Pełny tekst orzeczenia

195/2/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 16 marca 2012 r.
Sygn. akt Ts 314/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Piotr Tuleja,

po wstępnym rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym skargi konstytucyjnej Barbary S. w sprawie zgodności:
art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155, poz. 1287, ze zm.) z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,

p o s t a n a w i a:

odmówić nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej.

UZASADNIENIE

W sporządzonej przez adwokata ustanowionego pełnomocnikiem z urzędu skardze konstytucyjnej Barbary S. (dalej: skarżąca), wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 12 listopada 2011 r. (data nadania), zarzucono niezgodność art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o restrukturyzacji niektórych należności publicznoprawnych od przedsiębiorców (Dz. U. Nr 155, poz. 1287, ze zm.) z art. 64 ust. 2 w związku z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.

Skarga konstytucyjna została wniesiona w związku z wydaniem przez Naczelny Sąd Administracyjny – Izbę Gospodarczą wyroku z 9 grudnia 2010 r. (sygn. akt II GSK 1037/09), oddalającego skargę kasacyjną skarżącej od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z 17 marca 2009 r. (sygn. akt III SA/Lu 467/08) w sprawie oddalenia skargi na decyzję Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z 16 lipca 2008 r. (nr 674/2008) o odmowie umorzenia należności z tytułu opłaty dodatkowej.

