Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu Wydział I Cywilny

  w następującym składzie:

  Przewodnicząca: Sędzia SO Elżbieta Zalewska - Statuch

  Protokolant: stażysta Patrycja Szydłowska

  po rozpoznaniu w dniu 22 grudnia 2014 roku w Sieradzu

na rozprawie

  sprawy z powództwa W. W.

  przeciwko Skarbowi Państwa – (...) Zarządowi (...) w B.

  o odszkodowanie

I.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...)
w B. na rzecz powódki W. W. kwotę 23 903 (dwadzieścia trzy tysiące dziewięćset trzy) złote z ustawowymi odsetkami od dnia 20 marca 2012 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  nakazuje pobrać od pozwanego Skarbu Państwa – (...) Zarządu (...) w B. na rzecz Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 744,56 (siedemset czterdzieści cztery 56/100) złotych z tytułu zwrotu wydatków;

IV.  nakazuje ściągnąć z zasądzonego w pkt 1 świadczenia na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 6 176,22 (sześć tysięcy sto siedemdziesiąt sześć 22/100) złotych z tytułu zwrotu wydatków;

V.  zasądza od powódki W. W. na rzecz Skarbu Państwa - Prokuratorii Generalnej kwotę 5 844,80 (pięć tysięcy osiemset czterdzieści cztery 80/100) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Sygn. akt I C 41/12

UZASADNIENIE

W pozwie skierowanym do Sądu Okręgowego w Sieradzu w dniu 07 lutego 2012 roku (data wpływu) powódka W. W. wniosła o zasądzenie od Skarbu Państwa - (...) Zarządu (...) w B. kwot:

- 209 000 złotych tytułem kosztów nakładów niezbędnych do rewitalizacji akustycznej budynku mieszkalnego położonego na działce nr (...) w miejscowości B. gmina Ł.,

- 45 000 złotych tytułem odszkodowania w związku ze spadkiem wartości rynkowej nieruchomości położonej we wsi B. składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni 8,5321 ha, dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...) wraz z odsetkami ustawowymi za zwłokę od daty doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana – Skarb Państwa (...) Zarząd (...) w B. zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniosła o oddalenie powództwa w całości podnosząc między innymi, że uchwała Sejmiku Województwa (...) z 9 lutego 2010r. nr (...) nie zmienia sposobu przeznaczenia nieruchomości powódki. Pozwany zarzucał ponadto, że strona powodowa nie dowiodła,
a nawet nie uprawdopodobniła spadku wartości nieruchomości, a tym bardziej istnienia związku przyczynowego pomiędzy wprowadzeniem uchwały a rzekomą utratą wartości. Odnosząc się do kwestii dochodzonego przez powódkę odszkodowania z tytułu kosztów rewitalizacji akustycznej budynku, pozwany podkreślił, że zaproponowana w pozwie kwota ma charakter dowolny (odpowiedź na pozew - k. 21-23).

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 19 marca 2012 roku (k.27)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W. W. jest właścicielem nieruchomości położonej we wsi B. składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni 8,5321 ha, dla której Sąd Rejonowy w Łasku prowadzi księgę wieczystą (...).

(bezsporne, odpis księgi wieczystej - k. 13-15)

Nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne, które położone jest w terenach zabudowy wiejskiej (mieszkaniowo siedliskowej) oraz przestrzeni pól i łąk. B. jest dużą osadą wiejską, położoną w odległości około 5 km od Ł. i 7,5 km od B..
W B. znajduje się siedziba szkół, gimnazjum, usług i handlu. Działki posiadają dostęp do drogi publicznej. W sąsiedztwie działki (...) na której znajduje się siedlisko znajduje się zabudowa zagrodowo – mieszkaniowa a w dalszym sąsiedztwie pola uprawne. Lotnisko wojskowe znajduje się około 1 km od tej miejscowości. (opinia biegłej B. M. k. 225-230).

