Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lipca 2014 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Agnieszka Dybowska

Protokolant: Jakub Jasiński

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2014 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Miasta (...)

przeciwko K. F. (1)

o zapłatę

1.  Zasądza od K. F. (1)na rzecz Miasta (...)kwotę 54,04 zł (piędziesiąt cztery złote i cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2011 roku do dnia zapłaty.

2.  W pozostałym zakresie powództwo oddala.

3.  Zasądza od K. F. (1)na rzecz Miasta (...)kwotę 10 zł (dziesięć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

4.  Wyrokowi w punkcie 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 1445/14

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2014 r. powód, Miasto (...), złożył pozew skierowany przeciwko K. F. (1), wnosząc o zasądzenie od powoda kwoty 1391,03 zł z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste gruntu za 2011 r. wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 1 kwietnia 2011 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że pozwany był użytkownikiem wieczystym ułamkowej części gruntu jako prawa związanego z własnością lokalu nr (...) położonego w W. przy ul. (...). Pozwany nie wywiązał się z obowiązku uiszczenia opłaty za użytkowanie wieczyste za rok 2011.

Pozwany K. F. (2) złożył odpowiedź na pozew, ale uczynił to dopiero w dniu 3 lipca 2014 r. (data nadania pisma w urzędzie pocztowym), znacznie po upływie zakreślonego przez Sąd 14 - dniowego terminu na złożenie odpowiedzi na pozew. W tej sytuacji odpowiedź na pozew, stosownie do treści art. 207 § 7 k.p.c. została zwrócona.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

K. F. (2) był właścicielek lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) w W., dla którego Sąd Rejonowy dla Warszawy M. w W. prowadzi księgę wieczystą nr (...). Z własnością tego lokalu związany jest udział wynoszący (...) części nieruchomości wspólnej, którą stanowi prawo użytkowania wieczystego gruntu. K. F. (2) sprzedał lokal w dniu 14 stycznia 2011 r. (okoliczności bezsporne, odpis z księgi wieczystej nr (...)).

Pismem z dnia 24 listopada 2009 r. Miasto Stołeczne Warszawa wypowiedziało ówczesnym właścicielom lokalu, ze skutkiem na dzień 31 grudnia 2009 r. wysokość dotychczasowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu, oświadczając, że od dnia 1 stycznia 2010 r. opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego wynosić będzie 1391,03 zł. (wypowiedzenie dotychczasowej wysokości opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu, k. 11-12)

K. F. (2) nie uiścił opłaty za wieczyste użytkowanie za 2011 rok (bezsporne).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o zgromadzone w aktach sprawy, a wskazane wyżej dokumenty dokumenty. Sąd dał wiarę tym dokumentom, gdyż ich prawdziwość i wiarygodność w świetle wszechstronnego rozważenia zebranego materiału nie nasuwa żadnych wątpliwości.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w niewielkim zakresie.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z dyspozycją art. 339 k.p.c. jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny.

Niewątpliwie zachodziły w niniejszej sprawie podstawy do wydania wyroku zaocznego, gdyż spełnione zostały przesłanki wskazane w art. 339 § 1 k.p.c. (pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę) a równocześnie nie zaszła żadna z okoliczności wymienionych w art. 340 § 1 k.p.c. (pozwany nie żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, zaś złożona przez niego odpowiedź na pozew została zwrócona na podstawie art. 207 § 7 k.p.c.).

Stosownie zaś do treści art. 339 § 2 k.p.c. w tym wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenie powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

Należy jednak wskazać, że przewidziane w art. 339 § 2 k.p.c. domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie strony faktycznej wyroku i nie obowiązuje w zakresie prawa materialnego. Domniemanie to zastępuje jedynie postępowanie dowodowe i to tylko wówczas, gdy twierdzenia powoda nie budzą uzasadnionych wątpliwości (por. uzasadnienie SN z dnia 18 lutego 1972 r., III CRN 539/71, OSNCP 1972, z. 7-8, poz. 150).

