Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu Wydział IV Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący SSO Dorota Kropiewnicka (spr.)

Sędziowie SSO Agata Regulska

(...) del. do SO Piotr Wylegalski

Protokolant Justyna Gdula

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Marka Janczyńskiego

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 marca 2013 r.

sprawy A. S.

oskarżonego o przestępstwa z art. 178a § 2 kk, art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk oraz art. 244 kk

na skutek apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Fabrycznej

z dnia 24 października 2012 r. sygn. akt II K 1072/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  uchyla orzeczenia w przedmiocie kary łącznej i warunkowego zawieszenia jej wykonania zawarte w pkt IV i V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku;

b)  przyjmuje, że zarzucane oskarżonemu przestępstwa stanowiły jeden czyn zabroniony, wyczerpujący znamiona z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 11 § 3 kk wymierza oskarżonemu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

c)  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres 3 (trzech) lat próby;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt: IV Ka 1449/12

UZASADNIENIE

A. S. został oskarżony o to, że:

I.  w dniu 10.07.2012 r. we W. będąc w stanie nietrzeźwości posiadając 0,71 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu, kierował rowerem marki P. po drodze publicznej jaką jest ulica (...) tj. o czyn z art. 178a § 2 k.k.;

II.  w dniu 10.07.2012r. we W. kierując rowerem marki P. umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że będąc w stanie nietrzeźwości 0,71 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu nie zachował należytej ostrożności jadąc dwukierunkową drogą dla rowerów lewa stroną .ul. (...) od strony lotniska w kierunku Ronda (...), podczas manewru wyprzedzania zderzył się z jadącą z tego samego kierunku rowerzystką J. S., która w wyniku przewrócenia się doznała stłuczenia barku lewego i głowy, które to obrażenia spowodowały naruszenie czynności narządów jej ciała na czas powyżej dni 7 tj. o czyn z art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.;

III.  w tym samym miejscu i czasie kierując rowerem nie zastosował się do zakazu kierowania rowerem w ruchu lądowym orzeczonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej w sprawie II K 52/12 na okres od 12.11.2011 r. do 13.11.2012 r. tj. o czyn z art. 244 k.k.

Wyrokiem z dnia 24 października 2012 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Fabrycznej:

I.  uznał oskarżonego A. S. za winnego popełnienia zarzuconego mu czynu opisanego w punkcie I w części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 178a § 2 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie II w części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 177 § 1 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  uznał oskarżonego za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie III w części wstępnej wyroku i za to na podstawie art. 244 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. połączył wyżej orzeczone wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 1 (jednego) roku pozbawienia wolności;

V.  na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności zawiesił oskarżonemu warunkowo na okres 3 (trzech) lat próby;

VI.  na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia rowerów na okres 2 (dwóch) lat;

VII.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek zapłaty 2000 (dwóch tysięcy) złotych na rzecz pokrzywdzonej J. S. tytułem częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem;

VIII.  na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty procesu w wysokości 340 złotych, na podstawie art. 17 ustawy o opłatach w sprawach karnych nie wymierzył mu opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniósł prokurator, który zaskarżył go w części dotyczącej orzeczenia o środkach karnych, zarzucając Sądowi Rejonowemu obrazę przepisów prawa materialnego, a to art. 42 § 2 k.k., polegającą na mylnym orzeczeniu w stosunku do oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia rowerów na okres 2 lat, podczas gdy należało określić zakaz prowadzenia rowerów w czynie I i w czynie II czyli w czynach jednostkowych zarzuconych oskarżonemu.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego A. S. środka karnego w postaci zakazu prowadzenia rowerów za czyn I i za czyn II.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zaskarżony wyrok podlegał zmianie, jednak z innych przyczyn niż wskazywane w apelacji prokuratora. Podniesiony przez skarżącego zarzut błędnego orzeczenia wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia pojazdów oparty był o założenie, że A. S. popełnił trzy samodzielne przestępstwa pozostające w zbiegu realnym, gdy z okoliczności faktycznych sprawy wynikało, że zarzucone oskarżonemu czyny stanowiły w istocie jedno przestępstwo i podlegały kumulatywnej kwalifikacji prawnej. W konsekwencji Sąd Okręgowy z urzędu zmienił zaskarżony wyrok, uznając iż zarzucane oskarżonemu czyny stanowiły przestępstwo wyczerpujące znamiona z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i za to na podstawie art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 11 § 3 kk wymierzył oskarżonemu karę 1 roku pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawiesił na okres próby 3 lat, w pozostałej części utrzymując zaskarżony wyrok w mocy.