Na terenie działki nr (...) znajduje się murowany budynek mieszkalny, piętrowy, niepodpiwniczony, z poddaszem niemieszkalnym, wybudowany w 1993 roku oraz budynek parterowy, niepodpiwniczony z poddaszem nieużytkowym z 1938 roku. Budynek z 1938 roku kwalifikuje się do kapitalnego remontu, gdyż podłogi w nim są pozarywane, zagrzybione ściany i sufity, instalacje do wymiany; użytkowana w nim jest tylko łazienka a pozostałe pomieszczenia nie nadają się aktualnie do zamieszkania. W głębi siedliska znajdują się murowane budynki gospodarcze, inwentarsko – składowe, garaże usytuowane w kształcie czworoboku. Teren obok budynków jest zadbany, wjazd utwardzony. Położone za siedliskiem grunty rolne mają dobry poziom kultury. (opinia biegłej B. M. k. 230 – 231, zeznanie powódki k. 293-293v).

W dniu 09 lutego 2010r. Sejmik Województwa (...) podjął uchwałę
Nr (...) w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego użytkowania lotniska Ł.
(Dz. U. Woj. (...) Nr 2010.88.689 z 29 marca 2010 roku). Przedmiotowa uchwała weszła w życie 12 kwietnia 2010r. Na jej podstawie obszar ograniczonego użytkowania został podzielony na dwa podobszary oznaczone symbolami A (podobszar, którego granicę wewnętrzną wyznacza granica terenu lotniska, zewnętrzną natomiast wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy - przedział czasu od godz. 22.00 do 6.00 - wyrażonego wskaźnikiem hałasu L AeqN = 50 dB) i podobszar B (granicę wewnętrzną wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy, wyrażonego wskaźnikiem hałasu L AeqN = 50 dB, zewnętrzną granicę podobszaru B wyznacza izolinia równoważnego poziomu dźwięku A dla pory nocy, wyrażonego wskaźnikiem hałasu L AeqN = 45 dB).

Uchwała Sejmiku Województwa (...) Nr (...) ogranicza właścicieli działek położonych w obszarze ograniczonego użytkowania w ten sposób, że nie mogą oni skutecznie dochodzić zaniechania emisji hałasu przez lotnisko. Ponadto w obszarze A wymieniona uchwała wprowadziła zakaz (§ 8, § 9):

- przeznaczania terenu pod zabudowę mieszkaniową jedno i wielorodzinną, zagrodową i zamieszkania zbiorowego oraz mieszkaniowo – usługową,

- tworzenia terenów rekreacyjno – wypoczynkowych,

tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

- przeznaczenia terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- budowy budynków jedno i wielorodzinnych oraz zamieszkania zbiorowego, zagrodowych, mieszkaniowo – usługowych, szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży,

- zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części na budynki mieszkalne jedno i wielorodzinne oraz zamieszkania zbiorowego, mieszkaniowo – usługowego oraz na zabudowę zagrodową i na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży.

W podobszarze A dopuszcza się zmianę sposobu użytkowania budynków w całości lub w części na cele mieszkaniowe oraz budowę nowych budynków mieszkalnych jednorodzinnych jako towarzyszących innym funkcjom, na warunkach określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku planu miejscowego na warunkach określonych w decyzji o warunkach zabudowy (§10).

Natomiast w obszarze B wprowadzono zakazy:

- tworzenia stref ochronnych A uzdrowisk,

- przeznaczenia terenu pod budowę: szpitali, domów opieki społecznej, obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działających w porze nocy,

- zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych w całości lub części
na szpitale, domy opieki społecznej oraz obiekty związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, działające w porze nocy.

W § 11 uchwały wprowadzono także następujące wymagania techniczne dotyczące budynków:

- w budynkach nowo projektowanych należy zapewnić izolacyjność ścian zewnętrznych, okien, drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych,

- w budynkach istniejących należy zastosować zabezpieczenia zapewniające izolacyjność ścian zewnętrznych, okien, drzwi ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów, zgodnie z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych.

(niesporne; opinia biegłej B. M. k. 229-230).

