Pełny tekst orzeczenia

61/1/B/2013

POSTANOWIENIE
z dnia 24 stycznia 2013 r.
Sygn. akt Ts 177/11

Trybunał Konstytucyjny w składzie:

Małgorzata Pyziak-Szafnicka – przewodnicząca
Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz – sprawozdawca
Stanisław Biernat,

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 lutego 2012 r. o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej Tomasza K.,

p o s t a n a w i a:

nie uwzględnić zażalenia.

UZASADNIENIE




W skardze konstytucyjnej z 13 czerwca 2011 r. Tomasz K. (dalej: skarżący) zakwestionował zgodność art. 9 ust. 1 i art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. Nr 144, poz. 930, ze zm.; dalej: ustawa o zryczałtowanym PIT) oraz art. 9a ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, ze zm.; dalej: ustawa o PIT) z art. 2, art. 31 ust. 2 i art. 32 ust. 1 Konstytucji.


Zarządzeniem z 28 lipca 2011 r. pełnomocnik skarżącego został wezwany do usunięcia braków formalnych skargi konstytucyjnej m.in. przez wskazanie, jakie konstytucyjne prawa lub wolności skarżącego wynikające z art. 2, art. 31 ust. 2 oraz art. 32 ust. 1 Konstytucji i w jaki sposób zostały naruszone przez zaskarżone regulacje. Pełnomocnik skarżącego w piśmie z 16 sierpnia 2011 r. odniósł się do powyższego zarządzenia, precyzując, że zaskarżone regulacje naruszają: po pierwsze, wywodzone z art. 2 Konstytucji zasady zaufania i lojalności państwa wobec adresata norm prawnych, zasadę sprawiedliwości podatkowej, zasadę poprawnej legislacji, pewności i bezpieczeństwa prawnego; po drugie, wywiedziony z art. 31 ust. 2 (zdanie drugie) Konstytucji zakaz zmuszania do tego, czego prawo nie nakazuje; po trzecie – zasadę równości (art. 32 ust. 1 Konstytucji).

Postanowieniem z 17 lutego 2012 r. Trybunał Konstytucyjny odmówił nadania skardze konstytucyjnej dalszego biegu. Trybunał stwierdził, że w skardze konstytucyjnej nie wskazano samodzielnych wzorców kontroli, a rozstrzygnięcie, z wydaniem którego skarżący łączył naruszenie konstytucyjnych wolności i praw, nie było ostatecznym orzeczeniem w rozumieniu art. 79 ust. 1 Konstytucji.
Na powyższe postanowienie pełnomocnik skarżącego wniósł w ustawowym terminie zażalenie. W złożonym środku odwoławczym powołano popartą orzecznictwem TK oraz poglądami doktryny argumentację na temat możliwości uznania art. 2, art. 31 ust. 2 (zdanie drugie) i art. 32 ust. 1 Konstytucji za samodzielne wzorce kontroli. Zażalenie zawiera również polemikę z poglądami Trybunału odnośnie do możliwości uznania indywidualnych interpretacji za orzeczenia o prawach i wolnościach skarżącego określonych w Konstytucji.

Trybunał Konstytucyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 36 ust. 4 w związku z art. 49 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643 ze zm.; dalej: ustawa o TK) skarżącemu przysługuje prawo wniesienia zażalenia na postanowienie Trybunału Konstytucyjnego o odmowie nadania dalszego biegu skardze konstytucyjnej. Trybunał, w składzie trzech sędziów, rozpatruje zażalenie na posiedzeniu niejawnym (art. 25 ust. 1 pkt 3 lit. b w związku z art. 36 ust. 6-7 i z art. 49 ustawy o TK). Trybunał Konstytucyjny bada w szczególności, czy wydając zaskarżone postanowienie, prawidłowo stwierdził istnienie przesłanek odmowy nadania skardze dalszego biegu. Oznacza to, że na etapie rozpoznania zażalenia Trybunał analizuje przede wszystkim te zarzuty, które mogą podważyć trafność ustaleń przyjętych za podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia.