W odniesieniu do niniejszej sprawy należy wskazać, że przytoczone przez powoda w pozwie okoliczności faktyczne, jak również dołączone do pozwu dokumenty nie dają podstaw do poczynienia takich ustaleń faktycznych, z których wynikałoby, że pozwany jest zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda całej dochodzonej pozwem kwoty.

Bezsporne w niniejszej sprawie pozostawało, iż pozwany była w 2011 r. wieczystym użytkownikiem ułamkowej części działki gruntu położonej w W. przy ulicy (...), przy czym prawo to związane było z własnością lokalu nr (...). Niesporna była również wysokość należnej opłaty z tego tytułu. Dla niniejszej sprawy istotne było przy tym to, że pozwanemu prawo to przysługiwało jedynie do dnia 14 stycznia 2011 r., co wprost wynika z dołączonego przez powoda do pozwu odpisu z księgi wieczystej.

Stosownie do przepisu art. 238 kc wieczysty użytkownik uiszcza przez czas trwania swego prawa opłatę roczną. Zgodnie zaś z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. z 2004 roku, Nr 261, poz. 2603 z późn. zm.) za oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste pobiera się pierwszą opłatę i opłaty roczne. Opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok (art. 71 ust. 4 powołanej ustawy).

W świetle powyższego uznać należy, iż powodowi przysługuje co do zasady w stosunku do pozwanej roszczenie o zapłatę opłaty rocznej za wieczyste użytkowanie za 2011 rok.

W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że w razie zbycia prawa użytkowania wieczystego w ciągu roku kalendarzowego zbywca jest zobowiązany do uiszczenia właścicielowi opłaty rocznej w rozmiarze odpowiadającym rzeczywistemu okresowi korzystania przez niego z nieruchomości obciążonej tym prawem (por. wyrok SN z dnia 17 grudnia 2003 r., IV CK 244/02, OSNC 2005/1/14, uchwała składu siedmiu sędziów z dnia 8 grudnia 2004 r., III CZP 47/04, OSNC 2005/5/74, wyrok SN z dnia 25 listopada 2010 r., I CSK 692/09 (OSNC - ZD 2011 r., nr B, poz. 45, s. 123).

Z kolei w wyroku z dnia 12 lutego 2014 r. IV CSK Sąd Najwyższy wskazał, że fakt zamieszczenia przez ustawodawcę w art. 71 ust. 6 ustawy o gospodarcce nieruchomościami podstawy prawnej zmniejszenia opłaty rocznej został werbalnie ograniczony do wygaśnięcia użytkowania wieczystego, będącego skutkiem przekształcenia tego prawa w prawo własności, a więc nie obejmującego wprost skutków zbycia prawa użytkowania wieczystego na rzecz innego podmiotu w okresie roku kalendarzowego. Natomiast brzmienie art. 71 ust. 1 i 4 u.g.n. pozbawione jest jednoznacznego werbalnego uregulowania możliwości dokonania proporcjonalnej redukcji opłaty rocznej, w razie zbycia prawa użytkowania wieczystego, a nie jego przekształcenia w inne prawo.