Miejscowość B.nie posiada aktualnego planu zagospodarowania przestrzennego. Zgodnie ze zmianą do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy B., zatwierdzoną Uchwałą nr (...)
z 15 lutego 2007 roku Rady Gminy przeznaczenie działek:

-(...)– na głębokość 70 mb od drogi w kierunku północnym zabudowa mieszkaniowa z towarzyszącymi usługami nieuciążliwymi oraz zabudowa letniskowa i zabudowa zagrodowa a pozostała część działki to grunty rolne i trwałe użytki zielone natomiast część północna przy rzece C.zagrożona jest powodzią;

- (...)– na głębokość 75 mb od drogi w kierunku południowym zabudowa mieszkaniowa z towarzyszącymi usługami nieuciążliwymi oraz zabudowa letniskowa i zagrodowa a pozostała część działki to grunty rolne;

- działka (...) – grunty rolne i trwałe użytki zielone.

(opinia biegłej B. M. k. 228-229).

Nieruchomość powódki położona jest:

- w obszarze A – północna część działki (...) o przeznaczeniu rolniczym,

- w podobszarze B pozostała część działki (...) wraz z zabudową siedliskową oraz północna przydrożna część działki (...);

- poza obszarem ograniczonego użytkowania – południowa część działki (...) i cała działka (...).

Po 12 kwietnia 2010 roku, tj. po dniu obowiązywania uchwały sejmiku Województwa (...) położone w podobszarze B strefy część działki (...) wraz z zabudową siedliskową oraz północna przydrożna część działki (...) nie są objęte ograniczeniami w zakresie zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej. Wójt Gminy B. w dniu
11 grudnia 2012 roku wydał decyzję nr (...) o warunkach zabudowy dla inwestycji polegającej na budowie budynku mieszkalnego na działce (...) w pasie przydrożnym. Powódka otrzymała również pozytywną decyzje o warunkach zabudowy nr 33/12 z dnia
2 listopada 2012 roku na dobudowanie kotłowni do budynku mieszkalnego. Sposób użytkowania działki siedliskowej z domem i zagrodą użytkowany jest jak przed wprowadzeniem uchwały jako teren zagrodowy z domem i zgodą (hodowla, spichrze, garaże) a pozostałe grunty użytkowane są rolniczo jak dotychczas.

(opinia biegłej B. M. k. 228-232)

Aktualnie izolacyjność akustyczna wszystkich pokojów w budynku z 1993 roku jest zbyt mała i wynosi do 10 dB - poza ścianą północną sypialni, stropem nad piętrem wraz z dachem a także stropami nad wykuszami, które spełniają wymagania.

Deficyt izolacyjności w budynku z 1938 roku wynosi do 5 dB poza stropem wraz z dachem, który spełnia wymagania izolacyjności.

Dla zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego w domu powódki należy wykonać następujące prace:

A/ w budynku z 1993 roku wymienić należy istniejące okna i drzwi balkonowe – łącznie 19 sztuk na okna i drzwi balkonowe, w tym: 2 okna i jedne drzwi balkonowe o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 35 dB; 4 okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 37 dB; 2 okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 34 dB; 2 okna o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 34 dB;
6 okien i jedne drzwi balkonowe o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 32 dB; 3 okna i jedne drzwi balkonowe o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 36 dB, .

B/ w budynku z 1938 roku wymienić należy istniejące okna - łącznie 4 sztuki, w tym:
1 okno o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 31 dB; 2 okna
o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 28 dB; 1 okno o podwyższonej izolacyjności akustycznej RA2 co najmniej 30 dB.

Alternatywnie dopuszcza się wymianę okien w ww. pomieszczeniach na okna o klasie akustycznej w których wartość wskaźnika Rw jest większa od wskazanych wartości RAz
o 6 dB.

(dowód: opinia biegłych z Politechniki (...) w zakresie akustyki budowlanej -
k. 160-189, opinia uzupełniająca biegłych z Politechniki (...) w zakresie akustyki budowlanej - k. 258-263).

