Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 20 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Słupsku IV Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Wanda Dumanowska (spr.)

po rozpoznaniu w dniu 20 stycznia 2015 roku, w S.

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z. P.

przeciwko pozwanej Wspólnocie Mieszkaniowej nr (...) ul. (...) w S.

o zapłatę

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie o kosztach procesu

zawartego w punkcie 2 wyroku Sądu Rejonowego w (...)

z dnia 29 października 2014 r., sygn. akt I C 1831/14

postanawia:

1.  zmienić rozstrzygniecie o kosztach procesu zawarte w punkcie 2 sentencji zaskarżonego wyroku, w ten sposób, że zasądzić od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) przy ul. (...) w S. na rzecz powoda Z. P. kwotę 88,60 zł (osiemdziesiąt osiem złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  oddalić zażalenie w pozostałym zakresie;

3.  zasądzić od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) przy ul. (...) w S. na rzecz powoda Z. P. kwotę 90 zł (dziewięćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt IV Cz 784/14

UZASADNIENIE

Powód Z. P. domagał się zasądzenia od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) przy ul. (...) w S. kwoty 44,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu oraz kosztami procesu. Wskazał przy tym, że kwota roszczenia stanowi odsetki ustawowe liczone od dnia następnego po terminie płatności faktury, do dnia jej rzeczywistej zapłaty.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 31 grudnia 2013 roku (sygn. akt I Nc 4130/13) Sąd Rejonowy w (...) w osobie referendarza sądowego uwzględnił żądanie pozwu.

Od powyższego nakazu zapłaty pozwana złożyła sprzeciw, zaskarżając go co do odsetek od odsetek i kosztów procesu, uznając go jednocześnie w zakresie należności głównej.

Wyrokiem z dnia 29 października 2014 roku Sąd Rejonowy w (...) oddalił powództwo w zakresie odsetek ustawowych od kwoty 44,24 zł (punkt 1 sentencji) i zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 2 sentencji).

Uzasadniając treść rozstrzygnięcia o kosztach, Sąd I instancji wskazał, że w rozpoznawanej sprawie zachodzą przesłanki z art. 101 k.p.c., warunkujące zasądzenie od powoda zwrotu kosztów postępowania na rzecz pozwanej. Podniósł, że powód przed wytoczeniem powództwa nie wzywał pozwanej do spełnienia świadczenia. Pozwana zaś przy pierwszej czynności procesowej uznała roszczenie co do należności głównej i spełniła świadczenie. Sąd wyjaśnił, że na zasądzoną kwotę składało się wynagrodzenie dla pełnomocnika pozwanej w wysokości wynikającej z par. 6 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (...).

Powód zaskarżył powyższe rozstrzygnięcie o kosztach, zawarte w punkcie 2 przywołanego wyroku zażaleniem, domagając się jego zmiany, poprzez zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz 90,30 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. Skarżonemu orzeczeniu zarzucił naruszenie art. 101 k.p.c., 98 k.p.c. i 100 k.p.c., poprzez błędne rozliczenie kosztów procesu. Podniósł w tym miejscu, że pozwana wbrew treści art. 101 k.p.c., uznała powództw jedynie w części, a on wbrew treści uzasadnienia Sądu I instancji wzywał dłużniczkę do zapłaty wystawiając i doręczając jej fakturę. Co więcej, jego zdaniem to pozwana nie regulując należności wynikającej z faktury w terminie spowodowała po swojej stronie stan opóźnienia, skutkujący celowością dochodzenia świadczenia na drodze sądowej.

Pozwana w odpowiedzi na zażalenie wniosła o jego oddalenie i zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. W uzasadnieniu po raz kolejny wskazał, że jakiekolwiek próby podjęcia z pozwaną rozmów na temat wspólnego majątku nie przynosiły skutku. Skoro więc od osób trzecich dowiadywał się, że pozwana wysprzedaje wspólny dorobek stron, zmuszony był wystąpić na drogę sądową.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie zasługuje na częściowe uwzględnienie.

Zgodnie z art. 101 k.p.c., zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu.

Zastosowanie cytowanego przepisu możliwe jest jedynie wówczas, gdy pozwany, który nie dał powodu do wytoczenia powództwa uznał powództwo przy pierwszej czynności procesowej. Zdaniem Sądu Okręgowego przepis ten znajduje zastosowanie jedynie do tych sytuacji, w których pozwany uznaje powództwo w całości. W podobnym tonie wypowiedział się Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 22 stycznia 1979 r. II CZ 150/78 (Lex), stwierdzając, że okoliczność, iż poszkodowany przed wytoczeniem powództwa nie zwrócił się do osoby odpowiedzialnej za szkodę o dobrowolne zaspokojenie roszczenia odszkodowawczego, nie może uzasadniać zasądzenia od niego na rzecz pozwanego kosztów procesu na mocy art. 101 k.p.c., jeżeli pozwany przy pierwszej czynności procesowej uznał powództwo tylko częściowo, kwestionując niektóre przesłanki odpowiedzialności i wysokość poszczególnych roszczeń.