W ocenie skarżącej zakwestionowana regulacja godzi w konstytucyjne zasady sprawiedliwości społecznej, zaufania do państwa i prawa, równości oraz ochrony prawa własności „poprzez niewłaściwe skonstruowanie tego przepisu w sprawie restrukturyzacji opłaty dodatkowej, przez co wyłącza ją spod restrukturyzacji, a tym samym jej umorzenia w ramach procesu restrukturyzacyjnego”.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 79 ust. 1 Konstytucji każdy, czyje konstytucyjne wolności lub prawa zostały naruszone, ma prawo, na zasadach określonych w ustawie, wnieść skargę w sprawie zgodności z Konstytucją ustawy lub innego aktu normatywnego, na podstawie którego sąd lub organ administracji publicznej orzekł ostatecznie o jego wolnościach lub prawach albo o jego obowiązkach określonych w Konstytucji. Wspomniane wyżej zasady, na jakich dopuszczalne jest korzystanie z tego środka ochrony praw i wolności, precyzuje ustawa z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK). Wedle jej art. 46 ust. 1 skarga konstytucyjna może być wniesiona po wyczerpaniu drogi prawnej, w terminie trzech miesięcy od doręczenia skarżącemu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. W związku z podjętymi przez skarżącego działaniami zmierzającymi do uzyskania pomocy prawnej z urzędu, istotnego znaczenia nabiera także unormowanie art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK, zgodnie z którym, do czasu rozstrzygnięcia przez sąd wniosku w tej sprawie ulega zawieszeniu termin przewidziany w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.
Uwzględniając powyższe regulacje, Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że analizowana skarga konstytucyjna została wniesiona z przekroczeniem terminu występowania z tego rodzaju środkiem prawnym. Trybunał – na podstawie danych zawartych w uzasadnieniu skargi konstytucyjnej – ustalił bowiem, że pełnomocnik skarżącej w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym 8 lutego 2011 r. otrzymał odpis wyroku tego sądu z 9 grudnia 2010 r. (sygn. akt II GSK 1037/09), natomiast wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej został złożony przez skarżącą w Sądzie Rejonowym Lublin-Wschód w Lublinie 9 maja 2011 r. Sąd Rejonowy Lublin-Wschód w Lublinie – I Wydział Cywilny, postanowieniem z 22 września 2011 r. (sygn. akt I Co 4158/11), ustanowił skarżącej pełnomocnika z urzędu i polecił jego wyznaczenie Okręgowej Radzie Adwokackiej w Lublinie. Pismem z 3 listopada 2011 r. (znak: Urz. 977/11) Sekretarz Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie wyznaczył adwokata Krzysztofa Kukuryka pełnomocnikiem z urzędu skarżącej; pismo to zostało doręczone adwokatowi 10 listopada 2011 r. Oznacza to, że bieg trzymiesięcznego terminu wniesienia skargi konstytucyjnej upływał – z racji tego, że 8 maja 2011 r. wypadał w niedzielę – 9 maja 2011 r. Tego też dnia termin ten – w związku ze złożeniem przez skarżącą wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi konstytucyjnej – uległ zawieszeniu do 10 listopada 2011 r. (data doręczenia adwokatowi Krzysztofowi Kukurykowi pisma Sekretarza Okręgowej Rady Adwokackiej w Lublinie o wyznaczeniu na pełnomocnika z urzędu – stosownie do postanowienia Sądu Rejonowego Lublin-Wschód w Lublinie z 22 września 2011 r. o sygn. akt I Co 4158/11).
W związku z powyższym należy stwierdzić, że zgodnie z art. 20 ustawy o TK, w sprawach nieuregulowanych w ustawie o TK do postępowania przed Trybunałem stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania cywilnego. Z powodu braku odrębnej regulacji w ustawie o TK – obliczenie terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 oraz art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK, winno nastąpić na podstawie unormowań zawartych w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296, ze zm.; dalej: k.p.c.), a w myśl odesłania wynikającego z art. 165 § 1 k.p.c. – według przepisów prawa cywilnego. Zgodnie zaś z treścią art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, ze zm.), jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, za miesiąc liczy się trzydzieści dni.
W rozpatrywanej sprawie oznacza to, że w przypadku skarżącej, która ostatniego dnia trzymiesięcznego terminu do wniesienia skargi konstytucyjnej wystąpiła do sądu rejonowego z wnioskiem o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w celu sporządzenia skargi, co tym samym spowodowało zawieszenie biegu owego terminu, okres ten wynosił dziewięćdziesiąt dni i liczony być winien od dnia doręczenia pełnomocnikowi skarżącej w postępowaniu przed Naczelnym Sądem Administracyjnym odpisu prawomocnego wyroku tego sądu (tj. 8 lutego 2011 r.), jednakże bez uwzględnienia okresu rozpoznawania przez sąd rejonowy wniosku skarżącej o ustanowienie pełnomocnika z urzędu oraz doręczenia adwokatowi Krzysztofowi Kukurykowi pisma o wyznaczeniu go pełnomocnikiem do sporządzenia i wniesienia skargi konstytucyjnej (tj. od 9 maja 2011 r. do 10 listopada 2011 r.). Prawidłowe obliczenie terminu dziewięćdziesięciodniowego musi więc prowadzić do wniosku, że ostatnim dniem terminu, o którym mowa w art. 46 ust. 1 ustawy o TK, był 10 listopada 2011 r. Tymczasem skarga konstytucyjna wniesiona została 12 listopada 2011 r. (dzień nadania skargi w urzędzie pocztowym), a więc dwa dni po upływie ustawowego terminu. Sformułowanie art. 48 ust. 2 zdanie drugie ustawy o TK powinno być bowiem rozumiane jako zawieszenie biegu terminu wystąpienia ze skargą, nie zaś jego przerwanie (zob. np. postanowienie z 25 listopada 1998 r., Ts 92/98, OTK ZU nr 3/1999, poz. 46). Tym samym po zakończeniu okresu rozstrzygania przez sąd wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu termin ten nie biegnie od nowa, lecz rozpoczyna bieg tylko pozostała jego część; in casu wynosiła ona dzień.

Stąd też Trybunał Konstytucyjny – na podstawie art. 39 ust. 1 pkt 1 in fine oraz art. 36 ust. 3 w związku z art. 49 ustawy o TK – odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu ze względu na niedopuszczalność wydania orzeczenia, spowodowaną niespełnieniem przez skarżącą dyspozycji zawartej w art. 46 ust. 1 ustawy o TK.