Wprowadzenie strefy ograniczonego użytkowania wynikającej z Uchwały Sejmiku Województwa (...) pozostaje bez wpływu na wartość rynkową nieruchomości powódki. Teren wsi B. jest terenem typowo rolniczym, z gruntami ornymi, użytkami zielonymi i przydrożną zabudową siedliskową. Budują się tu głównie mieszkańcy wsi i członkowie ich rodzin, sporadycznie inwestorzy z innych terenów. Nie można porównywać tego terenu z terenami podmiejskimi miasta Ł. - takimi jak O., W. czy W. na których intensywnie rozwija się budownictwo jednorodzinne lub R., gdzie z kolei rozwija się budownictwo rekreacyjno – letniskowe. Lokalizacja w pobliżu lotniska już w latach 50 – tych ubiegłego wieku była czynnikiem mającym wpływ na ograniczenie terenów budowlanych w tej części Gminy, tak samo jak odległość od Ł. oraz rolniczy charakter wsi z tradycją uprawy truskawki.

(opinia biegłej B. M. k. 232-237).

Wartość robót niezbędnych dla zapewnienia odpowiedniego klimatu akustycznego budynków mieszkalnych stanowi kwotę 23 903 złotych (19 643 zł w budynku z 1993 roku i 4 260 zł w budynku z 1938 roku..

(dowód: opinia biegłej B. M. - k. 237 )

Powyższych ustaleń Sąd dokonał na podstawie dowodów z powołanych dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała żadna ze stron, a Sąd nie znalazł żadnych podstaw by czynić to z urzędu. Ponadto wykorzystano sporządzone na potrzeby niniejszego postępowania opinie biegłych. Sąd pominął zeznania świadka P. W., gdyż okoliczności na jakie świadek zeznawał znalazły odzwierciedlenie we wnioskach opinii Politechniki (...).

W zakresie ustalenia utraty wartości rynkowej nieruchomości powódki Sąd dysponował dwoma opiniami biegłych z zakresu budownictwa – K. N. (1) i B. M. (2). Wnioski tych opinii były rozbieżne. Dokonując ich oceny pod kątem fachowości i prawidłowości rozumowania, w zestawieniu z pozostałym materiałem dowodowym, Sąd oparł się na opinii B. M. (2).

W zakresie utraty wartości rynkowej biegła w przeciwieństwie do biegłego K. N. oparła się na analizie transakcji rynkowych z lokalnego rynku (B., C., B., B., W., M., P.) w bezpośrednim sąsiedztwie lotniska zarówno z okresu przed wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania, jak i po jej wprowadzeniu.

Z przedstawionej przez biegłą analizy transakcji gruntów przeznaczonych pod zabudowę w obszarach ograniczonego użytkowania do dnia 12 kwietnia 2010 roku średnia cena kształtowała się na poziomie 12,48 zł/m2 a po tej dacie na poziomie – 14,40 zł/m2. Skoro ceny wzrosły to nie można mówić o spadku wartości rynkowej nieruchomości powódki w związku z wprowadzeniem strefy ograniczonego użytkowania na podstawie Uchwały Sejmiku Województwa (...).

Podobnie analiza rynku gruntów rolnych niezabudowanych przeznaczonych pod uprawy w podobszarze A i B do dnia 12 kwietnia 2010 roku wskazuje że średnia cena kształtowała się na poziomie 1,81 zł/m2 a po tej dacie na poziomie –1,89 zł/m2 (średnia cena za 1 ha z tabeli 8,6 na karcie 235 akt to 18 112 zł a więc cena za 1m2 to 1,81 zł a średnia cena za 1 ha z tabeli 8,7 na karcie 235 to 18 992 zł a więc cena za 1m2 to 1,89 zł). Sąd za logiczny uznał wniosek biegłej, iż pewne różnice w wartości jednostkowej wynikają z naturalnego trendu jaki upłynął od 2009 roku do chwili obecnej, gdyż sektor gruntów rolnych jako jedyny na rynku nieruchomości odnotowuje systematyczny wzrost wartości rynkowej (opinia biegłej B. M. k. 233 - 236).

