Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 04 listopada 2014r.

Sąd Okręgowy w Koszalinie V Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący – Sędzia: SO Renata Rzepecka-Gawrysiak

Protokolant: sekr. sąd. Jolanta Grosiak

przy udziale Prokuratora Prok. Okręg. Małgorzaty Siwek-Sokólskiej

po rozpoznaniu w dniu 04 listopada 2014r. sprawy

M. W.

oskarżonej z art. 178a§4 kk

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Białogardzie

z dnia 23 lipca 2014 roku sygn. akt II K 278/14

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu
w Białogardzie do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt: V Ka 619/14

UZASADNIENIE

M. W. została oskarżona o to, że:

w dniu 15 kwietnia 2014r. w T. na ulicy (...), powiat B., województwa (...), znajdując się w stanie nietrzeźwości - I próba 0,34 mg/l, II próba 0,30 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu prowadziła w ruchu lądowym samochód marki O. (...) o nr rej. (...) przy czym czynu tego dopuściła się będąc prawomocnie skazana za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości za czyn z art. 178a§l k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Oleśnie, z dnia 9 lipca 2009 roku, sygn. akt IIK 278/09 oraz za czyn z art. 178a§l i §4 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach, z dnia 12 września 2013r., sygn. akt IIIK 708/13 i w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego na okres 2 lat w związku ze skazaniem za przestępstwo z art. 178a§l i §4 k.k. wyrokiem Sądu Rejonowego w Gliwicach, z dnia 12 września 2013 roku, sygn. akt IIIK 708/13,

tj. o czyn z art. 178a§4 k.k.

Sąd Rejonowy w Białogardzie wyrokiem z dnia 23 lipca 2014r. w sprawie sygn. akt II K 278/14:

1.  oskarżoną M. W. uznał za winną popełnienia zarzucanego jej czynu z art. 178a§4 k.k. i za to na podstawie powołanego przepisu wymierzył jej karę 8 miesięcy pozbawienia wolności,

2.  na podstawie art. 42§2 k.k. w zw. z art. 43§1 k.k. orzekł wobec oskarżonej zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat,

3.  zwolnił oskarżoną od zwrotu Skarbowi Państwa kosztów postępowania karnego i nie wymierzył jej opłaty.

Od powyższego wyroku apelację wniosła oskarżona.

Oskarżona zaskarżyła powyższy wyrok w całości.

Na podstawie art. 427 § 2 i art. 438 pkt 2 i 4 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

1) mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia obrazę prawa procesowego, a mianowicie art. 7 kpk, polegającą na naruszeniu zasady swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że oskarżona mogła spokojnie poczeka na córkę w domu podczas gdy prawidłowa ocena wyjaśnień oskarżonej dokonana przy uwzględnieniu swobody jej oceny, zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego powinna prowadzić do wniosku, że w sytuacji, gdy dziecko przysyła SMS-a żeby je zabrać ponieważ źle się czuje, szkoła jest poza miejscem zamieszkania, a do tego sąsiad, z którym miała planowo wracać może ją zabrać dopiero za godzinę, nie jest możliwe, aby matka spokojnie czekała w domu na przyjazd dziecka z dalece posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek, gdyby Sąd Okręgowy nie podzielił powyższego zarzutu, dodatkowo zarzuciła

2) rażącą surowość kary w wymiarze 8 miesięcy i orzeczenie zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 lat.

Mając powyższe zarzuty na uwadze, na podstawie art. 427 § 1 i art. 437 § 1 i 2 kpk, wniosła o:

1.  zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie jej od przypisanego mi czynu, ewentualnie,

2.  uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Białogardzie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżonej zasługuje na uwzględnienie, choć nie z powodów wskazanych w środku odwoławczym.

Sąd odwoławczy z urzędu stwierdza, iż w przedmiotowej sprawie doszło do uchybienia w postaci naruszenia prawa oskarżonej do obrony, a dokładniej do korzystania z pomocy obrońcy .

Pismem z dnia 12.07.2014r. oskarżona zwróciła się do sądu o wyznaczenie jej obrońcy z urzędu. Sąd pismem z dnia 15.07.2014r. wezwał oskarżoną do udokumentowania w terminie 7 dni twierdzeń wniosku. Wezwanie to doręczono oskarżonej w dniu 23 lipca 2014r. – zatem w dniu rozprawy.

Na rozprawie w dniu 23.07.2014r. sąd postanowieniem oddalił wniosek oskarżonej o wyznaczenie obrońcy z urzędu albowiem nie wykazała w sposób należyty stosownymi dokumentami, że nie jest w stanie ponieść kosztów obrony z wyboru.

Po ogłoszeniu postanowienia sąd nie pouczył oskarżonej o terminie i sposobie wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu na podstawie art. 78 § 1 kk. W tym dniu sąd wydał zaskarżony wyrok.

Przypomnieć należy , że wyrokiem z dnia 08 października 2013r. sygn. K 30/11 Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż : art. 81 § 1 ustawy z dnia 06 czerwca 1997r. –kodeks postępowania karnego w zakresie, w jakim nie przewiduje sądowej kontroli zarządzenia prezesa sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonego, który złożył wniosek w trybie art. 78 § 1 Kpk , jest niezgodny z art. 42 ust. 2 w zw. z art. 45 ust. 1 i z art. 78 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

W konsekwencji rozstrzygnięcia Trybunału Konstytucyjnego przepis art. 81 § 1 Kpk utracił moc z dniem 29.10.2013r. Uwzględniając motywy rozstrzygnięcia TK należy przyjąć, że do czasu odpowiedniej zmiany Kpk, wydane na podstawie art. 78 § 1 kpk postanowienie sądu (lub zarządzenie sędziego) o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu jest zaskarżalne zażaleniem na podstawie bezpośrednio stosowanego przepisu art. 78 § 1 kpk w zw. z art. 8 Konstytucji RP.

Przenosząc tezę orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego na grunt przedmiotowej sprawy stwierdzić należy, że uchybieniem sądu było nie pouczenie oskarżonej o przysługującym jej prawie wniesienia zażalenia na postanowienie o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu i procedowanie w dniu 23 lipca 2014r. w sytuacji , gdy postanowienie o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu dla oskarżonej było nieprawomocne. Wskazać nadto należy, że postanowienie sądu o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu zapadło w sytuacji, gdy oskarżonej w tym samym dniu doręczono wezwanie do wykazania w terminie 7 dni sytuacji rodzinnej i majątkowej, dla uzasadnienia zasadności wniosku z dnia 12.07.2014r.

Uchybienia Sądu pierwszej instancji są tego rodzaju, iż mogły one mieć wpływ na treść wyroku.

Z tych powodów na podstawie art. 437 § 2 k.p.k. Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Białogardzie do ponownego rozpoznania.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd obowiązany będzie w pierwszym rzędzie pouczyć oskarżoną o przysługującym jej prawie i terminie wniesienia zażalenia na postanowienie z dnia 23.07.2014r. o odmowie wyznaczenia obrońcy z urzędu, gdyż postanowienie to jest nieprawomocne.