Zdaniem Sądu Najwyższego ograniczenie się wyłącznie do rezultatów wykładni językowej art. 71 ust. 1 i 4 u.g.n. oraz art. 238 k.c. prowadzi do irracjonalnego, niedającego się zaakceptować rezultatu, a mianowicie istnienia obowiązku zbywcy zapłaty właścicielowi opłaty rocznej także za ten okres roku, w którym to prawo, przysługujące dotychczas użytkownikowi wieczystemu, już mu nie przysługuje (nie jest czasem trwania jego prawa - art. 238 k.c.), ponieważ w następstwie zbycia przeszło na inny podmiot. Dlatego też zdaniem Sądu Najwyższego wykładnia celowościowa powołanych przepisów u.g.n. oraz art. 238 k.c., przy niewątpliwym braku jednoznacznego rozwiązania spornej kwestii w ustawie, nie może ograniczyć się wyłącznie do uwzględnienia interesu prawno-ekonomicznego właściciela nieruchomości (wierzyciela opłaty rocznej), ponieważ oznaczałoby to przypisanie opłacie rocznej niejako gwarancyjnego charakteru, do czego brak jest stosownej podstawy prawnej. Ponadto, zbycie użytkowania wieczystego przez pierwotnego użytkownika wieczystego w ciągu roku kalendarzowego nie ogranicza możliwości właściciela nieruchomości domagania się zapłaty należności z tytułu opłaty rocznej od nabywcy tego prawa za ten okres roku, w którym nabywca prawa będzie już z tego prawa korzystał. W piśmiennictwie i judykaturze (wyrok SN z dnia 16 grudnia 1999 r., II CKN 639/98, OSNC 2000 r. Nr 6, poz. 121) trafnie przyjmuje się, że wynikający z art. 238 k.c. obowiązek uiszczenia opłaty rocznej jest ściśle związany z czasem trwania użytkowania wieczystego i obciąża każdoczesnego użytkownika wieczystego, a więc podmiot, któremu prawo to w danym okresie przysługuje.

Sąd Najwyższy wywiódł zatem, że ujmując zobowiązanie do zapłaty opłaty rocznej, jako element prawnorzeczowego stosunku użytkowania wieczystego (art. 233 k.c., art. 238 k.c.), to zobowiązanie takie uzyskuje charakter zobowiązania realnego obciążającego z woli ustawodawcy każdego uprawnionego z tytułu prawa użytkowania wieczystego w okresie roku kalendarzowego. Oznacza to, że właściciel nieruchomości uprawniony jest do żądania zapłaty przez nabywcę tego prawa stosownej części opłaty rocznej, należnej za okres, w którym prawo to już przysługuje nabywcy (za czas trwania jego prawa). W judykaturze konsekwentnie więc przyjęto, że opłata roczna nie jest świadczeniem niepodzielnym, lecz świadczeniem podzielnym w rozumieniu art. 379 § 2 k.p.c., ponieważ może być ono spełnione częściowo bez istotnej zmiany przedmiotu lub wartości (v. uzasadnienie wyroku SN z dnia 25 listopada 2010 r., sygn. akt I CSK 692/09, OSNC-ZD 2011, nr B, poz. 45).

Sąd Rejonowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela przytoczone wyżej zapatrywania Sądu Najwyższego. W konsekwencji uznał, że roszczenie powoda zasadne jest jedynie w części, za okres od 1 do 14 stycznia 2011 r.

Wysokość należnej, proporcjonalnej do okresu użytkowania opłaty za użytkowanie wieczyste Sąd określił dzieląc wysokość rocznej opłaty przez 12 (ilość miesięcy), a następnie przez 30 (ilość dni w miesiącu), a następnie mnożąc ten wynik przez ilość dni przez jakie prawo użytkowania wieczystego przysługiwało pozwanemu ( (...).03 : 12= 115,91 zł; 115,91 : 30 = 3,86; 3,86 x 14 = 54,04 zł).

W pozostałym zakresie powództwo w zakresie kowty głównej jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Rozstrzygniecie w zakresie odsetek ustawowych Sąd oparł na treści art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jednocześnie z treści art. 71 ust. 4 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że opłaty roczne wnosi się przez cały okres użytkowania wieczystego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Tym samym od dnia 1 kwietnia 2011 r. pozwany opóźnia się z uiszczeniem przypadającej na niego części opłaty za użytkowanie wieczyste, dlatego w zakresie odsetek od zasądzonej kwoty 54,04 zł od dnia 1 kwietnia 2011 r. zostało uwzględnione, a w pozostałej części, wobec oddalenia żądania o zasądzenie kwoty głównej oddaleniu podlegało też roszczenie o zasądzenie odsetek od tej kwoty.

O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. przyznając powodowi zwrot kosztów procesu od pozwanego proporcjonalnie do zakresu uwzględnionego powództwa (4% z kwoty poniesionych przez powoda kosztów procesu, tj. 250 zł dało łącznie kwotę 10 zł).

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku zaocznego z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.

2.08.2014 r.