Sąd nie uwzględnił natomiast zaprezentowanej przez biegłego K. N. metodologii wyceny spadku wartości rynkowej nieruchomości należących do powódki przede wszystkim dlatego, iż biegły przyjął, że na badanym obszarze brak jest wystarczającej do porównań liczby obiektów dla których jedyną różnicującą je cechą jest występowanie bądź brak uciążliwości związanych z funkcjonowaniem lotniska i założył że różnicę wartości siedliskowej części nieruchomości odzwierciedla wskaźnik procentowy zmiany cen określonych na podstawie danych z lokalnego rynku nieruchomości i w tym celu dokonał analizy również w aspekcie terytorialnym, badając rynki równoległe w otoczeniu lotnisk wojskowych (K., P., gmina W., O. i O.) oraz danych transakcyjnych wykorzystanych w biuletynie Stowarzyszenia (...) „Hałas lotniczy a wartość nieruchomości – materiały do dyskusji środowiskowej”. Biegły poddał analizie transakcje w powiecie (...) i powiatach sąsiednich (załączniki nr 6 i 7 do opinii), akcentując (k. 92 akt) iż generalnie nie występują istotne różnice cenowe w poszczególnych okresach co świadczy o świadomości uczestników o uciążliwościach związanych z funkcjonowaniem lotniska również w okresie wcześniejszym ale jednocześnie z tych danych wyprowadził dla niezabudowanych nieruchomości gruntowych średnią cenę gruntu poza strefą oddziaływania lotniska na poziomie 15,09 zł/m2, średnią cenę gruntu w strefie A oddziaływania na poziomie 12, 86 zł/m2 i w strefie B – 13,55 zł/m2. Przyjmując w ujęciu procentowym średnią cenę nieruchomości niezabudowanych poza strefą oddziaływania lotniska na 100, wartość w strefie A stanowi 85,2 % szacowanej kwoty co oznacza spadek o 14,8 %, natomiast w podobszarze B - 89,8 %, co według niego czyni. spadek wartości nieruchomości na poziomie 10,2% (karta 98 akt).

Podobnie biegły wyprowadził dla zabudowanych nieruchomości średnią cenę gruntu poza strefą oddziaływania lotniska w strefie A na poziomie 1334 zł/m2 i w strefie B – 1 428 zł/m2. Przyjmując w ujęciu procentowym średnią cenę nieruchomości zabudowanych poza strefą oddziaływania lotniska na 100, wartość w strefie A stanowi 89,9 % szacowanej kwoty co oznacza spadek o 10,1 %, natomiast w podobszarze B – 92,9 %, co według niego czyni. spadek wartości nieruchomości na poziomie 7,1% (karta 99-100 akt).

Rzeczą istotną w sprawie nie było jednak to o ile niższa jest wartość rynkowa nieruchomości powódki z uwagi na jej położenie w pobliżu lotniska, ale o ile spadła jej wartość poprzez istnienie od 12 kwietnia 2010 roku strefy ograniczonego użytkowania a nie lotniska w ogóle. Tymczasem biegły poprzez przyjęcie jako punktu odniesienia wartości nieruchomości poza strefą oddziaływania lotniska wyliczył wartość szkody powódki, wyrażającej się w spadku jej wartości, utożsamiając istnienie lotniska ze strefą ograniczonego użytkowania. Za takim rozumieniem przyjętej przez biegłego metody świadczy akcentowane przez niego oparcie się na danych statystycznych odzwierciedlających wartość hipotetycznej nieruchomości określonej na podstawie średniej arytmetycznej cen transakcyjnych jako średniej cenie gruntu poza strefą oddziaływania lotniska i wyprowadzenie z takiej wielkości procentowego wskaźnika utraty wartości (karta 98 -99 akt).

Taka metoda nie przekonuje Sądu, gdyż pozwany w tej sprawie nie ponosi odpowiedzialności za to, że w 1957 roku w Ł. powstało lotnisko przez co nieruchomość powódki znalazła się w odległości 1 km od tego lotniska, a w szczególności nie wydaje się usprawiedliwionym w okolicznościach tej sprawy określanie co do zasady wartości rynkowej nieruchomości powódki - nawet z zastosowaniem współczynników korygujących dla oceny cech nieruchomości – z uwzględnieniem transakcji z miasta Ł., czy też P., L., D., K., W., Z., S., W., Z., B., ponieważ wieś B. jest tylko osadą wiejską o typowo rolniczym charakterze i przydrożnej zabudowie siedliskowej z tradycją uprawy truskawki, w której budują się głównie mieszkańcy wsi i członkowie ich rodzin. Z tego względu nie można jej porównywać z terenami miejskimi i podmiejskimi miast i miasteczek wskazanych przez biegłego do porównania i w oparciu o takie transakcje wywodzić ile więcej warta byłaby nieruchomość powódki, gdyby nie leżała w B. i w dodatku w pobliżu lotniska a do takiego wniosku sprowadza się w ocenie Sądu wywód zaprezentowany przez biegłego
K. N..

