Pełny tekst orzeczenia

266/3/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 19 czerwca 2013 r.
Sygn. akt Ts 169/12

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Leon Kieres – przewodniczący
Stanisław Biernat – sprawozdawca
Zbigniew Cieślak,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 26 lutego 2013 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Haliny R.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE

W skardze konstytucyjnej wniesionej do Trybunału Konstytucyjnego 16 lipca 2012 r. Halina R. (dalej: skarżąca) zakwestionowała zgodność § 8 ust. 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398, ze zm.; dalej: rozporządzenie) z art. 2, art. 10 ust. 1 i 2, art. 24, art. 32 ust. 1 oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji.
Wobec zakwestionowanego przepisu skarżąca sformułowała zarzuty zakresowe. Po pierwsze, zarzuciła, że § 8 ust. 8 rozporządzenia, rozumiany tak, że „uzależnia prawo do nagrody jubileuszowej od istnienia związku przyczynowego między ustaniem stosunku pracy a uzyskaniem emerytury”, jest niezgodny z art. 24, art. 32 ust. 1, art. 92 ust. 1 i art. 10 ust. 1 i 2 w związku z art. 2 Konstytucji. Po drugie, stwierdziła, że wspomniany § 8 ust. 8 rozporządzenia rozumiany „jako wyłączający możliwość ustalenia prawa do nagrody jubileuszowej pracownikowi samorządowemu, jeżeli przed podjęciem zatrudnienia w jednostce samorządowej miał przyznane prawo do wcześniejszej emerytury” także narusza przytoczone przepisy Konstytucji.
Postanowieniem z 26 lutego 2013 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. W ocenie Trybunału Konstytucyjnego skarżąca przywołała jedynie niesamoistne wzorce kontroli, które nie są źródłem praw podmiotowych.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącej złożył, w ustawowym terminie, zażalenie. Wniósł w nim o przyjęcie „uzupełnienia skargi, że wzorcem kontroli w obydwu zarzutach skargi jest także art. 65 ust. 4 w związku z art. 2 Konstytucji, w rozumieniu, jakie nadał temu przepisowi Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 lutego 2010 r.”. Ponadto stwierdził, że Trybunał wykroczył poza etap wstępnej kontroli skargi konstytucyjnej, ponieważ w zakwestionowanym postanowieniu ocenił, że skarżąca nieprawidłowo określiła prawo podmiotowe, które naruszono w jej sprawie”. Zdaniem skarżącej dyskusyjne jest także to, że Trybunał Konstytucyjny przyjął, iż art. 32 Konstytucji jest przepisem drugiego stopnia, który wymaga doprecyzowania, w zakresie jakich praw podmiotowych dochodzi do niezgodnego z zasadą równości dyskryminowania bądź uprzywilejowania adresatów prawa.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 49 w związku z art. 36 ust. 4 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy w wydanym postanowieniu, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty sformułowane w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
Trybunał Konstytucyjny przypomina przede wszystkim, że zażalenie na postanowienie o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej powinno dotyczyć podstaw, na których odmowa ta była oparta. Przedmiotem postępowania zażaleniowego jest bowiem ustalenie, czy odmowa została wydana prawidłowo. Zażalenie nie służy natomiast formułowaniu nowych zarzutów niekonstytucyjności ani przywoływaniu dodatkowych wzorców kontroli. Z tego względu za nieskuteczne należy uznać żądanie „uzupełnienia skargi” o wzorzec kontroli zawarty w art. 65 ust. 4 w związku z art. 2 Konstytucji „w rozumieniu, jakie nadał temu przepisowi Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 23 lutego 2010 r.”.
Niezależnie od powyższego Trybunał przypomina, że jednym z warunków merytorycznego rozpoznania skargi konstytucyjnej jest to, by skarżący złożył ją w terminie trzech miesięcy od doręczenia mu prawomocnego wyroku, ostatecznej decyzji lub innego ostatecznego rozstrzygnięcia. Jak wskazał Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 26 marca 2002 r. (SK 2/01, OTK ZU nr 2/2002, poz. 15), jest to ostateczny termin sformułowania elementów skargi konstytucyjnej, a zatem – określenia jej granic, które wiążą Trybunał w trakcie rozpoznania wstępnego i merytorycznego. Jednocześnie niedopuszczalne jest późniejsze modyfikowanie tych granic, co odnosi się zarówno do przedmiotu skargi konstytucyjnej, jak i jej podstaw (por. np. postanowienia TK z: 19 stycznia 2000 r., Ts 172/99, OTK ZU nr 1/2000, poz. 49 oraz 28 października 2002 r., Ts 164/01, OTK ZU nr 4/B/2002, poz. 263). Rozszerzenie skargi o nowy wzorzec po upływie trzech miesięcy od daty doręczenia ostatecznego rozstrzygnięcia sprawia, że jej rozpatrzenie w tym zakresie jest niedopuszczalne.