Nie budziło zwłaszcza wątpliwości, że samodzielnego przestępstwa nie mogło stanowić naruszenie przez oskarżonego obowiązującego go zakazu kierowania rowerami, bowiem zachowanie to ściśle wiązało się z działaniem oskarżonego polegającym na prowadzeniu roweru w stanie nietrzeźwości. To samo działanie oskarżonego wyczerpywało znamiona dwóch typów przestępstw, a to czynów opisanych w art. 178a § 2 kk oraz art. 244 kk i podlegało kumulatywnej kwalifikacji prawnej. W orzecznictwie sądowym utrwalone jest stanowisko, zgodnie z którym sprawca, który pomimo orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów kieruje nim w stanie nietrzeźwości, popełnia jeden czyn zabroniony, wyczerpujący jednocześnie znamiona przestępstw z art. 178a § 1 lub 2 kk oraz art. 244 kk, o czym decyduje jedność czasu i miejsca bezprawnego działania (por. np. wyrok SN z dnia 5 stycznia 2011 r., IV KK 291/10, Biul.PK 2011/2/18-19, postanowienie SN z dnia 26 sierpnia 2004 r., I KZP 11/04, OSNKW 2004/7-8/84). W świetle powyższego nie mogło budzić wątpliwości, że nieprawidłowe było rozstrzygnięcie Sądu I instancji, który uznał, że zachowanie oskarżonego wyczerpujące znamiona z art. 244 kk stanowiło samodzielny czyn zabroniony.

Analizując zasadność przedstawionych oskarżonemu zarzutów Sąd I instancji powinien był również odnieść się do zagadnienia jedności/wielości czynów polegających na prowadzeniu pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości oraz spowodowania w wyniku tego wypadku komunikacyjnego. Problematykę powyższą Sąd Rejonowy całkowicie pominął, czego konsekwencją było przypisanie oskarżonemu dwóch przestępstw pozostających w zbiegu realnym. W orzecznictwie sądowym wskazuje się zaś, że w wypadku zbiegu zachowań wyczerpujących znamiona przestępstw z art. 178a § 1 lub 2 kk oraz art. 177 § 1 lub 2 kk w zw. z art. 178 kk obowiązkiem Sądu jest przeprowadzenie wnikliwych rozważań na płaszczyźnie jedności/wielości czynu/-ów, tak by poprzez ewentualne odwołanie się do instytucji czynu współukaranego dokonać redukcji ocen prawnokarnych i adekwatnie oddać istotę bezprawnego zachowania się oskarżonego. Przyjmuje się przy tym, że w wypadku gdy oskarżony, który znajdując się w stanie nietrzeźwości spowodował wypadek komunikacyjny, prowadził pojazd przez stosunkowo niedługi czas (tak jak to miało miejsce w okolicznościach rozpoznawanej sprawy), to zachowanie wyczerpujące znamiona z art. 178a § 1 lub 2 kk powinno być potraktowane jako współukarany czyn uprzedni, zaś kwalifikacja przypisanego oskarżonemu przestępstwa powinna obejmować wyłącznie art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 kk (tak np. postanowienie SN z dnia 18 czerwca 2008 r., III KK 41/08, Biul.PK 2008/10/37, postanowienie SN z dnia 28 marca 2002 r., I KZP 4/02, OSNKW 2002/5-6/37, postanowienie SN z dnia 2 sierpnia 2006 r., III KK 73/06, OSNwSK 2006/1/1527).

Mając powyższe na uwadze należało uznać, że w okolicznościach rozpoznawanej sprawy bezprawne działanie oskarżonego podlegało kwalifikacji z art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 244 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, zaś za podstawę wymiaru kary należało przyjąć przepis art. 177 § 1 kk w zw. z art. 178 § 1 kk i art. 11 § 3 kk. Stanowiło to podstawę do dokonania stosownej zmiany zaskarżonego wyroku poprzez zastosowanie prawidłowej kwalifikacji prawnej czynu oraz orzeczenie kary w oparciu o prawidłową podstawę prawną.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok przedstawiał się jako prawidłowy i w tej części należało utrzymać go w mocy.

Mając na uwadze sytuację osobistą i majątkową oskarżonego Sąd Okręgowy zwolnił go z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.