Z tych przyczyn ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się na przedstawionym przez biegłą B. M. sposobie analizy rynku nieruchomości przed 12 kwietnia 2010 roku i po tej dacie, gdyż dotyczył on m.in. transakcji z tereny Gminy właściwej dla miejsca położenia nieruchomości powódki i odpowiadał zakreślonej przez Sąd tezie dowodowej w aspekcie czasowym i lokalizacyjnym.

Natomiast w zakresie kosztów rewitalizacji akustycznej Sąd oparł się na opinii biegłej B. M. (2), która została wydana w oparciu o zakres niezbędnych do wykonania prac wskazany w opracowaniu Katedry Akustyki i Multimediów Politechniki (...). W opinii uzupełniającej biegła odpowiedziała na wątpliwości i pytania stron, ustosunkowała się do stawianych zarzutów i w sposób wyczerpujący je wyjaśniła i uzasadniła, a w konsekwencji również podtrzymała swoje wcześniejsze stanowisko.

Z tych względów Sąd na podstawie art. 217 § 2 kpc pominął wniosek powódki o ponowne zlecenie biegłej wyceny inwestorskiej kosztów związanych z wymianą stolarki okiennej uznając, że okoliczność ta została dostatecznie wyjaśniona.

Biegła w opinii uzupełniającej wyjaśniła przyczyny dla których nie dokonała wyceny inwestorskiej, wskazując na jej nieprzydatność w tej sprawie z tej przyczyny, że taka wycena służy kalkulacji wartości robót budowlanych a nie ich ceny, która jest określana przez znajdujące się na rynku liczne oferty firm świadczących usługi w zakresie produkcji i montażu okien, zawierające także stosowne upusty.

Przedstawioną przez biegłą argumentację Sąd uznał za przekonującą, gdyż powszechnie dostępną wiedzą jest, iż zasadniczo kosztorys inwestorski stanowi informację o wysokości planowanych przez inwestora publicznego wydatków, wyłącznie na roboty budowlane - zgodnie z definicją robót budowlanych, podaną w ustawie prawo budowlane. Służy ponadto, jako podstawa do analiz złożonych do przetargu ofert cenowych potencjalnych wykonawców robót. Konieczność przygotowywania wartości kosztorysowej inwestycji jako łącznej sumy wszystkich wydatków (w tym także na roboty budowlane objęte kosztorysem inwestorskim), zaplanowanych przez inwestora publicznego na inwestycję wynika natomiast z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 02 stycznia 2001r. w sprawie szczegółowych zasad finansowania inwestycji z budżetu państwa (Dz. U. Nr 133, poz.1480).

Nieprzydatnym do rozstrzygania było zatem zlecanie biegłej sporządzenia kosztorysu inwestorskiego na roboty budowlane skoro konieczność ich przeprowadzenia nie wynikała z zakresu prac wskazanych w opracowaniu Katedry Akustyki i Multimediów Politechniki (...).

Powódka nie przedstawiła również żadnych dowodów przeciwnych pozwalających na zakwestionowanie wniosków biegłej w zakresie nieprawidłowości przyjętej przez nią ceny wymiany okien. Prezentowane przez powódkę stanowisko, iż wskazana przykładowo przez biegłą w opinii firma na zapytanie powódki o cenę wskazała w rozmowie telefonicznej wyższą kwotę - w ocenie tego Sądu wymagało weryfikacji w oparciu o jakikolwiek dokument potwierdzający, że to zapytanie powódki dotyczyło tożsamego zakresu prac.