Nie ulega wątpliwości, że w rozpoznawanej sprawie pozwana uznała powództwo tylko częściowo bo do kwoty 44,24 zł. Brak zatem było podstaw do zasądzenia w oparciu o art. 101 k.p.c. na jej rzecz wszystkich poniesionych kosztów postępowania.

Jak stanowi przepis art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu.

Cytowany przepis stanowi elastyczne dostosowanie zasady odpowiedzialności za wynik sprawy do sytuacji, w której obie strony są - w różnym albo w takim samym stopniu - wygrywającym i przegrywającym zarazem.

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego wyrażonym uzasadnieniu uchwały z dnia 19 stycznia 2012 roku (sygn. akt IV CZ 119/11 – Lex), o tym, w jakim stopniu strona wygrała lub przegrała sprawę decyduje rezultat przeprowadzonego porównania roszczeń dochodzonych z roszczeniami ostatecznie uwzględnionymi, przy czym porównania tego dokonuje się mając na względzie ostateczny wynik procesu, nie zaś rozstrzygnięcia w poszczególnych instancjach. Nie ma przy tym podstaw do utożsamiania "wartości przedmiotu sporu" z użytym w art. 100 k.p.c. pojęciem "uwzględnienia żądań", które nie ograniczają się wyłącznie do roszczenia głównego określonego wartością przedmiotu sporu, ale obejmuje także ocenę żądania zasądzenia odsetek.

Z uwagi na powyższe, koszty procesu należało ustalić w oparciu o art. 100 k.p.c. stosując zasadę stosunkowego rozdzielenia tych kosztów.

Powód domagał się w niniejszej sprawie zasądzenia od pozwanej kwoty 44,24 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 19 grudnia 2013 roku do dnia zapłaty. Przyjmując zatem, że datą wymagalności świadczenia odsetkowego była data wyrokowania (29 październik 2014 roku), przyjąć należy, że skapitalizowana wartość żądanej należności odsetkowej wyniosła 4,89 zł. Łączna więc wartość dochodzonej wierzytelności wyniosła 49,13 zł (44,24 zł + 4,89 zł). Skoro więc powództwo zostało oddalone jedynie w zakresie kwoty 4,89 zł, uznać należało, że powód wygrał sprawę w 90 %, przegrał zaś w 10 %. Pozwana z kolei wygrała proces w 10 %, a przegrała w 90 %.

Na ogólną sumę kosztów w sprawie wynoszącą złożyły się:

po stronie powoda: opłata od pozwu w kwocie 30 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 60 zł ustalone na podstawie § 6 ust 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych…, opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł – łącznie 107 zł;

po stronie pozwanej: wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 60 zł ustalone na podstawie § 6 ust 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych... oraz opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa w kwocie 17 zł – łącznie 77 zł.

Łączne koszty procesu wyniosły 184 zł (107 zł + 77 zł). Powód powinien więc partycypować w nich w 10 %, tj. w zakresie kwoty z kwoty 18,40 zł (184 zł x 10 %), pozwana zaś w 90 %, tj. w zakresie kwoty 165,60 zł (184 zł x 90 %).

Skoro zatem powód poniósł koszty procesu w kwocie 107 zł, a powinien był ponieść jedynie w kwocie 18,40 zł, różnicę w kwocie 88,60 zł (107 zł – 18,40 zł) należało zasądzić na jego rzecz od pozwanej.

W tym stanie rzeczy, Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., zmienił rozstrzygniecie o kosztach procesu zawarte w punkcie 2 sentencji zaskarżonego wyroku, w ten sposób, że zasądził od pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej nr (...) przy ul. (...) w S. na rzecz powoda Z. P. kwotę 88,60 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (punkt 1 sentencji).

Na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c., zażalenie podlegało oddaleniu w pozostałym zakresie (punkt 2 sentencji).

O kosztach postępowania zażaleniowego orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. (punkt 3 sentencji). Na zasądzona od pozwanej kwotę złożyła się opłata od zażalenia w kwocie 30 zł oraz wynagrodzenie dla reprezentującego powoda pełnomocnika w kwocie 60 zł (§ 6 ust 1 w zw. z § 12 ust. 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych...).