Trybunał Konstytucyjny stwierdza, że postanowienie o odmowie nadania rozpatrywanej skardze konstytucyjnej dalszego biegu jest prawidłowe, a zarzuty podniesione w zażaleniu nie zasługują na uwzględnienie.
Odnosząc się do pierwszego z zarzutów, dotyczącego możliwości uznania art. 2, art. 31 ust. 2 (zdanie drugie) i art. 32 ust. 1 za samodzielne wzorce kontroli konstytucyjności, Trybunał w niniejszym składzie podtrzymuje w całości ocenę wyrażoną w postanowieniu z 17 lutego 2012 r. Trybunał stoi na stanowisku, że powołanie w skardze konstytucyjnej tych wzorców kontroli wymaga jednoczesnego wskazania przez skarżącego konkretnego prawa lub wolności konstytucyjnej mających normatywną postać konstytucyjnych praw podmiotowych. Pogląd taki został wyrażony w postanowieniach pełnego składu Trybunału z 23 stycznia 2002 r. (Ts 105/00, OTK ZU nr 1/B/2002, poz. 60) oraz z 24 października 2001 r. (SK 10/01, OTK ZU nr 7/2001, poz. 225). Należy podkreślić, że – zgodnie z art. 25 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy o TK – odstąpienie od poglądu prawnego wyrażonego w orzeczeniu wydanym w pełnym składzie wymaga wydania orzeczenia w takim samym składzie. W konsekwencji, argumentację ograniczającą się w tym zakresie do powoływania zdań odrębnych oraz odmiennych poglądów doktryny należy uznać za niewystarczającą.
Kolejny zarzut zażalenia dotyczy możliwości uznania indywidualnej interpretacji za orzeczenie o prawach lub wolnościach albo obowiązkach skarżącego określonych w Konstytucji. Jak wskazano w zażaleniu, interpretacja taka jest traktowana jako swego rodzaju rozstrzygnięcie wstępne (s. 12 zażalenia). Skarżący, powołując się na toczące się w jego sprawie postępowanie podatkowe (nieobjęte stanem faktycznym stanowiącym podstawę dla sformułowania rozpatrywanej przez Trybunał skargi konstytucyjnej), podniósł, że jest wielce prawdopodobne, iż zostało ono wszczęte w związku z wydaniem przedmiotowej interpretacji indywidualnej. W zażaleniu podkreślił, że dopuszczalność wniesienia skargi konstytucyjnej dopiero po ostatecznym rozstrzygnięciu sprawy przez organy podatkowe i sądy administracyjne może potencjalnie doprowadzić do powstania skutków trudnych do usunięcia (np. przymusowego wyegzekwowania zobowiązania podatkowego).
Odnosząc się do powyższym twierdzeń, Trybunał stwierdza, że wbrew oczekiwaniom skarżącego nie podważają one zasadności postanowienia z 17 lutego 2012 r., a wręcz potwierdzają jego prawidłowość. Skoro postępowanie podatkowe zmierzające do nałożenia na skarżącego obowiązków sprzecznych z powołanymi w skardze prawami i wolnościami konstytucyjnymi dopiero się toczy, nie można uznać, że interpretacja indywidualna jest orzeczeniem, o którym mowa w art. 79 ust. 1 Konstytucji. Jednocześnie Trybunał zwraca uwagę, że ustawodawca wprowadził instrumenty prawne zapewniające w postępowaniu przed Trybunałem ochronę interesów skarżącego przed nieodwracalnymi skutkami wykonania orzeczenia wydanego w sprawie, której dotyczy skarga konstytucyjna (zob. art. 50 ustawy o TK).

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 49 w związku z art. 36 ust. 7 ustawy o TK, Trybunał Konstytucyjny zażalenia nie uwzględnił.