Podobnie za polemiczne Sąd uznał zarzuty, iż biegła nie skalkulowała w sposób właściwy kosztu wymiany ram okiennych, wskazując iż cena dotyczy wyłącznie wymiany samych szyb. Takiemu rozumieniu opinii biegła oponowała, wskazując iż przyjęty przez nią koszt wymiany okien uwzględnia wyższą klasę akustyczną na poziomie 37 dB zgodnie z alternatywnym wskazaniem Politechniki (...).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 129 ust. 2 ustawy Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001r. (Dz. U. z 2008 roku Nr 25, poz. 150 z późn. zm.), w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości jej właściciel może żądać odszkodowania za poniesioną szkodę. Szkoda obejmuje również zmniejszenie wartości nieruchomości. Przesłankami wynikającej z powyższej regulacji odpowiedzialności są: wejście w życie rozporządzenia lub aktu prawa miejscowego powodującego ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości, szkoda poniesiona przez właściciela nieruchomości, jej użytkownika wieczystego lub osobę, której przysługuje prawo rzeczowe do nieruchomości i związek przyczynowy między wprowadzonym ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości a szkodą.

W tej sprawie nie przedstawiono skutecznego dowodu na zaistnienie spadku wartości rynkowej nieruchomości.

Na wskutek wejścia w życie rozporządzenia doszło natomiast do zawężenia granic własności (art. 140 k.c. w zw. z art. 144 k.c.), a tym samym ścieśnienia wyłącznego władztwa właściciela względem nieruchomości położonej na obszarze ograniczonego użytkowania. Powódka nie może bowiem skutecznie dochodzić zaniechania immisji w postaci generowania przez lotnisko nadmiernego hałasu, czyli realizować uprawnień związanych z podejmowaniem działań ochronnych wobec swojej własności (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 18 listopada 2010 r., I ACa 884/10, lex 756735), jednakże w tym zakresie tak rozumianej szkodzie powódki czyni zadość kwota rekompensująca koszty wymiany okien w dwóch budynkach mieszkaniowych. Poniesienie tych nakładów pozwoli na uniknięcie hałasu przekraczającego poziomy normatywne, a tym samym na korzystanie z budynków zgodnie z ich przeznaczeniem.

W zakresie żądania zwrotu kosztów wymiany okien należy wskazać na treść art. 136 ust. 3 w/w ustawy, który stanowi, iż w razie określenia na obszarze ograniczonego użytkowania wymagań technicznych dotyczących budynków szkodą, o której mowa w przepisie art. 129 ust. 2 ustawy, są także koszty poniesione w celu wypełnienia tych wymagań przez istniejące budynki.

Uchwała Sejmiku Województwa (...) nr (...) wprowadziła wymóg zastosowania w istniejących budynkach zabezpieczeń zapewniających izolacyjność ścian zewnętrznych, okien, drzwi w ścianach zewnętrznych, dachów i stropodachów, zgodnie
z Polskimi Normami dotyczącymi izolacyjności przegród w budynkach oraz izolacyjności akustycznej elementów budowlanych. Obowiązek naprawienia szkody po stronie pozwanej polega zatem na uiszczeniu odpowiedniej sumy pieniężnej, odpowiadającej wartości prac koniecznych do wykonania wskazanych nakładów rewitalizacyjnych.

Ewentualne podwyższenie komfortu jako „skutek uboczny” rewitalizacji nie może w ocenie Sądu uzasadniać obniżenia należnego odszkodowania, bowiem właściciel budynku mieszkalnego winien otrzymać pełną rekompensatę kosztów utworzenia w nim warunków zapewniających ochronę przed szkodliwymi dla zdrowia skutkami hałasu.

Trzeba też pamiętać, że ogólnie obowiązujące przepisy prawa budowlanego nie przewidują wobec inwestorów żadnych obowiązków i sankcji w razie niezapewnienia właściwego klimatu akustycznego budynku mieszkalnego. Źródłem powstania obowiązku odszkodowawczego jest wprowadzenie konieczności sprostania określonym wymogom przekraczającym obowiązujące w budynkach istniejących poza strefą ograniczonego użytkowania. Z tego względu koszty związane z zapewnieniem w budynkach powódki właściwego klimatu akustycznego są bezpośrednim uszczerbkiem związanym z ustanowieniem strefy ograniczonego użytkowania.

