąpiło przed 14 lutego 2001 r. – jest niegodny z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Postanowieniem z 14 grudnia 2010 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że wskazany przez skarżącego art. 1059 k.c. był podstawą postanowień wydanych w sprawie spadkowej przez sądy w latach 1999 i 2001. W związku z tymi postanowieniami nie mogła być skutecznie wniesiona w 2009 r. skarga konstytucyjna ze względu na upływ terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W niniejszej sprawie skarżący dołączył do skargi konstytucyjnej również postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 12 marca 2008 r. i postanowienie Sądu Najwyższego z 17 października 2008 r., jednak podstawą odrzucenia skargi o wznowienie jest niespełnienie przesłanki z art. 4011 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), a nie kwestionowany przepis prawa materialnego – art. 1059 k.c. Ponadto Trybunał stwierdził, że sytuacja skarżącego mieści się w zakresie zastosowania art. 1059 k.c., który był przedmiotem kontroli w sprawie o sygn. P 4/99 (wyrok TK z 5 stycznia 2001 r., OTK ZU nr 1/2001, poz. 5).
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił, że Trybunał Konstytucyjny dokonał nieprawidłowych ustaleń, polegających na przyjęciu, że art. 1059 k.c. nie był podstawą rozstrzygnięć Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 12 marca 2008 r. i Sądu Najwyższego z 17 października 2008 r. W ocenie skarżącego, choć postępowanie, w którym wydano powyższe orzeczenia, toczyło się w trybie wznowieniowym, to „jednak bez względu na powyższe, postępowanie dotyczyło przepisu art. 1059 k.c., który został powołany w przedmiotowej skardze konstytucyjnej”. Odnosząc się do wyroku w sprawie P 4/99, skarżący wskazał, że „co do zasady tego wyroku nie kwestionuje, a jedynie podnosi, że zgodnie z Konstytucją prawo ograniczające dziedziczenie gospodarstw rolnych, skoro zostało uznane za niekonstytucyjne, to już przynajmniej od tej daty nie powinno być stosowane”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś argumenty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie. Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyniku wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest jedynie prawidłowość dokonanego w nim rozstrzygnięcia.
Skarżący błędnie pojmuje przedmiot postępowania wznowieniowego. Nie jest nim bowiem rozstrzygnięcie o prawach podmiotowych, wynikających z przepisów materialnych, ale orzeczenie o tym, czy zachodzi jedna z podstaw wznowienia postępowania, wymieniona w art. 401 lub art. 4011 k.p.c. Ani Sąd Okręgowy w Rzeszowie, ani Sąd Najwyższy nie mogły wydać (i nie wydały) orzeczeń w przedmiocie nabycia praw do spadku.
Trybunał Konstytucyjny ustalił również, że w zażaleniu nie sformułowano stanowiska, które podważyłoby trafność uznania uzasadnienia skargi konstytucyjnej za polemikę skarżącego z wyrokiem w sprawie P 4/99.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 7 ustawy o TK nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 14 grudnia 2010 r. o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.
POSTANOWIENIE
z dnia 1 kwietnia 2011 r.
Sygn. akt Ts 49/09
Trybunał Konstytucyjny w składzie:
Marek Kotlinowski – przewodniczący
Stanisław Rymar – sprawozdawca
Zbigniew Cieślak,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 14 grudnia 2010 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Władysława G.,
p o s t a n a w i a:
nie uwzględnić zażalenia.
UZASADNIENIE
W skardze konstytucyjnej z 20 lutego 2010 r. skarżący zarzucił, że art. 1059 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.; dalej: k.c.) w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 26 października 1971 r. zmieniającą ustawę – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 27, poz. 252) oraz w brzmieniu nadanym przez ustawę z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 55, poz. 321) – w zakresie, w jakim przepis ten stosuje się do dziedziczenia spadków obejmujących gospodarstwa rolne, które zostały otwarte po wejściu w życie przepisów kodeksu cywilnego o dziedziczeniu gospodarstw rolnych, a przed dniem 14 lutego 2001 r., odnośnie do których nieprawomocne orzeczenie nastąpiło przed 14 lutego 2001 r. – jest niegodny z art. 2, art. 64 ust. 1 i 2 w zw. z art. 21 ust. 1 i art. 31 ust. 3 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji.
