Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 kwietnia 2013 r. w Poznaniu

sprawy z wniosku E. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W..

o emeryturę

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W..

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 12 września 2012 r. sygn. akt VII U 629/12

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. W.. decyzją
z 12 kwietnia 2012 roku, znak (...), na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił E. M. przyznania emerytury.

Organ rentowy uzasadnił decyzję niespełnieniem przez wnioskodawcę jednego
z warunków określonych w art. 184 ustawy emerytalnej, tj. nieudowodnieniem na dzień 1 stycznia 1999 roku co najmniej 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

E. M. wniósł odwołanie od decyzji, wskazując że jest dla niego krzywdząca.

Odwołujący wskazał dowody z zeznań świadków na potwierdzenie wykonywania przez niego pracy w szczególnych warunkach w okresie nieuwzględnionym przez ZUS, tj. od 22 września 1981 roku do 31 grudnia 1994 roku.

Sąd Okręgowy Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych W Poznaniu wyrokiem
z 12 września 2012 roku, w sprawie VII U. 629/12 zmienił zaskarżoną decyzję, przyznając E. M. prawo do emerytury, poczynając od 1 listopada 2011 roku.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. M. (ur. (...)), ślusarz narzędziowy, 22 września 1981 roku podjął pracę w Zakładach (...) w K.. Po podjęciu zatrudnienia ubezpieczony pracował w pełnym wymiarze czasu pracy jako palacz kotłów wysokoprężnych (przemysłowych). Miejscem pracy odwołującego była kotłownia. Odwołujący pracował jako palacz w pełnym wymiarze czasu pracy w systemie dwunastogodzinnym.

4 stycznia 1984 roku odwołujący uzyskał świadectwo Stowarzyszenia (...) dotyczące ukończenia kursu II stopnia dla palaczy i zdania egzaminu końcowego.

Od 1984 roku R. P. był pomocnikiem odwołującego. R. P. pracował z E. M. 8 lat.

W roku 1993 odwołujący został przeniesiony na stanowisko topiarza łoju i solarza skór i pracował do 31 grudnia 1994 roku w tym charakterze.

Zakład pracy wydał odwołującemu świadectwo pracy z 27 grudnia 1994 roku stwierdzające wykonywanie w okresie od 22 września 1981 roku do 31 grudnia 1994 roku pracy na stanowiskach: palacza kotłów przemysłowych, solarza skór, wytapiacza - solarza skór - wysuszacza krwi.

Od dnia 15 maja 2008 roku odwołujący ma prawo do świadczenia przedemerytalnego.

23 listopada 2011 roku odwołujący złożył wniosek o przyznanie prawa do emerytury. Ubezpieczony wykazał 31 lat, 9 miesięcy i 15 dni ogólnego stażu pracy, w postępowaniu sądowym wykazał ponad 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Odwołujący nie pozostaje w stosunku pracy. E. M. jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, ale złożył wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

Apelację od całości wyroku złożył organ rentowy, zarzucając:

naruszenie przepisów prawa materialnego - art. 184 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z FUS w związku z § 4 rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze,

naruszenie przepisów proceduralnych - poprzez naruszenie zasady swobodnej
oceny dowodów art.233 k.p.c.

Apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku lub jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Organ rentowy uzasadniając swoje stanowisko podkreślił, że stanowisko pracy osoby ubiegającej się o prawo do emerytury przy obniżonym wieku, winno być, na zasadzie delegacji wynikającej z § 1 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (w dalszej części uzasadnienia „rozporządzenie”), określone przez ministra resortowego albo dyrektora urzędu centralnego. Wykazy resortowe powinny ściśle odnosić się do wykazu stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia, ponieważ to w nim zawarty jest kompletny wykaz stanowisk pracy wykonywanych w szczególnych warunkach.

Jednocześnie zdaniem skarżącego Sąd I instancji naruszył art. 233 § 1 k.p.c. ponieważ zaniechał ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności, tj. typu kotłów, które obsługiwał odwołujący w spornym okresie, w szczególności czy były to kotły przemysłowe. Na tę okoliczność zasadnym było jak wskazał organ rentowy, powołanie dowodu z opinii biegłego z w zakresie technik grzewczych, instalacji sanitarnych
i kotlarstwa.

W ocenie ZUS przeprowadzone w sprawie postępowanie dowodowe nie daje podstaw do przyjęcia, że E. M. w spornym okresie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace nie zautomatyzowane palaczy i rusztowych kotłów parowych lub wodnych typu przemysłowego tj. prace w szczególnych warunkach, o których mowa w wykazie A, dział XIV pkt 1 załącznika do rozporządzenia. Na podstawie zgromadzonych dowodów można jedynie przyjąć, że odwołujący pracował jako palacz w pełnym wymiarze czasu pracy.