Budynki przeznaczone na potrzeby mieszkaniowe podlegają ochronie przed hałasem na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

W celu zatem zapewniania ochrony akustycznej konieczne jest poczynienie nakładów, których łączne koszty biegła określiła na kwotę 23 903 złotych.

W związku z tym Sąd uznał, iż powódce przysługuje odszkodowanie w łącznej wysokości 23 903 złotych, natomiast w pozostałym, zakresie powództwo podlega oddaleniu.

O odsetkach od zasądzonego roszczenia Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od dnia 20 marca 2012 roku – tj. od dnia następnego od doręczenia pozwu stronie pozwanej.

Termin spełnienia świadczenia odszkodowawczego nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, jego wymagalność należy określać zgodnie z art. 455 k.c.,
Opóźnienie w zapłacie po takim wezwaniu rodzi roszczenie o zasądzenie odsetek ustawowych, zgodnie z art. 481 § 1 k.c.

Żaden przepis ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 roku prawo o ochronie środowiska, (art. 129 – 136), która stanowi podstawę odpowiedzialności pozwanego, nie przewiduje konieczności ustalenia przez sąd wysokości odszkodowania. Wyrok sądu w tym zakresie nie ma charakteru konstytutywnego, nie jest zatem źródłem zobowiązania pozwanego do zapłaty, pozostaje nim ograniczenie sposobu korzystania z nieruchomości. Szkoda powstaje w dacie wejścia w życie uchwały wprowadzającej strefę ograniczonego użytkowania i w sprawie niniejszej brak jest podstaw do przyjęcia, że ustalona kwota odszkodowania odbiega w jakimkolwiek stopniu od wartości szkody właśnie z tej daty, co mogłoby stanowić podstawę zasądzenia odsetek od daty wyrokowania.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. mając na uwadze, iż powódka przegrała proces w 90,6 %.

Na koszty procesu składały się: wynagrodzenia pełnomocników (7200 zł i 7217 zł), wydatki na opinie biegłych (7 920,78 zł), uiszczona przez powódkę opłata sądowa od pozwu w wysokości 1 000 zł.

O zwrocie wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa, Sąd orzekł
na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, nakazując je pobrać stosunkowo do wyniku sprawy - odpowiednio - w kwocie 6 176,22 złotych od powódki z zasądzonego roszczenia (powódka powinna ponieść koszty opinii w wysokości 7 176,22 zł pomniejszone o uiszczoną przez nią zaliczkę na ten cel w wysokości 1 000 zł) i w kwocie 744,56 złotych od pozwanego. Zgodnie bowiem z treścią art. 94 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Skarb Państwa nie ma obowiązku ponoszenia jedynie opłat sądowych, co nie dotyczy poniesionych w toku procesu wydatków.

W zakresie kosztów zastępstwa procesowego powódka winna ponieść je do wysokości 13 061,80 zł a pozwany do wysokości 1 355,20 zł, a zatem powódkę obciąża obowiązek zwrotu pozwanemu różnicy pomiędzy poniesionymi kosztami zastępstwa a należnymi w wysokości 5 844,80 zł (7200 zł – 1 355,20 zł).

Na podstawie art. 102 kpc Sąd odstąpił od obciążania powódki kosztami nieuiszczonej opłaty od pozwu w stosunku w jakim przegrała proces (11 507 zł) ponad uiszczoną już kwotę 1 000 zł. Sąd uwzględnił sytuację majątkową powódki jedynie w zakresie należności sądowych, uznając za niezasadne zastosowanie tej instytucji do kosztów zastępstwa prawnego należnych od niej pozwanemu oraz poniesionych za nią przez Skarb Państwa wydatków związanych z opiniami biegłych. Powódka reprezentowana przez fachowego pełnomocnika zainicjowała bowiem spór przed Sądem Okręgowym dochodząc roszczenia z którym się ostała w 9,4 % a zatem powinna częściowo uczestniczyć w kosztach związanych z jego prowadzeniem. Brak jest usprawiedliwionych podstaw by koszty te przerzucać na współobywateli z których podatków finansowany jest wymiar sprawiedliwości, w tym także obowiązkowe zastępstwo przed sądem okręgowym Skarbu Państwa przez Prokuratorię Generalną.