Postanowieniem z 14 grudnia 2010 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W uzasadnieniu Trybunał podkreślił, że wskazany przez skarżącego art. 1059 k.c. był podstawą postanowień wydanych w sprawie spadkowej przez sądy w latach 1999 i 2001. W związku z tymi postanowieniami nie mogła być skutecznie wniesiona w 2009 r. skarga konstytucyjna ze względu na upływ terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). W niniejszej sprawie skarżący dołączył do skargi konstytucyjnej również postanowienie Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 12 marca 2008 r. i postanowienie Sądu Najwyższego z 17 października 2008 r., jednak podstawą odrzucenia skargi o wznowienie jest niespełnienie przesłanki z art. 4011 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), a nie kwestionowany przepis prawa materialnego – art. 1059 k.c. Ponadto Trybunał stwierdził, że sytuacja skarżącego mieści się w zakresie zastosowania art. 1059 k.c., który był przedmiotem kontroli w sprawie o sygn. P 4/99 (wyrok TK z 5 stycznia 2001 r., OTK ZU nr 1/2001, poz. 5).
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił, że Trybunał Konstytucyjny dokonał nieprawidłowych ustaleń, polegających na przyjęciu, że art. 1059 k.c. nie był podstawą rozstrzygnięć Sądu Okręgowego w Rzeszowie z 12 marca 2008 r. i Sądu Najwyższego z 17 października 2008 r. W ocenie skarżącego, choć postępowanie, w którym wydano powyższe orzeczenia, toczyło się w trybie wznowieniowym, to „jednak bez względu na powyższe, postępowanie dotyczyło przepisu art. 1059 k.c., który został powołany w przedmiotowej skardze konstytucyjnej”. Odnosząc się do wyroku w sprawie P 4/99, skarżący wskazał, że „co do zasady tego wyroku nie kwestionuje, a jedynie podnosi, że zgodnie z Konstytucją prawo ograniczające dziedziczenie gospodarstw rolnych, skoro zostało uznane za niekonstytucyjne, to już przynajmniej od tej daty nie powinno być stosowane”.
Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone postanowienie jest prawidłowe, zaś argumenty podniesione w zażaleniu nie podważają ustaleń przedstawionych w tym orzeczeniu i dlatego nie zasługują na uwzględnienie. Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Trybunał Konstytucyjny w wyniku wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej jest jedynie prawidłowość dokonanego w nim rozstrzygnięcia.
Skarżący błędnie pojmuje przedmiot postępowania wznowieniowego. Nie jest nim bowiem rozstrzygnięcie o prawach podmiotowych, wynikających z przepisów materialnych, ale orzeczenie o tym, czy zachodzi jedna z podstaw wznowienia postępowania, wymieniona w art. 401 lub art. 4011 k.p.c. Ani Sąd Okręgowy w Rzeszowie, ani Sąd Najwyższy nie mogły wydać (i nie wydały) orzeczeń w przedmiocie nabycia praw do spadku.
Trybunał Konstytucyjny ustalił również, że w zażaleniu nie sformułowano stanowiska, które podważyłoby trafność uznania uzasadnienia skargi konstytucyjnej za polemikę skarżącego z wyrokiem w sprawie P 4/99.
Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, należało na podstawie art. 49 w zw. z art. 36 ust. 7 ustawy o TK nie uwzględnić zażalenia wniesionego na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z 14 grudnia 2010 r. o odmowie nadania niniejszej skardze konstytucyjnej dalszego biegu.