Za niezrozumiały należy uznać, sformułowany w zażaleniu, zarzut dotyczący przewidzianych w ustawie o TK podstaw odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Literalne brzmienie tej ustawy może prima facie prowadzić do wniosku, że wyłączną podstawą wydania postanowienia, o którym mowa w art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK, jest nieuzupełnienie braków formalnych skargi lub jej oczywista bezzasadność. Wniosek taki nie uwzględnia pozostałych przepisów tego aktu prawnego, a w szczególności art. 46 i art. 47, z których wynika wiele obowiązków skarżącego. Przykładowo skarżący jest zobowiązany precyzyjnie określić przedmiot skargi, którym mogą być jedynie przepisy wykorzystane przez organ władzy publicznej do ukształtowania sytuacji prawnej skarżącego (art. 47 ust. 1 pkt 1 ustawy o TK). Błędne jest przy tym zaskarżenie przepisów niebędących podstawą prawną tego orzeczenia oraz niewskazanie wszystkich przepisów niezbędnych do dekodowania normy prawnej. Podobnie należy uznać, że przywołanie nieadekwatnych treściowo przepisów Konstytucji albo niewłaściwe wskazanie podmiotów mających cechę prawnie istotną, wobec których dochodzi do naruszenia zasady równości, trzeba ocenić jako niespełnienie warunku wskazania sposobu naruszenia praw podmiotowych skarżącego, wynikającego z art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy o TK. Jeżeli skarżący wzywany do uzupełnienia braków formalnych skargi, nie usunie uchybień, to skarga nie spełnia warunków wynikających z przywołanych przepisów ustawy o TK, co jest podstawą odmowy nadania jej dalszego biegu. Gdyby przyjąć za skarżącą, że wskazane w art. 49 w związku z art. 36 ust. 3 ustawy o TK podstawy odmowy nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu są jedynymi przewidzianymi w ustawie, to w przypadku, gdy skarga miałaby braki formalne niemożliwe do uzupełnienia i jednocześnie nie można byłoby jej uznać za oczywiście bezzasadną, Trybunał Konstytucyjny musiałby ją przekazać do merytorycznego rozpoznania, mimo że nie spełniałaby warunków przewidzianych w ustawie.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego ostatni zarzut rozpatrywanego zażalenia, dotyczący możliwości uczynienia art. 32 ust. 1 Konstytucji samodzielnym wzorcem kontroli w postępowaniu skargowym, jest nietrafny. Trybunał, w niniejszym składzie, podtrzymuje pogląd wyrażony w postanowieniu z 24 października 2001 r., że przepis ten może zostać powołany w skardze konstytucyjnej jak wzorzec kontroli, pod warunkiem że zostanie powiązany z konkretnym prawem podmiotowym, w zakresie którego doszło do nierównego traktowania adresatów prawa. Pogląd ten Trybunał wyraził w postanowieniu wydanym w pełnym składzie (SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225), a odstąpienie od poglądu prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie – w myśl art. 25 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o TK – wymaga wydania orzeczenia w takim samym składzie. Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego nie ma podstaw do zmiany stanowiska dotyczącego przywoływania w postępowaniu skargowym art. 32 Konstytucji.

Wziąwszy pod uwagę powyższe okoliczności, Trybunał Konstytucyjny, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, nie uwzględnił zażalenia.