W konsekwencji Sąd Okręgowy naruszył art. 184 ustawy emerytalnej przyznając odwołującemu prawo do emerytury pomimo braku spełnienia przez niego przesłanki wykonywania co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powyższa argumentacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Swoje uprawnienie do emerytury E. M. wywiódł z przepisu art. 184 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym ubezpieczonym urodzonym po 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1. okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2. okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zgodnie z treścią przepisu art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnych charakterze przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (dla mężczyzn 65 lat). Natomiast wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowiska oraz warunki na podstawie, których osobom wymienionym w art. 32 ust. 2 i 3 w/w ustawy przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie "przepisów dotychczasowych",
tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zatem wnioskodawca aby uzyskać prawo do emerytury przy ukończonym 60 roku życia musiał wykazać co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Podstawą do ustalenia tego, czy praca była wykonywana w szczególnych warunkach jest wymienione rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku. Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac szczególnych warunkach, wystawionym według określonego wzoru, lub w świadectwie pracy.

W ocenie Sądu Apelacyjnego odwołujący dowiódł przed Sądem I instancji, że legitymuje się co najmniej piętnastoletnim okresem o którym mowa powyżej.

Jako całkowicie bezprzedmiotowe uznać należy stanowisko apelującego dotyczące wykazów resortowych, bowiem Sąd I instancji w ogóle nie ustalał stanowiska pracy odwołującego w oparciu o tego rodzaju wykazy. Jednocześnie zaznaczyć wypada, że Sąd Najwyższy zajmując się zagadnieniem zakresu stosowania powyższego rozporządzenia w świetle art. 32 ust. 1 ustawy o emerytach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, w uchwale z 13 lutego 2002 roku, w sprawie III ZP. 30/01 stwierdził, że odesłanie do wykazów obejmujących świadczenie pracy w warunkach szczególnych nie obejmuje przepisów kompetencyjnych § 1 ust. 2-3 rozporządzenia. Przyjąć zatem należało, że brak kompetencji do tworzenia wykazów obejmujących stanowiska, na których świadczona jest praca w szczególnych warunkach na poziomie resortowym, pozbawił mocy akty niższego rzędu, zawierające wykazy prac w szczególnych warunkach wykonywanych w poszczególnych zakładach.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., Sąd Apelacyjny uznał, iż postępowanie dowodowe przeprowadzone przed Sądem Okręgowe nie jest dotknięte żadnymi brakami. Przeprowadzone przez ten Sąd dowody okazały się wystarczające a ich wszechstronna ocena nie budzi wątpliwości. Tym samym Sąd II instancji w pełni podziela ustalenia faktyczne, które legły u podstaw rozstrzygnięcia.

Strona apelująca miała możliwość wnioskować o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego w postępowaniu przed Sąd Okręgowym. Z okoliczności jednak, iż podczas rozprawy w trakcie której świadek R. P. złożył zeznania, fachowy pełnomocnik organu rentowego nie miał do świadka pytań, wnioskować należy, że skarżący nie miał wątpliwości odnośnie rodzaju pieców obsługiwanych przez E. M. w spornym okresie.

Argumentację dotyczącą zasadności powołania dowodu z opinii biegłego uznać zatem należy za spóźnioną.

Niezależnie od powyższego, wskazać należy, iż dowód taki byłby zbędny wobec jednoznacznej treści dokumentów znajdujących się w aktach osobowych odwołującego.

Otóż, w piśmie z 29 czerwca 1987 roku kierownik zakładu, w którym pracował odwołujący zwrócił się do Dyrektora Zakładów (...), z prośbą o podwyższenie stawek osobistego zaszeregowania obsłudze kotłowni w L., w tym odwołującemu, z uwagi na ciężkie warunki pracy w kotłowni.

W umowie o pracę zwartej przez odwołującego 6 października 1981 roku z (...) Przedsiębiorstwem (...) we W., Zakłady (...) w K., ustalono, iż zakład pracy zatrudnił E. M. w Zakładzie Produkcyjnym w L. w pełnym wymiarze czasu pracy i powierzył mu obowiązki palacza kotłów przemysłowych.

Tym samym uznać należało, że Sąd Okręgowy właściwie stosując przepisy postępowania, dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych, a w następstwie zasadnie zastosowanych przepisów prawa materialnego, należycie rozstrzygnął o przedmiocie sporu.

Mając na uwadze powyższe Sąd Apelacyjny w Poznaniu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych uznał apelację organu rentowego za bezzasadną i na podstawie art.385 k.p.c., orzekł o jej oddaleniu.

SSA Marta Sawińska SSA Dorota Goss-Kokot SSA Maria Michalska-Goźdź